Chỉnh sửa gen thai nhi, ông Hạ Kiến Khuê có thể đối diện án tử?

Gần đây lại có thông tin mới về học giả Trung Quốc Hạ Kiến Khuê, người từng bị giới học thuật thế giới lên án vì “chỉnh sửa gen người”. Nguồn tin cho biết, ông Hạ Kiến Khuê có thể đối mặt với án tử hình.

Embed from Getty Images

Ông Hạ Kiến Khuê (Ảnh từ Getty Images)

Theo tờ The Daily Telegraph tại Anh đưa tin, tháng 11 năm ngoái, sau khi công bố thông tin trẻ được chỉnh sửa gen đã chào đời, ông Hạ Kiến Khuê cũng phải hứng chịu nhiều chỉ trích, sau đó chính phủ Trung Quốc đã tiến hành điều tra về công việc của ông.

Nhà khoa học Anh cho rằng, ông Hạ Kiến Khuê có thể đối mặt với cáo buộc tham ô và nhận hối lộ, nên có thể sẽ bị phán tử hình. Không chỉ có vậy, ông Hạ Kiến Khuê còn vi phạm chuẩn tắc cấm cấy phôi thai đã thay đổi di truyền vào cơ thể người, và chuẩn tắc này cũng được ràng buộc về mặt pháp luật.

Tờ Newsweek tại Mỹ chỉ ra, trong tình huống chưa hoàn toàn hiểu về ảnh hưởng lâu dài của công trình chỉnh sửa gen này mà tiến hành thực nghiệm như vậy, không chỉ không có đạo đức, mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hơn nữa, những kết quả được ông Hạ Kiến Khuê công bố ra bên ngoài lại không có bất cứ chứng cứ nào hỗ trợ. Trong tình huống thông thường, đột phá về phương diện nghiên cứu khoa học cần phải trải qua sự kiểm chứng của những người cùng ngành.

Hồi đầu tháng, tờ New York Times cũng từng đưa tin, ông Hạ Kiến Khuê hiện bị cách ly tại một nơi tiếp khách nhỏ trong một trường đại học ở thành phố phía Nam tỉnh Thâm Quyến, hai ban công của căn chung hộ mà ông Hạ đang cư trú đều được vây kín bằng lưới thép.

Tờ The Daily Telegraph dẫn lời của Giáo sư Robin Lovell-Badge thuộc Trung tâm nghiên cứu Francis Crick (Francis Crick Institute) cho biết, nơi ông Hạ Kiến Khuê bị giam lỏng có rất nhiều cảnh vệ, “hiện chưa rõ những cảnh vệ này là canh giữ ông Hạ đang bị giam lỏng hay là bảo vệ nơi ở của ông ấy”.

“Rất nhiều người có thể vì công trình nghiên cứu này mà mất việc. Hiển nhiên ông Hạ Kiến Khuê không phải là người duy nhất tham gia. Vậy ông Hạ làm thế nào để khiến những người khác làm những việc như thế?” ông Robin Lovell-Badge phân tích, “hiện tại, ông ấy có thể đối diện với các cáo buộc tham ô hủ bại khác nhau”.

Tháng 11/2018, ông Hạ Kiến Khuê công bố sau khi qua chỉnh sửa gen, một cặp song sinh nữ được cho là có khả năng đề kháng với virus HIV bẩm sinh đã chào đời. Cùng với đó, các kênh truyền thông tại Trung Quốc như tờ Nhân dân Nhật báo cũng lần lượt đưa các thông tin liên quan, nói ông Hạ Kiến Khuê đã tạo ra cặp song sinh “chỉnh sửa gen” đầu tiên trên thế giới tại Trung Quốc. Tuy nhiên, do “chỉnh sửa gen” hiện vẫn đang bị Mỹ cấm, nhiều nhà khoa học phương Tây đã có những nghi ngờ về cách làm của ông Hạ Kiến Khuê, và còn chỉ trích công trình nghiên cứu này Đại học Đại học Khoa học Công nghệ Phương Nam là không phù hợp với luân lý.  

Đối diện với áp lực dư luận, Đại học Khoa học Công nghệ Phương Nam đã phủ nhận tham dự vào dự án nghiên cứu chỉnh sửa gen người này, chính quyền cũng lên tiếng nói Ủy ban Y tế Sức khỏe Quốc gia đã ra lệnh lập tức điều tra việc này.

Tuy nhiên, một cựu Giáo sư tại một trường đại học tại Thượng Hải có tên “Thảo Tế” (@caojitw) đã chia sẻ trên Twitter nói, thực nghiệm “biến đổi gen trẻ em” là do cao tầng của Trung Quốc thúc đẩy, Đại học Khoa học Công nghệ Phương Nam phụ trách thực thi, ông Hạ Kiến Khuê cụ thể chỉ chấp hành kế hoạch bí mật. Thảo Tế phân tích, công trình nghiên cứu này liên quan đến kinh phí hàng trăm triệu Nhân dân Tệ, một Phó giáo sư không thể kiếm được số tiền đó, đằng sau ắt phải có cơ quan khoa học kỹ thuật chống đỡ; ông Hạ Kiến Khuê được mời về Đại học Khoa học Công nghệ Phương Nam trong kế hoạch “Ngàn nhân tài” của chính phủ Trung Quốc, có thể làm nghiên cứu liên quan và có kinh phí hoạt động khi ở một chức vụ và không tăng lương trong thời gian dài, không có cao tầng chống đỡ thì không thể nào làm nổi; nhiều người bị thực nghiệm như vậy, không có sức mạnh quốc gia thì làm không nổi.

Bản tin của trang Tạp chí Khoa học Gizmodo cho biết, nếu cuối cùng ông Hạ Kiến Khuê trở thành con dê thế tội, đó là điều rất bất hạnh. Nhưng đây là phương thức đưa đẩy trách nhiệm đơn giản nhất và thuận tiện nhất của chính phủ và quan chức.

Huệ Anh

Xem thêm: