Tổng thống Zelensky: Vẫn tiếp tục thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen mà không cần Nga

Nhật Tân
•
Thứ Ba, 18/07/2023

Tổng thống Volodymyr Zelensky tin rằng Ukraine có thể đơn phương tiếp tục thỏa thuận ngũ cốc với lập luận như sau: “Chúng ta đã có hai thỏa thuận: Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ, Liên Hợp Quốc; thỏa thuận khác: Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Liên Hợp Quốc. Bởi vì khi Nga nói rằng họ dừng lại, họ sẽ chấm dứt các thỏa thuận với Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Guterres và với Tổng thống [Thổ Nhĩ Kỳ] Erdogan. Không phải với chúng tôi. Chúng tôi không có thỏa thuận với họ,” thư ký báo chí của tổng thống thông báo trên mạng xã hội hôm 17/7 dẫn lời ông Zelensky.

230427 grain 01 — Ngũ cốc ở một nhà kho, ảnh minh họa. (Ảnh cắt từ video)

Thỏa thuận ngũ cốc —tên chính thức “Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen”— đã được hiểu là chấm dứt (hoặc ít nhất là chấm dứt tạm thời) sau khi phía Nga tuyên bố dừng thỏa thuận này kể từ hôm 17/7, với lý do rằng các cam kết với họ từ phía Âu Mỹ đã không được thực hiện.

Điện Kremlin tuyên bố Nga rút khỏi thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Biển Đen — Nga tuyên bố ngừng thỏa thuận ngũ cốc kể từ 17/7.
Nga đồng ý gia hạn thêm 60 ngày cho thỏa thuận ngũ cốc ở Biến Đen — Lần gia hạn gần đây nhất là vào 2 tháng trước.
Thổ Nhĩ Kỳ thừa nhận Nga hành xử hợp lý trong vụ thỏa thuận ngũ cốc — Thời điểm đó Thổ Nhĩ Kỳ thừa nhận Nga đã làm đúng theo thỏa thuận, trong khi đó Âu Mỹ vẫn có các hoạt động cản trở xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga.

Thỏa thuận vẫn được hiểu là do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian từ tháng 7 năm ngoái, kiến lập một hành lang an toàn trong thời chiến cho phép Ukraine có thể xuất khẩu qua đường biển nông sản của mình, chủ yếu tới các quốc gia Châu Phi để tránh khủng hoảng lương thực. Để đổi lại, phía Âu Mỹ cam kết không chặn việc Nga xuất khẩu ngũ cốc và phân bón. Sau nhiều lần gia hạn, phía Nga tuyên bố chấm dứt do phía Âu Mỹ không thực hiện trách nhiệm của mình.

Tuy nhiên Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine vẫn tiếp tục thỏa thuận này. Căn cứ theo thông báo từ Thư ký Báo chí Sergii Nykyforov thì ông Zelensky đã tuyên bố:

“Chúng ta đã có hai thỏa thuận: Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ, Liên Hợp Quốc; thỏa thuận khác: Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Liên Hợp Quốc. Bởi vì khi Nga nói rằng họ dừng lại, họ sẽ chấm dứt các thỏa thuận với Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Guterres và với Tổng thống [Thổ Nhĩ Kỳ] Erdogan. Không phải với chúng tôi. Chúng tôi không có thỏa thuận với họ.

Tôi đã ra lệnh cho Bộ Ngoại giao của chúng tôi, theo tín hiệu chính thức của Liên bang Nga, chuẩn bị các tín hiệu chính thức của chúng tôi tới Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ để trả lời tôi với tư cách là Tổng thống Ukraine rằng sẵn sàng tiếp tục sáng kiến của chúng tôi.

Ngay cả khi không có Liên bang Nga, chúng tôi cần làm mọi cách để có thể sử dụng hành lang Biển Đen này. Chúng tôi không sợ hãi. Các công ty là chủ sở hữu của các con tàu đã liên hệ với chúng tôi. Họ nói rằng họ sẵn sàng nếu Ukraine thả và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bỏ qua, vì vậy mọi người sẵn sàng tiếp tục cung cấp ngũ cốc.”

Ngay trước đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói rằng theo ông ấy thì Tổng thống Zelensky thực sự muốn gia hạn thỏa thuận ngũ cốc, và sẽ tìm cách nói chuyện với ông Putin về điều đó.