Cảnh giới nhân sinh: Nơi tâm an là nhà
- An Hòa
- •
Đối mặt với những khổ nạn trong cuộc đời có người sẽ không thể vượt qua được nhưng có những người lại có thể vượt qua một cách rất bình thản. Đó chính là những người mà trong tâm của họ đạt đến được cảnh giới “tùy ngộ mà an”, với họ thì nơi tâm an chính là nhà.
Vương Củng là bạn thân thiết của Tô Đông Pha, thi nhân thời Bắc Tống. Vương Củng và Tô Đông Pha thường hay thư từ qua lại. Sau này, Tô Đông Pha bị hàm oan, dù thoát họa sát thân nhưng bị điều đi phương xa, cuộc sống khốn đốn vô cùng.
Vương Củng cũng bị liên lụy, bị giáng làm chức quan nhỏ ở tận vùng đất Tân Châu, Lĩnh Nam xa xôi. Đại nạn ập đến, vợ và tôi tớ của Vương Củng đều tự động rời đi vì không muốn đi theo ông đến đất khách quê người ngàn dặm chịu chết. Nhưng trong nhà có một tỳ nữ tên là Vũ Văn Nhu Nô lại nhất quyết đi theo ông đến Lĩnh Nam, muốn cùng ông vượt qua giai đoạn khó khăn của cuộc đời. Nhu Nô vốn là một nghệ sĩ ca hát, bởi vì ái mộ tài năng và đức độ của Vương Củng nên đã cam tâm tình nguyện làm tỳ nữ trong nhà để được ở bên cạnh ông.
Nhu Nô cùng Vương Củng tới Lĩnh Nam, còn dựa vào kiến thức về thảo dược mà chữa trị bệnh tật cho dân chúng nơi đây.
Trải qua 3 năm, Vương Củng được quay trở về triều đình phục chức. Ông cũng đưa Nhu Nô trở lại kinh thành.
Sau kiếp nạn, Tô Đông Pha cũng quay về. Một hôm Tô Đông Pha đến thăm Vương Củng. Nghĩ lại cảnh phải đối diện với thăng trầm chốn quan trường và cảnh ngộ bạc bẽo của kiếp nhân sinh, Tô Đông Pha đã hỏi Nhu Nô rằng: “Cuộc sống nơi Lĩnh Nam chắc hẳn là rất gian khổ.”
Không ngờ Nhu Nô thản nhiên đáp lại một câu khiến Tô Đông Pha rất cảm động: “Thử tâm an xứ thị ngô hương”, nơi nào có thể khiến tâm an thì chính là quê hương. Tô Đông Pha nghe xong thì cảm khái vô cùng, liền đề bút viết bài thơ “Định phong ba” tặng cho Nhu Nô:
Vạn lí quy lai nhan dũ thiểu,
Vi tiếu, tiếu thì do đái lĩnh mai hương.
Thí vấn Lĩnh Nam ứng bất hảo.
Khước đạo: Thử tâm an xứ thị ngô hương.
Tạm dịch:
Vạn dặm trở về lại như trẻ hơn,
Lúc cười lại như còn mang hương thơm của hoa mai vùng Lĩnh Nam.
Ta hỏi rằng phong thổ Lĩnh Nam chắc là không tốt?
Nàng nói rằng, nơi nào tâm này an thì nơi đó chính là quê hương.
Có người nói: “Đằng sau gian khó, có người ngẩng đầu nhìn sao trời, có người cúi mặt thấy bùn đất”. Những khổ nạn trong cuộc đời có thể tạo ra bất hạnh cho con người nhưng đồng thời cũng có thể tôi luyện ý chí con người và tạo nên nhân cách cao thượng. Với Nhu Nô, những khổ nạn trong cuộc đời chính là có tác dụng ấy. Chỉ bằng một câu trả lời “Thử tâm an xứ thị ngô hương”, chúng ta có thể cảm nhận được Nhu Nô không chỉ là một giai nhân ôn nhu trí tuệ mà còn là người có phẩm chất cao thượng, hiểu thấu nhân sinh. Câu nói này còn thể hiện tình cảm sâu đậm, vững vàng của Nhu Nô với Vương Củng. Trong nhu có cương, tình và lý giao hòa với nhau chính là phẩm chất tốt đẹp của Nhu Nô. Có thể tùy ngộ mà an, thân ở trong nghịch cảnh mà bình thản chịu đựng gian khổ, thế gian chắc hẳn không nhiều người có thể làm được như thế.
Trong “Sơ xuất thành lưu biệt”, thi nhân Bạch Cư Dị thời nhà Đường cũng viết: “Ngã sinh bổn vô hương, tâm an thị quy xử”, ý nói ta từ nhỏ đã không có nơi cố định, chỉ cần là nơi mà tâm ta an định thì chính là chốn trở về của ta.
Những người tu đạo thời cổ đại cũng đều có thể làm được “tùy ngộ mà an”, “an bần lạc Đạo”. Họ dù ở trong hoàn cảnh nào cũng có thể làm được “ngủ mà không mộng mị, tỉnh mà không ưu sầu, ăn không cầu ăn ngon, mặc không cần gấm vóc xa hoa”. Cái an của họ chính là cái an vĩnh hằng nơi tâm linh. Loại an tâm này không chỉ có thể khiến người ta không lo lắng, mà còn có thể khiến người ta lạc quan sống trên đời, bảo trì được tâm linh. Cũng bởi vì tâm được an nên người ta không còn bị những cảnh ngộ không như ý làm phiền nhiễu, bảo trì được tâm thái thản nhiên tường hòa.
“Nơi nào có thể khiến tâm an thì chính là quê hương”, câu nói này có thể khích lệ ý chí con người, khuyên con người đừng sầu não trong ma nạn, dù sống trong cõi phàm trần đầy bi ai vẫn giữ một tâm trạng lạc quan, tiêu sái. Người làm được như vậy, tương lai nhất định sẽ tươi sáng hơn.
Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập
Xem thêm:
Mời xem video:
Từ khóa tu dưỡng đạo đức Tô Đông Pha tâm an
