Một tàu chiến Canada đã đi qua eo biển Đài Loan, thể hiện điều mà Ottawa từng cam kết về một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cởi mở. Động thái này khiến Trung Quốc chỉ trích rằng cuộc tập trận hải quân vào ngày 31/7 đã phá hoại hòa bình.

HMCS Montreal
Tàu khu trục HMCS Montreal của Hải quân Hoàng gia neo đậu tại thành phố Quebec vào ngày 3 tháng 7 năm 2011. (Nguồn ảnh: CHRISTINNE MUSCHI/AFP via Getty Images)

Bộ Quốc phòng Canada cho biết tàu khu trục HMCS Montreal “gần đây đã thực hiện lộ trình quá cảnh thường lệ” qua eo biển Đài Loan. Bộ trưởng Quốc phòng nước này gọi đây là sự tái khẳng định cam kết của Canada đối với một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương “tự do, cởi mở và toàn diện”.

“Như đã nêu trong Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của chúng tôi, Canada đang tăng cường sự hiện diện của Hải quân Hoàng gia ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”, Bộ trưởng Quốc phòng Bill Blair đề cập đến kế hoạch của Canada được công bố vào năm 2022 đối với khu vực này.

Ông Li Xi, phát ngôn viên Bộ Tư lệnh Chiến khu phía Đông của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), khẳng định động thái của tàu khu trục Canada vào ngày 31/7 có tác động “quấy rối và làm gián đoạn tình hình, đồng thời làm suy yếu hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”.

Ông Li nói thêm rằng quân đội Trung Quốc luôn trong tình trạng cảnh giác cao độ cũng như “sẵn sàng đáp trả mọi mối đe dọa và khiêu khích”.

Trung Quốc luôn tuyên bố chủ quyền đối với quốc đảo dân chủ Đài Loan và khẳng định họ có quyền tài phán đối với tuyến đường thủy rộng gần 180km phân chia hai khu vực lãnh thổ này. Phía Đài Loan và Mỹ không đồng ý, cho rằng eo biển Đài Loan là tuyến đường thủy quốc tế.

Các tàu chiến và đôi khi là máy bay tuần tra của Hải quân Hoa Kỳ thường đi qua eo biển Đài Loan khoảng một lần mỗi tháng.

Các tàu hải quân Canada xuất hiện với tần suất ít hơn, tuy nhiên vào tháng 11/2023, tàu khu trục USS Rafael Peralta của Mỹ và tàu khu trục HMCS Ottawa của Hải quân Hoàng gia Canada đã cùng quá cảnh qua eo biển.

Tháng 6/2023, trong một cuộc tập trận chung khác giữa Mỹ và Canada ở eo biển, một tàu chiến Trung Quốc đã áp sát tàu khu trục Mỹ trong phạm vi 137m. Lầu Năm Góc gọi đây là “một cách thức không an toàn”.

Theo tuyên bố của Bộ Quốc phòng Đài Loan hôm thứ Năm (1/8), quân đội của quốc đảo này có “toàn quyền kiểm soát” vùng biển và vùng trời xung quanh trong quá trình tàu khu trục Canada di chuyển từ bắc xuống nam qua eo biển và tình huống này là bình thường.