Lần đầu Tập Cận Bình không tổ chức phong tướng trong dịp ngày quân đội

Trong dịp kỷ niệm ngày thành lập quân đội đảng Cộng sản Trung Quốc 01/8 năm nay, giới cấp cao quân đội Trung Quốc đã không tổ chức thăng quân hàm Thượng tướng như các năm trước, điều này đã gây chú ý trong dư luận vì đây là trường hợp đầu tiên trong thời ông Tập Cận Bình nắm quyền. Về bất thường này, có nhận định cho rằng đang có những vấn đề nhất định trong giới chóp bu quân đội và ông Tập Cận Bình.

Trước thềm ngày kỷ niệm 91 năm Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) xây dựng quân đội, ngày 31/7, báo quân đội của ĐCSTQ đưa tin, theo lệnh của Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình, từ ngày 01/8 những nhân viên phụ trách về công tác dân sự thuộc lực lượng Vũ cảnh và quân đội sẽ mặc đồng phục mới. Đồng thời trong cuộc họp Bộ Chính trị tổ chức cùng ngày, ông Tập Cận Bình đã yêu cầu cuối năm nay đặt dấu chấm hết đối với hoạt động “dịch vụ thu phí” của quân đội Trung Quốc.

Nhưng có vấn đề khiến nhiều người băn khoăn là trước dịp lễ thành lập quân đội vào ngày 01/8 giới chức tối cao quân đội Trung Quốc không có ai được thăng quân hàm Thượng tướng. Đây là lần đầu tiên có trường hợp này kể từ khi ông Tập Cận Bình lên cầm quyền.

Kể từ Đại hội 18 ĐCSTQ và ông Tập lên nắm quyền, vào cuối tháng Bảy hàng năm Quân ủy Trung ương Trung Quốc đều tổ chức Lễ Phong hàm Thượng tướng tại tòa nhà 81 Bắc Kinh, năm 2017 đích thân ông Tập Cận Bình làm lễ thăng hàm, nhưng năm nay quân đội ĐCSTQ đã phá vỡ quy cách truyền thống, thu hút chú ý.

Trên RFA, nhà bình luận chính trị Hồng Kông Lưu Nhuệ Thiệu (Liu Ruishao) cho rằng, mối quan hệ giữa Tập Cận Bình và quân đội là mối quan hệ hai bên cùng có lợi, trường hợp này cho thấy hai bên đang có vấn đề mâu thuẫn nhất định.

Ông chỉ ra, cho dù hiện tại trong bộ máy Đảng cũng như quân đội Trung Quốc tạm thời không có ai đủ sức mạnh để đấu được với Tập Cận Bình. Tuy nhiên, nếu chiến tranh thương mại Trung-Mỹ đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng đối với nền kinh tế Trung Quốc thì không loại trừ các thế lực đối lập sẽ tập hợp lại với nhau.

Tuy nhiên, ông Trịnh Vũ Thạc (Joseph Cheng) cựu giáo sư khoa học chính trị thuộc Đại học Đô thị Hồng Kông cho rằng, ông Tập là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ, rất xem trọng quân đội, trong 5 năm đầu cầm quyền đã thực hiện những thay đổi toàn diện bộ máy quân đội, đã tổ chức lại các cơ quan lãnh đạo của toàn bộ hệ thống quân đội, nắm được quân quyền khá vững chắc, vì thế khả năng kết tụ lại của lực lượng đối lập là không lớn.

Cải cách quân sự quy mô lớn của ĐCSTQ được ông Tập Cận Bình triển khai kể từ năm 2015. Vào tháng Giêng năm 2018 báo Quân đội của ĐCSTQ chỉ ra, trong vòng hơn hai năm sau cải cách quân đội quy mô lớn đã cắt giảm hơn 200 người đứng đầu cấp chính Sư, giảm hơn 1.000 cơ quan, giảm một nửa số nhân viên không tham gia chiến đấu, số lượng cán bộ quân đội giảm 30%. Tỉ lệ quân nhân Lục quân trong toàn quân đội đã giảm xuống dưới 50%, thay mới toàn bộ tướng đứng đầu các Tập đoàn quân Lục quân, số lãnh đạo bị chuyển đổi chức vụ lên đến 90%. Bộ đội Vũ cảnh giảm từ 800.000 còn 400.000 người, xóa bỏ toàn bộ các Sư cơ động trực thuộc. Từ ngày 01/1 hoạt động theo lịch trình mới. Lực lượng Vũ cảnh ban đầu thuộc Chính phủ bị chuyển về Quân ủy Trung ương.

Đối với cải cách quân đội quy mô lớn của ĐCSTQ, dư luận trong và ngoài Trung Quốc Đại lục nói chung đồng ý rằng mục đích chính của Tập Cận Bình là tấn công vào phe phái cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân, loại bỏ triệt để phái Giang Trạch Dân trong quân đội, để thâu tóm vững chắc hệ thống quân đội nhằm ngăn chặn những âm mưu đảo chính từ hệ thống này.

Một thời kỳ dài trước đó bộ máy quân đội của ĐCSTQ đã bị phe cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân kiểm soát, và quân đội đã trở thành thế lực chính để phe phái cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân xây dựng âm mưu đảo chính giành lại quyền lực. Trước khi ông Giang Trạch Dân giải nhiệm đã cài lại các thân tín Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu nắm quân quyền, khống chế cựu lãnh đạo Hồ Cẩm Đào, và hai người này đã xây dựng được một thế lực hùng hậu cài cắm trong toàn quân.

Sau khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền đã tập trung toàn lực thanh lọc quân đội xây dựng uy thế, xử lý Từ Tài Hậu và Quách Bá Hùng cùng hàng loạt thân tín, luân chuyển hàng loạt các quan chức quân đội nhằm phá vỡ bố cục trước đây. Vào Đại hội 19 năm ngoái, giới quan chức quân đội ĐCSTQ đã chỉ ra trong vòng 5 năm trở lại đây đã có 160 tướng bị “ngã ngựa”. Nhưng vào thời điểm đó Thượng tướng quân đội Trung Quốc Lưu Nguyên (Liu Yuan) còn chia sẻ với giới truyền thông rằng cải cách quân đội chỉ vừa mới bắt đầu.

Tuyết Mai

Xem thêm: