Phát biểu của ông Sullivan sau cuộc hội đàm kín với ông Dương Khiết Trì

Vào ngày 7/10, cố vấn anh ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã có bài phát biểu đầu tiên sau cuộc hội đàm kín khoảng 6 giờ hôm 6/10 với Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Dương Khiết Trì tại Zurich,Thụy Sĩ.

Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan (Ảnh chụp màn hình video)

Khi tham dự các cuộc họp của NATO và EU tại Brussels hôm thứ Năm, ông Sullivan đã tham dự cuộc họp kín kéo dài khoảng 6 giờ với ông Dương Khiết Trì tại khách sạn sân bay Zurich. Đây là cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữ hai nhà ngoại giao cấp cao Mỹ, Trung kể từ sau các tranh cãi “nảy lửa” trong cuộc hội đàm ở Alaska hồi tháng Ba. Tuy nhiên, sau cuộc gặp ở Zurich, ông Sullivan nhấn mạnh cần thiết phải đảm bảo rằng sự cạnh tranh giữa hai bên, trong bối cảnh mà mối quan hệ đang chìm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, sẽ không trở thành xung đột.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 6/10 cũng đã phát đi tuyên bố nói rằng trong cuộc gặp song phương tại Zurich, ông Dương Khiết Trì đã nói với ông Sullivan rằng xung đột Mỹ – Trung sẽ gây tổn hại cho cả hai quốc gia và cho toàn thế giới.

“Hai bên đã đồng ý sẽ hành động… để tăng cường liên lạc chiến lược, quản lý các khác biệt một cách phù hợp, cũng như tránh xung đột và đối đầu”, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định.

Tại cuộc họp ở Zurich, cuối cùng hai bên cũng đã đạt được thỏa thuận trên nguyên tắc, sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước cuối năm nay.

• TT Biden và Chủ tịch Tập sẽ họp thượng đỉnh trực tuyến trước cuối năm nay

Ông Sullivan cũng cho biết đã có “những trao đổi trực tiếp và cứng rắn” với ông Dương Khiết Trì về vấn đề eo biển Đài Loan.

“Cuộc họp đã có kết quả vì đây là một cơ hội thực sự. Cuộc họp kín này thực sự cho thấy những quan điểm và ý định khác nhau của chúng tôi”, ông Sullivan nói với các phóng viên tại Brussels.

Sullivan: Giải quyết có trách nhiệm, tránh đối đầu

Ông Sullivan nói rằng mục đích của cuộc họp là “cố gắng hết sức nhằm tạo ra một môi trường để cuộc cạnh tranh khốc liệt này (giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc) có thể được giải quyết một cách có trách nhiệm mà không chuyển sang xung đột hoặc đối đầu.”

Hoa Kỳ chỉ trích ĐCSTQ đe dọa một trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ còn Bắc Kinh cáo buộc Hoa Kỳ đang can thiệp vào công việc của họ.

“Điểm mấu chốt cơ bản của tôi cho vấn đề này là sự cạnh tranh khốc liệt đòi hỏi ngoại giao khốc liệt. Vì vậy, chúng tôi cần nhiều hơn chứ không phải ít hơn”, ông Sullivan nói.

Vấn đề eo biển Đài Loan sẽ là chủ đề đàm phán trực tuyến giữa ông Biden và ông Tập

Các vấn đề được thảo luận tại cuộc họp kéo dài 6 tiếng giữa ông Sullivan và ông Dương Khiết Trì bao gồm các hành động của Trung Quốc liên quan đến nhân quyền, Tân Cương, Hồng Kông, Biển Đông và Đài Loan, theo một tuyên bố của Nhà Trắng .

• Hồ Tích Tiến đe dọa sẽ có bão chưa từng có ở eo biển Đài Loan

Ông Sullivan tuyên bố rằng đã có những “trao đổi cứng rắn và trực tiếp” với ông Dương Khiết Trì về vấn đề eo biển Đài Loan.

Ông nói: “Chúng tôi tin rằng Đài Loan là một nền kinh tế sôi động, một khu vực dân chủ sôi động … một nơi mà chúng tôi rất quan tâm đến việc xây dựng các mối quan hệ sâu sắc và lâu dài liên quan đến nhiều chiều.”

Ông Scott Kennedy thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, một tổ chức tư vấn của Washington, nói với chương trình Squawk Box Asia của CNBC hôm thứ Tư rằng Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến Biden – Tập Cận Bình dự kiến ​​đánh dấu một “sự tan băng hạn chế” của quan hệ song phương. Điều này sẽ giúp ổn định sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc cũng như sẽ tránh xung đột.

Ông Scott Kennedy còn nói rằng trong cuộc họp trực tuyến giữa hai người vào trước cuối năm, chủ đề về Đài Loan “chắc chắn” sẽ xuất hiện trở lại.

Bộ Quốc phòng Đài Loan tuyên bố rằng 148 máy bay quân sự của Trung Quốc đã xâm phạm vùng nhận dạng phòng không ở phía Nam và Tây Nam Đài Loan trong vòng 4 ngày kể từ ngày 1/10 (trùng vào Quốc khánh Trung Quốc). Điều này đã khiến Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thúc giục Bắc Kinh “ngừng áp lực và ép buộc về quân sự, ngoại giao và kinh tế đối với Đài Loan”.

Cựu cố vấn chính của Tổng thống Obama về khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Evan Medeiros, nói với CNBC rằng Đài Loan là một vấn đề “rất, rất thách thức” mà Hoa Kỳ và Trung Quốc cần giải quyết.

Ông nói: “Để thiết lập hàng rào bảo vệ và thiết lập ranh giới, trước tiên chúng ta phải liên lạc rõ ràng, nhất quán và đáng tin cậy từ cấp cao nhất của Chính phủ Hoa Kỳ đến cấp cao nhất của Chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ).” 

Mộc Lan (t/h)

Xem thêm: