Một vụ lao xe hơi vào đám đông làm ít nhất 35 người thiệt mạng và 43 người bị thương đã xảy ra tại Chu Hải tỉnh Quảng Đông – Trung Quốc vào tối thứ Hai (11/11). Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình đã có động thái hiếm thấy khi ban hành chỉ thị “đề phòng nghiêm ngặt những trường hợp cực đoan”.

tra thu xa hoi 1
Hiện trường vụ lao xe khiến 25 người thiệt mạng ở Quảng Đông. (Ảnh chụp màn hình video)

Theo báo cáo của Văn phòng Công an thành phố Chu Hải, vào khoảng 19:48 ngày 11/11, một chiếc xe địa hình nhỏ lao vào Trung tâm thể thao Chu Hải, đâm vào người dân đang tập thể dục trên đường bên trong trung tâm thể thao rồi bỏ trốn. Hung thủ họ Phàn (Fan, lái xe 62 tuổi) hiện đã bị cảnh sát khống chế. Cảnh sát cho hay lý do hành động của Phàn trước mắt được xác định vì không hài lòng với kết quả phân chia tài sản sau khi ly hôn.

Sau khi vụ án xảy ra, theo phóng viên BBC, phản ứng đầu tiên của Chính phủ Trung Quốc là chặn tin tức. Khi phóng viên BBC ở Trung Quốc tới hiện trường, ông đã bị một người đàn ông không rõ danh tính túm kéo đi. Một phụ nữ hét lên: “Nhìn kìa, người nước ngoài, người nước ngoài”. Phóng viên viết: “Thực tế kiểu hành động ngăn chặn thông tin này sẽ chỉ làm cho hình ảnh của Trung Quốc trở nên tồi tệ hơn”.

Một bài viết (bị gỡ bỏ ở Trung Quốc nhưng còn lan truyền ra nước ngoài) tường thuật lời nhân chứng Trần (Chen) – một người dân thành phố Chu Hải khoảng 40 tuổi là thành viên của một đội đi bộ đường dài – kể rằng đêm đó có 6 đội đi bộ đường dài đến trung tâm thể thao với tổng số hơn 300 người, hầu hết họ sống gần đó, mọi người thường đến đây vào chiều tối để tập thể dục. Khoảng 8:00 tối, một chiếc ô tô màu trắng bất ngờ lao vào đám đông với tốc độ cao. Ông Trần nhảy lên đai xanh sang một bên và nhìn thấy “hơn 10 người trong đội của ông bị thương, một số bị gãy chân, một số nôn ra máu, trông thật kinh khủng… Có 7 – 8 người trong đội đã chết ngay tại chỗ…”.

Sau vụ việc, Tổng Bí thư ĐCSTQ Tập Cận Bình gọi vụ việc là “có bản chất cực kỳ tàn ác” và yêu cầu các bên “tăng cường phòng ngừa, kiểm soát các nguồn rủi ro”“ngăn chặn nghiêm ngặt các trường hợp cực đoan xảy ra” để đảm bảo ổn định xã hội. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cũng kêu gọi “điều tra và giải quyết hiệu quả những rủi ro tiềm ẩn và xung đột xã hội để đảm bảo ổn định xã hội”. Trước đây, loại chuyện này không đáng để ông Tập Cận Bình để mắt, tại sao bây giờ lại đích thân ra chỉ thị? Có bình luận cho rằng ngoài tính chất nghiêm trọng, “chính quyền nhận thức được rằng kiểu phản kháng nhẹ nhàng này của người dân là thể hiện đối với chính quyền, tuy về mặt hình thức là nhằm vào người dân, nhưng nếu lan rộng sẽ tạo thành mối đe dọa lớn trước sự cai trị của ĐCSTQ”.

Sau chỉ thị của ông Tập, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đông đã yêu cầu “tăng cường quản lý các nhóm chủ chốt và phòng ngừa, kiểm soát an sinh xã hội”…

Hung thủ đã tự làm hại mình

Văn phòng Công an thành phố Chu Hải cho biết trong một báo cáo thông tin tình hình đưa ra hôm thứ Ba rằng nghi phạm đã bị bắt khi đang cố gắng trốn thoát, hiện đang hôn mê do tự làm hại mình. “Cảnh sát thấy Phàn trong xe dùng dao có vẻ để tự sát, ngay lập tức ngăn cản và đưa đến bệnh viện do bị thương nặng ở cổ, tạm thời không thể thẩm vấn”.

Cảnh sát Chu Hải tuyên bố, qua phân tích toàn diện tình hình từ lời khai các nhân chứng và các video giám sát, họ đã xác định sơ bộ khả năng vì Phàn có vấn đề tâm lý do “không hài lòng với kết quả phân chia tài sản sau khi ly hôn”. Cảnh sát gọi đây là một “vụ án tàn bạo nghiêm trọng”, những người bị thương bao gồm nhiều người già, thanh thiếu niên và trẻ em.

Do Chu Hải đang tổ chức “Triển lãm hàng không vũ trụ quốc tế Trung Quốc” (Triển lãm hàng không Chu Hải từ ngày 12 – 17/11) – nơi quân đội Trung Quốc trưng bày vũ khí và thiết bị bao gồm máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm mới J-35, cùng nhiều vũ khí, thiết bị quân sự tiên tiến thế giới sẽ được trưng bày, nhiều phóng viên truyền thông cũng có mặt, nên vụ lao ô tô xảy ra trước lễ khai mạc triển lãm hàng không đã thu hút sự chú ý đặc biệt. Vụ việc đã gây chấn động truyền thông quốc tế và được các nơi đưa tin.

Trung Quốc những tháng gần đây có hàng loạt vụ tai nạn lái xe và dùng dao đâm chết người tùy tiện, gây chấn động. Vào tháng 7 ở Trường Sa (Hồ Nam), một chiếc ô tô lao vào người qua đường, khiến 8 người thiệt mạng; tháng 10, một người đàn ông đã thực hiện vụ tấn công bằng dao tại một trung tâm mua sắm ở Thượng Hải, khiến 3 người thiệt mạng tại chỗ và 15 người khác bị thương; hồi tháng 9, một trẻ em Nhật Bản đã thiệt mạng trên đường đến trường ở Thâm Quyến, cách Chu Hải khoảng 155 km, gây ra phản ứng mạnh mẽ ở Nhật Bản.

Sau vụ lái xe lao vào đám đông này, Tổng lãnh sự quán Nhật Bản tại Quảng Châu hôm thứ Ba đã đưa ra cảnh báo, cho biết gần đây có nhiều vụ việc tàn khốc xảy ra ở Trung Quốc, nhắc nhở người dân Nhật Bản khi giao thiệp với người Trung Quốc cần cẩn trọng, tránh đi ra ngoài một mình vào ban đêm, vào ban ngày không nói to bằng tiếng Nhật, và đặc biệt cẩn thận khi đi ra ngoài ở những nơi tập trung đông người.