Các nhà giáo dục và cha mẹ đều biết rằng lời khen có thể kích thích sự nhiệt tình và tự tin của trẻ khi chúng lớn lên. Tuy nhiên, nuôi dạy con cái là một hành trình dài, làm thế nào để khen ngợi tốt hơn và giúp trẻ phát triển sự tự tin mà không trở nên tự mãn hay kiêu căng? Đây là vấn đề mà nhiều phụ huynh gặp phải.

khen con 1
Làm thế nào để khen ngợi con tốt hơn và giúp trẻ phát triển sự tự tin mà không trở nên tự mãn hay kiêu căng? (Ảnh: polkadot_photo/ Shutterstock)

8 lời khen đáng giá này dành cho con cái có thể giúp cha mẹ khen ngợi một cách đúng đắn và giúp con cái thay đổi theo hướng tốt hơn:

1. “Con đã bỏ ra rất nhiều nỗ lực và xứng đáng được khen ngợi”

Khi trẻ nỗ lực hết mình để đạt được mục tiêu, ngay cả khi kết quả mà trẻ nhận được không thực sự hoàn hảo, chúng ta nên coi trọng sự cố gắng và nỗ lực của trẻ.

Ví dụ, nếu một đứa trẻ đã luyện tập nhiều lần để chuẩn bị bài phát biểu, ngay cả khi trẻ đã mắc một số lỗi nhỏ khi trình bày, chúng ta có thể nói: “Mẹ thấy con đã bỏ ra nhiều công sức cho bài phát biểu này, điều này thực sự đáng được khen ngợi, con đã tiến bộ rất nhiều, mẹ tin rằng lần sau con sẽ làm tốt hơn”.

Những lời khen ngợi như vậy có thể giúp trẻ hiểu rằng bản thân sự nỗ lực đã là một đức tính đáng được đánh giá cao.

2. “Ý tưởng này khiến mẹ mở rộng tầm mắt, thật giàu trí tưởng tượng”

Khi trẻ thể hiện sự sáng tạo hoặc nghĩ ra những ý tưởng độc đáo, cha mẹ nên khẳng định và khen ngợi trẻ.

Ví dụ, nếu một đứa trẻ chế tạo một con robot nhỏ từ những đồ bỏ đi, chúng ta có thể nói: “Sự sáng tạo của con thật tuyệt vời đối với bố, con thật giàu trí tưởng tượng, khả năng biến rác thải thành kho báu thật đáng kinh ngạc, bố rất mong nhìn thấy nhiều sản phẩm sáng tạo như thế này hơn nữa”.

Những lời khen ngợi như vậy có thể kích thích khả năng sáng tạo và tinh thần khám phá cái mới của trẻ, khiến trẻ có dũng khí hơn trong việc thử sức và khám phá những điều mới mẻ.

khen con 4
Khi trẻ thể hiện sự sáng tạo hoặc nghĩ ra những ý tưởng mới lạ, cha mẹ nên ghi nhận và khen ngợi con mình. (Ảnh: YAKOBCHUK VIACHESLAV/ Shutterstock)

3. “Con rất nghiêm túc trong công việc và tinh thần trách nhiệm này của con rất đáng được khen ngợi”

Khi trẻ thực hiện nhiệm vụ một cách nghiêm túc và có trách nhiệm, cha mẹ nên khen ngợi trẻ kịp thời. 

Ví dụ, nếu một đứa trẻ chủ động đảm nhận công việc nhà và hoàn thành nó một cách gọn gàng ngăn nắp, chúng ta có thể nói: “Con thực hiện công việc rất nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm này rất đáng khen ngợi. Tính tự giác và độc lập của con khiến mẹ tin tưởng rằng con sẽ phát triển hơn nữa trong tương lai”.

Những lời khen ngợi như vậy có thể giúp trẻ hiểu rằng, sự tận tâm và trách nhiệm là một phẩm chất rất quan trọng và là chìa khóa dẫn đến thành công trong tương lai của trẻ.

4. “Con tiến bộ rất nhiều, mẹ tự hào về con”

Khi con cái bạn có những tiến bộ trong học tập hay cuộc sống, cha mẹ nên kịp thời khẳng định và khen ngợi trẻ.

Ví dụ, nếu thành tích của đứa trẻ đã được cải thiện đáng kể, chúng ta có thể nói: “Con đã tiến bộ rất nhiều trong học tập, mẹ rất tự hào về con. Sự chăm chỉ và kiên trì của con đã được đền đáp xứng đáng và mẹ tin rằng con sẽ tiếp tục duy trì được sự tiến bộ này”.

Những lời khen ngợi như vậy có thể khiến trẻ cảm nhận được sự trưởng thành và tiến bộ của bản thân, từ đó nâng cao sự tự tin và động lực học tập của trẻ.

5. “Đây là cách xử lý vấn đề rất chín chắn, mẹ đánh giá cao sự bình tĩnh và lý trí của con”

Khi trẻ giữ được bình tĩnh và lý trí khi gặp vấn đề hay khó khăn thì cha mẹ nên dành nhiều lời khen ngợi và khích lệ trẻ.

