Công nghệ AI dần thay thế 3 ngành từng là ‘nghề nóng’ tại Trung Quốc
- Thái Tư Vân
- •
Tỷ lệ thất nghiệp của Trung Quốc những năm gần đây tăng cao, năm nay còn nghiêm trọng hơn, bối cảnh đó kéo theo bùng nổ chọn “nghề nóng” đối với nhiều người thất nghiệp: giao đồ ăn, chuyển phát nhanh, chạy xe trực tuyến (qua app). Nhưng sự phát triển của công nghệ AI trong những năm gần đây đã làm những nghề này có nguy cơ thay đổi nhanh chóng. Từ xu hướng phát triển hiện nay có thể dự đoán những ngành nghề trên sẽ biến mất trong thời gian không xa. 
Giao hàng ăn bằng máy bay không người lái
Theo các nguồn tin từ truyền thông Trung Quốc, những năm gần đây nền kinh tế Trung Quốc suy thoái, nhiều người bị sa thải, số người thất nghiệp tăng cao, theo đó có rất nhiều người chọn nghề giao đồ ăn, dẫn đến đường phố đầy nhân viên giao đồ ăn. Tuy nhiên tình hình này hiện bắt đầu thay đổi khi giao hàng bằng máy bay không người lái đang thay đổi phương thức giao hàng.
Các hãng giao đồ ăn như Ele và Meituan lần lượt phát triển “giao hàng trên không” đạt hiệu quả cao, thực phẩm giao bằng máy bay không người lái thường chỉ mất vài phút, quá trình bay do hệ thống tự động vận hành rất hiếm khi bị lỗi thời gian giao.
Meituan đã bắt đầu khám phá dịch vụ giao hàng bằng máy bay không người lái từ năm 2017. Năm 2021 Meituan hợp tác với Tập đoàn công nghiệp Galaxy thực hiện dự án “Thế giới Galaxy Thâm Quyến” (深圳·星河WORLD), lần đầu tiên mở tại Trung Quốc tuyến vận hành giao hàng bằng máy bay không người lái trong khu công nghiệp.
Đến cuối tháng 8/2023, máy bay không người lái của Meituan đã hoạt động liên tục tại 7 khu thương mại và 17 tuyến đường ở các thành phố như Thâm Quyến và Thượng Hải, cung cấp dịch vụ giao hàng tại 14 tòa nhà văn phòng và 4 khu vực danh lam thắng cảnh cấp 5A.
Ở hồ Dương Thành, máy bay không người lái của SF Express có thể chở cua lông từ trung tâm hồ đến trung tâm đóng gói bên bờ, toàn bộ hành trình chỉ mất 5 phút, trong khi trước đây dùng nhân viên vận chuyển đi quanh hồ cũng mất khoảng 1:30 phút. Có thể nói dùng máy bay không người lái vừa rút ngắn thời gian, vừa giúp việc bảo quản cua lông tốt hơn nhiều.
Xe chuyển phát nhanh không người lái
SF và JD.com đã đạt được tiến bộ đáng kể về chuyển phát nhanh không người lái. SF dùng phương tiện không người lái có khả năng giữ lạnh giúp trái cây luôn tươi mới, vận hành 24/24.
Trung tâm lưu trữ thông minh của JD Logistics được trang bị robot thông minh chọn lọc và vận chuyển công nghệ 5G, mỗi giờ có thể chọn hơn 600 đơn hàng. So với hoạt động thủ công truyền thống, hiệu quả được cải thiện từ 3 – 5 lần.
Tạp chí CommonWealth (Đài Loan) đưa tin, một nhóm cựu kỹ sư Baidu tự sáng nghiệp đã xây dựng công ty khởi nghiệp xe vận chuyển không người lái Zelostech, chỉ trong 3 năm đã chi phối thị trường nội địa Trung Quốc nhờ giá cực thấp. Các công ty vận chuyển lớn của Trung Quốc bao gồm Meituan cuối cùng đều toàn dùng xe tự lái thông minh của Zelostech.
Zelostech thành lập vào năm 2021, đã vận chuyển hàng bằng hàng ngàn phương tiện vận chuyển không người lái và đã được đưa vào sử dụng tại gần 100 thành phố như Bắc Kinh, Nam Kinh và Tô Châu. Ngoài ra, công ty cũng đã giành được giấy phép phương tiện vận chuyển không người lái đầu tiên ở Singapore và sẽ sớm hoạt động trên đường công cộng gần sân bay Singapore.
