Năm 2024, dân số Trung Quốc giảm năm thứ 3 liên tiếp khiến nhiều cơ quan chức năng địa phương Trung Quốc tìm những cách khích lệ để giới trẻ kết hôn sinh con, các cách để khích lệ như “tiền thưởng kết hôn”“trợ cấp thai sản”…

nhan dan te
(Ảnh: Shutterstock)

Dữ liệu chính thức của ĐCSTQ công bố ngày 10/2 cho thấy tỷ lệ kết hôn năm 2024 đã giảm 1/5 so với năm 2023. Lý giải vấn đề này, nhiều chuyên gia phân tích rằng do các vấn đề xã hội bất lợi của Trung Quốc như chi phí cao cho giáo dục và chăm sóc trẻ em, vấn đề thị trường việc làm cạnh tranh khốc liệt cho sinh viên mới tốt nghiệp… là những yếu tố cản trở.

Đối mặt với xu hướng dân số giảm hàng năm, các chính quyền địa phương Trung Quốc đang cố gắng hóa giải làn sóng thanh niên không muốn kết hôn. Dưới đây là một vài trường hợp được truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin:

Tháng 8/2023, quận Thường Sơn thành phố Cù Châu tỉnh Chiết Giang đã thông báo sẽ thưởng 1000 RMB cho các cặp vợ chồng đều đăng ký kết hôn lần đầu tiên (trong đó ít nhất một người có hộ khẩu Thường Sơn) và người phụ nữ từ 25 tuổi trở xuống.

Tháng 8/2024, Phòng Dân chính thành phố Ordos – Nội Mông đã ban hành “Biện pháp thực hiện (thử nghiệm) để khuyến khích công dân mới đăng ký kết hôn”, trong đó nêu rõ rằng công dân mới đăng ký kết hôn ở thành phố Ordos có thể được hưởng phần thưởng tích lũy điểm vật chất trị giá 1000 RMB từ nền tảng Duo Duo Ping, có thể dùng cho dịch vụ chụp ảnh cưới.

Tháng 11/2024, chính quyền thành phố Lữ Lương tỉnh Sơn Tây đã công bố “Một số biện pháp về hoàn thiện hệ thống chính sách hỗ trợ sinh con và xây dựng xã hội vì dân số”, tuyên bố rằng từ ngày 1/1/2025 các cặp vợ chồng đăng ký kết hôn tại thành phố Lữ Lương (cả hai bên đều là đăng ký lần đầu tiên) và người phụ nữ từ 35 tuổi trở xuống sẽ được thưởng 1500 RMB, sẽ được nhận tại nơi đăng ký kết hôn.

Ngoài tiền thưởng kết hôn, chính quyền thành phố Lữ Lương cũng cung cấp trợ cấp và đóng bảo hiểm y tế cho việc đăng ký trẻ sơ sinh. Các cặp vợ chồng có thể nhận được trợ cấp 2000 RMB cho đứa con đầu lòng, 5.000 RMB cho đứa con thứ 2, và 8.000 RMB cho đứa con thứ 3.

AFP đưa tin, đối với biện pháp của chính quyền thành phố Lữ Lương cung cấp tiền thưởng kết hôn cho công dân, cặp đôi Trương Cương và Lâm Băng nhận được phần thưởng 1500 RMB. Trương Cương nói rằng số tiền này tương đương với mức lương trung bình trong nửa tháng của cư dân thành thị ở thành phố Lữ Lương, nhưng cao hơn mức lương trung bình hàng tháng của cư dân nông thôn trong thành phố. “Tôi nghĩ chính sách này rất hiệu quả trong việc cải thiện tình hình hôn nhân hiện tại. Khi tôi đề cập đến chính sách này với bạn bè, họ đều nghĩ rằng nó rất tuyệt vời”, Trương Cương nói.

Nhưng cũng có nhiều cư dân mạng cho rằng khoản trợ cấp này quá ít so với chi phí sinh hoạt. Có người châm biếm rằng “đây là bố thí đuổi người ăn xin, đối với những người trẻ tuổi chịu áp lực lớn trong việc kết hôn thì đó chỉ là giọt nước bỏ biển”.

Ngày lễ Nguyên tiêu (12/2) tại văn phòng đăng ký kết hôn của thành phố Lữ Lương có vô số cặp vợ chồng mới cưới đang nhận trợ cấp kết hôn (bắt đầu phát từ ngày 1/1). Một quan chức của cơ quan đăng ký cho biết, kể từ ngày đầu năm mới, chỉ riêng văn phòng của họ đã có hơn 400 cặp đôi nhận được giấy đăng ký kết hôn, thậm chí có người phải trì hoãn nhận tiền vì văn phòng đăng ký hết tiền mặt.

Nhưng nhiều người cho rằng điểm nóng hôn nhân này có thể chỉ là “tia sáng vụt qua”… Bà Phùng Ngọc Bình là một người làm nghề mai mối ở thành phố Lữ Lương cho biết, khách hàng của bà chủ yếu là phụ nữ. Ngay cả khi có những ưu đãi mới thì bà vẫn bi quan về triển vọng khách hàng nữ tìm được chồng. Bà nói rằng nam giới Trung Quốc vẫn còn nhiều vấn đề trong cách đối xử với hôn nhân, và nếu phụ nữ được giáo dục tốt và có công việc tốt cùng thu nhập ổn định thì họ không có ý định kết hôn.

Vấn đề đó có thể giải thích cho việc những năm gần đây dân số thành phố Lữ Lương giảm theo từng năm, tỷ lệ sinh cũng giảm nghiêm trọng, biểu hiện rõ nhất là nhiều trường mẫu giáo đóng cửa do vấn đề nhu cầu xã hội không có. Ngoài ra, dân số già cũng là một vấn đề lớn mà thành phố phải đối mặt. Nhiều thông tin cũng chỉ ra tình trạng khó khăn này ở thành phố Lữ Lương là phổ biến trên khắp Trung Quốc. Tháng Mười năm ngoái, chính quyền thành phố Bắc Kinh đã công bố các ưu đãi kết hôn tương tự như ở thành phố Lữ Lương.