Ví dụ, nếu một đứa trẻ không nản lòng hay bỏ cuộc khi gặp phải khó khăn trong học tập, mà thay vào đó cố gắng giải quyết vấn đề bằng nhiều cách khác nhau, chúng ta có thể nói: “Cách con giải quyết vấn đề rất chín chắn, mẹ đánh giá cao về điều đó. Dũng khí và khả năng đối mặt với thách thức là vô cùng quý giá, mẹ tin rằng con sẽ còn tiến bộ hơn nữa trong học tập và cuộc sống sau này”.

Những lời khen ngợi như vậy có thể giúp trẻ hiểu rằng sự bình tĩnh và lý trí là những phẩm chất quan trọng trong việc giải quyết vấn đề và cũng là chìa khóa dẫn đến thành công trong tương lai của trẻ.

khen con 2
Hãy để trẻ hiểu rằng sự bình tĩnh và lý trí là những phẩm chất quan trọng trong khi giải quyết vấn đề khó khăn và cũng là chìa khóa dẫn đến thành công trong tương lai của trẻ. (Ảnh: takayuki/ Shutterstock)

6. “Đây là tinh thần đồng đội và hợp tác tuyệt vời, là một phẩm chất vô cùng quý giá”

Khi trẻ thể hiện tinh thần đồng đội tốt và khả năng hợp tác khi làm việc với người khác, cha mẹ nên khen ngợi và khuyến khích trẻ nhiều hơn. 

Ví dụ, nếu một đứa trẻ tích cực tham gia các hoạt động nhóm, sẵn sàng giúp đỡ người khác và đóng góp vào sự thành công của nhóm, chúng ta có thể nói: “Con có kỹ năng làm việc nhóm tuyệt vời, đây là một phẩm chất rất quý giá. Trong học tập và làm việc sau này, khả năng này sẽ khiến con được hoan nghênh và đạt được thành công hơn”.

Những lời khen ngợi như vậy có thể giúp trẻ hiểu rằng làm việc nhóm là một khả năng rất quan trọng và là nhân tố quyết định thành công trong tương lai của trẻ.

7. “Con đã rất dũng cảm khi đối mặt với thất bại, mẹ tin rằng con sẽ học được nhiều bài học quý giá từ nó

Lúc trẻ có thể duy trì thái độ dũng cảm và lạc quan khi đối mặt với thất bại, cha mẹ nên khen ngợi trẻ.

Ví dụ, nếu một đứa trẻ không đạt được kết quả như mong muốn trong một cuộc thi, nhưng không nản lòng hay bỏ cuộc mà bày tỏ rằng mình sẽ tiếp tục nỗ lực để nâng cao khả năng của bản thân, chúng ta có thể nói: “Con đã rất dũng cảm khi đối mặt thất bại, mẹ tin rằng con sẽ học được nhiều bài học quý giá hơn từ nó. Tinh thần không khuất phục này sẽ khiến con quyết tâm và tự tin hơn trên con đường phía trước.”

Những lời khen ngợi như vậy có thể giúp trẻ hiểu rằng thất bại không hề đáng sợ, điều quan trọng là cách đối mặt với nó và rút ra bài học. 

khen con 3
Lúc trẻ có thể dũng cảm đối mặt với khó khăn, thất bại thì cha mẹ nên khen ngợi trẻ, như vậy có thể giúp trẻ hiểu rằng thất bại không hề đáng sợ, điều quan trọng là cách đối diện với nó và rút ra bài học. (Ảnh: Tom Wang/ Shutterstock)

8. “Sự lương thiện và đồng cảm của con khiến mẹ cảm thấy rất tự hào về con”

Khi con cái thể hiện lương thiện và lòng trắc ẩn, cha mẹ nên khen ngợi và khuyến khích trẻ.

Ví dụ, nếu một đứa trẻ chủ động giúp đỡ khi thấy người khác gặp khó khăn, hoặc quan tâm và giúp đỡ những nhóm người dễ bị tổn thương, chúng ta có thể nói: “Lòng tốt và sự đồng cảm của con khiến mẹ cảm thấy tự hào về con. Phẩm chất này không chỉ khiến con trở thành một người tốt hơn, mà nó cũng sẽ giúp con có được nhiều bạn bè và hạnh phúc hơn trong cuộc sống tương lai”. 

Những lời khen ngợi này có thể giúp trẻ hiểu rằng, sự lương thiện và đồng cảm là một phẩm chất rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, cũng là nhân tố quan trọng giúp chúng ta trở thành người tốt hơn.

Khen ngợi trẻ là một môn nghệ thuật, cũng lại là một môn khoa học. Vì vậy, các bậc cha mẹ hãy cẩn thận khám phá những điểm mạnh và sự tiến bộ của con mình, đồng thời bày tỏ sự đánh giá cao và động viên bằng những cách thích hợp.