Ông Pan Yuchang (Phạm Dư Xương) đồng sáng lập và người đứng đầu văn phòng Bắc Kinh của Zelostech cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Mục tiêu của chúng tôi rất chính xác, là giải quyết vấn đề vận chuyển chuỗi ngắn”. Ông giải thích rằng vận chuyển hàng hóa đường ngắn từ kho đến kho vệ tinh chiếm tới 60% chi phí vận chuyển và giao hàng, và chi phí cho người lái xe là một yếu tố lớn. Khi dân số lao động của Trung Quốc già đi, sẽ ngày càng khó tìm người hơn trong tương lai.
Ông Pan Yuchang cho hay, người mua sau khi mua xe sẽ cần đăng ký phần mềm lái phụ trợ hoàn toàn tự động (FSD). Xe sẽ phụ trách vận hành chuyển phát nhanh, công ty vận chuyển chỉ cần phân bổ nhân lực ở những khâu như tại nhà kho…
Xe chuyển phát nhanh không người lái không chỉ cải thiện hiệu quả giao hàng mà còn giảm chi phí vận chuyển. Dự kiến ngành chuyển phát nhanh Trung Quốc trong 3 – 5 năm tới sẽ triển khai hơn 200.000 xe giao hàng không người lái.
Taxi trực tuyến không người lái
Ngày nay, phát triển của công nghệ không người lái đang làm cho ngành công nghiệp đặt xe và taxi trực tuyến Trung Quốc trải qua cuộc cách mạng. Nhật báo Hồ Bắc đưa tin vào năm 2023 rằng Vũ Hán đang “đẩy nhanh việc xây dựng thành phố đầu tiên Trung Quốc là thành phố xe tự lái”.
Lấy ví dụ dự án Apollo Go, dự án được thực hiện ở Vũ Hán này đã hoàn thành 5 triệu đơn hàng và có lợi thế về giá đáng kể, theo đó một chuyến đi 6 km chỉ cần 4 RMB – mức giá thấp hơn nhiều so với xe có người lái thông thường là 18 RMB. Phương thức di chuyển chi phí thấp và hiệu quả này đã làm giảm đáng kể nhu cầu về tài xế.
BBC đưa tin, Apollo Go đã thu hút được rất nhiều người hâm mộ, nhiều người cho rằng xe này đi đường vòng một cách hiệu quả và tránh được vấn đề tài xế lái xe quá cẩu thả, trong khi giá cả cực kỳ thấp.
Trên nền tảng mạng xã hội, cư dân mạng Trung Quốc đã chia sẻ giá của hành trình sử dụng Apollo Go: một người dùng đã hoàn thành hành trình 10 km với giá 3,9 RMB và hét lên “mọi người đừng mua xe hơi nữa”.
Nhưng taxi tự lái đã vấp phải làn sóng phản đối của các tài xế taxi: “Vấn đề phổ biến xe không người lái trong thời gian gần đây với tài nguyên công nghệ độc quyền đã cướp đi chén cơm của những người ở tầng đáy xã hội, dẫn đến nhiều tài xế taxi gặp khó khăn sinh kế và buộc phải bỏ nghề”. Họ yêu cầu chính phủ kiểm soát chặt chẽ vấn đề này, giảm gánh nặng thuế cho doanh nghiệp…
Phó giáo sư Zhang Lu khoa xã hội học tại Đại học Temple – Mỹ cho biết: “Trong tình hình hiện nay, nghề tài xế chạy xe trực tuyến của Trung Quốc đã bão hòa, nếu thúc đẩy lái xe tự động trên quy mô lớn, chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm thị trường việc làm vốn đã nghiêm trọng và tỷ lệ thất nghiệp sẽ còn cao hơn”.
Theo công ty tư vấn McKinsey, từ năm 2030 – 2060 sẽ có quá nửa số việc làm trên thế giới bị thay thế bởi AI, trong đó nghề lái xe sẽ là nghề đầu tiên bị ảnh hưởng.
Tóm lại, hiện nay mọi người đang phải đối mặt với sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI), các ngành công nghiệp giao hàng ăn, chuyển phát nhanh và đặt xe trực tuyến truyền thống sẽ biến mất, và nhiều người sẽ mất việc làm. Nhưng mỗi cuộc khủng hoảng là một cơ hội, sự xuất hiện của công nghệ mới cũng sẽ mang lại cơ hội việc làm mới. Các nhà thiết kế và nhân viên bảo trì hệ thống lái xe tự động đều là những ngành nghề mới. Tất nhiên, trong thời đại thay đổi nhanh chóng này, mọi người cần phải theo kịp thời đại và liên tục cải thiện kỹ năng để không bị thời đại bỏ rơi lại phía sau.
Xem thêm
Từ khóa xe không người lái AI UAV Giao hàng bằng máy bay không người lái trí tuệ nhân tạo máy bay không người lái
