“Thực tiễn giáo dục” và sách về “thực tiễn giáo dục”

Nguyễn Quốc Vương
•
Thứ Hai, 21/07/2025

Ở ta nhiều người làm nghề sư phạm và sinh viên sư phạm đều không rõ thực sự thì ở nước ngoài giáo viên, học sinh dạy và học môn mình đang dạy và học như thế nào.

Thông thường, ở mình khi muốn biết ai dạy thế nào người ta thường xem giáo án hoặc dự giờ.

Với đa số người trong nước việc “dự giờ” một giờ học ở một môn cụ thể ở nước ngoài là bất khả kể cả qua mạng vì nhiều lý do. Đấy có thể là rào cản ngôn ngữ và cũng có thể là không có nguồn. Hiếm có tiết học nào như thế được phát trực tiếp hoặc đưa lên mạng.

Đọc giáo án thì có thể, nhưng giáo án chỉ là một phần nhỏ của “thực tiễn giáo dục”. Đọc nó rất khó hiểu.

Có một giải pháp là đọc các “thực tiễn giáo dục” đã được xuất bản của họ. Đấy thường là những cuốn sách mà giáo viên tổng hợp, tập hợp các hoạt động giáo dục họ đã tiến hành với nội dung họ tự biên soạn, sắp xếp, với các phương pháp họ tự khám phá cùng kết quả họ đạt được thể hiện cả ở phương diện giáo viên và học sinh.

Đọc nó có thể hiểu được rất nhiều điều.

Sách này ở Việt Nam khá hiếm vì cơ bản ít người quan tâm và hiểu “thực tiễn giáo dục”.

Ở môn Văn, có một hai cuốn dạng này đã xuất bản như “Viết lên hy vọng”. “Môn Sử không chán như em tưởng“ của tôi cũng có thể coi là một cuốn như vậy.

Ở Nhật Bản, các sách dạng này rất nhiều ở tất cả các môn vì ở đó người ta trọng “thực tiễn giáo dục”. Thầy cô được đánh giá cao là giáo viên có khả năng tự mình thực hiện được “thực tiễn giáo dục” có bản sắc riêng, tức là thực sự là một nhà giáo dục.

Nhưng các nhà xuất bản, nhà sách ở Việt Nam có vẻ chưa biết đến, chưa mặn mà với các loại sách này.

Sinh viên các trường sư phạm trong suốt 4 năm cũng hầu như không được hướng dẫn nghiên cứu các thực tiễn giáo dục trên thế giới và trong nước (ở trong nước thì khó vì thực tiễn cũng gần như không có).

Tiếc thật!

Trước đó, tôi có giới thiệu cho một nhà sách một cuốn mô tả, tổng hợp thực tiễn giáo dục môn quốc ngữ của một giáo viên tiểu học rất nổi tiếng ở Nhật (sách ở Nhật bán triệu bản và gây ra một phong trào giáo dục). Nhưng kết quả là phía Nhật… từ chối bán bản quyền tiếng Việt!

Thế mới đau!