Các lực lượng vũ trang của chính phủ Syria đã từ bỏ thành phố quan trọng Homs vào thứ Bảy (7/12) sau chưa đầy một ngày giao tranh, khiến quyền lực 24 năm của Tổng thống Bashar al-Assad trở nên mong manh khi quân nổi dậy cũng đang tiến về thủ đô Damascus.

quan noi day Syria 7 12
Một chiến binh chống chính phủ cầm vũ khí khi giữ nguyên vị trí gần bức chân dung bị bôi bẩn của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, tại thành phố Hama sau khi phiến quân chiếm được thành phố miền trung Syria này vào ngày 6 tháng 12 năm 2024. (Ảnh: OMAR HAJ KADOUR/AFP via Getty Images)

Kể từ khi quân nổi dậy tràn vào Aleppo một tuần trước, tuyến phòng thủ của chính phủ Assad đã sụp đổ với tốc độ chóng mặt khi phiến quân chiếm giữ một loạt các thành phố lớn và thổi bùng lại cuộc nổi dậy ở những nơi mà từ lâu đã có vẻ như chính phủ Assad đã kiểm soát hoàn toàn.

Homs thất thủ và mối đe dọa đối với thủ đô Damascus hiện đang gây ra mối nguy hiểm hiện hữu ngay lập tức đối với quyền lực của gia đình Assad đã cầm quyền ở Syria trong năm thập kỷ và ảnh hưởng liên tục của Iran, nước hậu thuẫn chính cho chế độ này trong khu vực.

Lãnh đạo phiến quân quyền lực nhất, ông Abu Mohammed al-Golani, tuyên bố rằng quân nổi dậy đang trên đà sắp chiếm được toàn bộ đất nước và “chế độ tội phạm sắp kết thúc“.

Các quan chức nước ngoài giấu tên nói với Reuters rằng chính phủ của Tổng thống Assad có thể đang bên bờ vực sụp đổ. Một quan chức Hoa Kỳ đưa ra khung thời gian tiềm năng là từ năm đến 10 ngày trong khi một quan chức khác cho biết ông Assad có thể bị lật đổ trong tuần tới.

Việc chiếm được Homs, một ngã tư quan trọng giữa thủ đô Damascus và Địa Trung Hải, về cơ bản đã cắt đứt chính phủ Syria khỏi thành trì ven biển của giáo phái thiểu số Alawite của ông Assad, và khỏi căn cứ không quân và hải quân của Nga.

Một sĩ quan quân đội cấp cao cho biết quân đội Syria và các chỉ huy an ninh đã rời Homs vào thứ Bảy (7/12) bằng trực thăng đến bờ biển trong khi một đoàn xe quân sự lớn rút lui bằng đường bộ. Phiến quân cho biết họ đang tiến vào trung tâm thành phố.

Người dân thành phố Homs cho biết hàng nghìn người đổ ra đường phố để ăn mừng.

Người dân Homs và quân nội dậy cho biết các chiến binh thánh chiến đã chiếm được nhà tù trung tâm và đang giải thoát hàng nghìn người bị giam giữ. Người dân nói rằng nhân viên an ninh và tình báo nhà nước đã sơ tán khỏi văn phòng của họ sau khi đốt giấy tờ tài liệu.

Phiến quân tuyên bố họ đã chiếm gần như toàn bộ phía tây nam trong vòng 24 giờ và họ đã tiến đến cách thủ đô Damascus 30km khi lực lượng chính phủ bị đẩy lùi.

Ở một số vùng ngoại ô Damascus, người dân đã bắt đầu xuống đường biểu tình, xé nát các tấm áp phích hình Tổng thống Assad và phá hủy bức tượng của cha ông, cựu Tổng thống Hafez al-Assad, mà không có sự can thiệp của quân đội hay cảnh sát.

Tuy nhiên, hãng thông tấn nhà nước Syria đưa tin rằng Tổng thống Assad vẫn ở lại Damascus, và quân đội cho biết họ đang tăng cường lực lượng xung quanh thủ đô và phía nam.

Tổng thống Assad từ lâu đã dựa vào các đồng minh nước ngoài như Nga và Iran để chế ngự quân nổi dậy. Phi cơ chiến đấu của Nga đã tiến hành ném bom trong khi Iran cử lực lượng đồng minh bao gồm Hezbollah ở Liban và dân quân Iraq đến tăng cường cho quân đội Syria và tấn công các thành trì của quân nổi dậy.

Tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rằng Washington không nên tham gia vào cuộc xung đột ở Syria và nên “để nó diễn ra“.

Anh cảnh báo Tổng thống Assad rằng bất kỳ hành động sử dụng vũ khí hóa học nào cũng là một lằn ranh đỏ và sẽ phải đối mặt với “hành động thích hợp“.