TTCP chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án đường sắt Nhổn – Ga Hà Nội

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Hà Nội rà soát trách nhiệm của Công ty tư vấn Systra và kiểm điểm trách nhiệm của Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội.

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận thanh tra một số nội dung theo đơn tố cáo của ông Lương Xuân Bình – nguyên Phó Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội về dự án đường sắt đô thị Nhổn- Ga Hà Nội. Đây là cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình.

Theo kết luận thanh tra, dự án metro Nhổn – ga Hà Nội do Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội làm chủ đầu tư, tư vấn thực hiện là Công ty Systra (Pháp). Quy mô toàn tuyến dài 12,5 km, trong đó trên cao 8,5 km, đi ngầm 4 km với tổng mức đầu tư tăng từ 783 triệu Euro lên 1.176 triệu Euro. Thời gian thực hiện dự án điều chỉnh đến năm 2018.

Tháng 11/2007, Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội và Công ty Systra ký hợp đồng trọn gói dịch vụ tư vấn với trị giá trên 10,6 triệu Euro (chưa bao gồm chi phí dự phòng). Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư và tư vấn đã ký 3 phụ lục điều chỉnh thời gian thực hiện và giá hợp đồng. Giá trị hợp đồng sau điều chỉnh trên 17,1 triệu Euro – tăng trên 6,5 triệu Euro so với hợp đồng ban đầu.

Thanh tra Chính phủ kết luận ngay khi được triển khai dự án đã nảy sinh các tồn tại, bất cập, bất hợp lý làm phát sinh những vướng mắc giữa các bên. Hợp đồng trọn gói có nhiều nội dung không rõ ràng, dẫn đến các cách hiểu khác nhau giữa các bên.

Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội chưa có đội ngũ chuyên gia với chuyên môn tầm quốc tế, có đủ năng lực để xem xét và phê duyệt, thường xuyên phải tham khảo, lấy ý kiến các cấp, ngành, thậm chí phải thuê các đơn vị nước ngoài thẩm định trước khi ký duyệt,… dẫn đến làm chậm tiến độ dự án, tăng chi phí do kéo dài thời gian.

Mặt khác, những yêu cầu không nhất quán của Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị Hà Nội làm cho tư vấn Systra gặp khó khăn.

Kết luận cũng nêu rõ: “Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội không tin tưởng vào kinh nghiệm và trình độ quốc tế của tư vấn Systra. Ngược lại, tư vấn Systra cho rằng, Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội thiếu kinh nghiệm và loại hình thi công này làm chậm trễ thời gian thực hiện dẫn đến phát sinh nhiều chi phí; các yêu cầu luôn mâu thuẫn, những chỉ thị đưa ra không thể thực hiện dẫn tới tư vấn phải thực hiện hai lần”.

Thanh tra Chính phủ cho rằng những nguyên nhân dẫn đến dự án bị chậm, kéo dài phát sinh tăng chi phí với số tiền lớn, phần lỗi thuộc về cả hai bên tư vấn Systra và Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, trong đó phần lớn thuộc các cơ quan của Việt Nam.

Cũng theo kết luận thanh tra, liên quan đến việc thực hiện gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và nhà ga, chủ đầu tư thiếu chặt chẽ trong việc giám sát, nghiệm thu, hồ sơ hoàn công không đảm bảo chất lượng, không phù hợp và không tuân thủ phương án kỹ thuật thi công được duyệt.

Trách nhiệm này thuộc chủ đầu tư dự án và các đơn vị liên quan: Tổng công ty xây dựng Lũng Lô và đơn vị thi công gói thầu này.

Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP. Hà Nội chỉ đạo chủ đầu tư dự án rà soát lại trách nhiệm của Tư vấn Systra trong việc thực hiện nhiệm vụ theo hợp đồng trọn gói trước khi điều chỉnh, để xác định chi phí thuộc trách nhiệm phần lỗi của vấn và thực hiện giảm trừ khi quyết toán.

Ngoài ra, thành phố phải rà soát cả trách nhiệm vật chất của các đơn vị tư vấn có liên quan trong quá trình thực hiện dự án gây chậm trễ kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí và thực hiện việc giảm trừ khi quyết toán hợp đồng.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị thành phố tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội cùng các sở ban ngành liên quan thực hiện kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan đến các vi phạm. Căn cứ kết quả kiểm điểm có biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ Tư lệnh Công binh, Tổng công ty xây dựng Lũng Lô kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm trong việc thực hiện hợp đồng về rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn.

Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra, xem xét trách nhiệm trong việc thực hiện các công việc của dự án gây chậm trễ, dẫn đến tăng chi phí.

Phạm Toàn

Xem thêm: