Người xấu trông như thế nào? Các chuyên gia nghiên cứu 2.000 khuôn mặt và phát hiện…
- Lý Ngọc
- •
Dạo này tôi thường thấy những nội dung kiểu này trên các video ngắn: ảnh chụp màn hình các nhân vật phản diện trong phim truyền hình được xếp chồng lên nhau kèm theo dòng chú thích, ” Thoạt nhìn anh chàng này trông không ổn chút nào”. Bình luận thì đầy rẫy những người phân tích độ cong của mũi và hình dáng lông mày của họ. Gần đây tôi đọc được một báo cáo nghiên cứu cho thấy các nhà tâm lý học đã thực sự tiến hành các thí nghiệm để xác định xem các nhân vật phản diện có chung đặc điểm khuôn mặt hay không.
Một nhóm nghiên cứu tâm lý học Hoa Kỳ đã dành năm năm để thu thập dữ liệu từ hơn 2.000 khuôn mặt, so sánh chúng với khuôn mặt của những người bình thường. Họ đã phát hiện ra một số mô hình thú vị. Điều quan trọng cần lưu ý là điều này không có nghĩa là một người có khuôn mặt nhất định sẽ làm điều xấu; nó chỉ cho thấy một mức độ xác suất nhất định. Ví dụ, những người thích đồ cay có nhiều khả năng bị các vấn đề về dạ dày, nhưng không phải ai ăn đồ cay cũng sẽ bị đau dạ dày.
Sự bất đối xứng?
Đầu tiên là mức độ cân xứng của các đường nét trên khuôn mặt. Khuôn mặt bình thường thường có một số điểm bất cân xứng, chẳng hạn như khoảng cách giữa lông mày trái và phải khoảng một hoặc hai milimét. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng gần 40% những người phạm tội bạo lực có sự bất cân xứng đáng kể trên khuôn mặt, chẳng hạn như mắt trái thấp hơn mắt phải nửa cm, hoặc khóe miệng phải hơi hướng lên trên. Các nhà nghiên cứu đã tìm ra nguyên nhân và phát hiện ra rằng điều này thường liên quan đến cách nuôi dạy trẻ từ nhỏ. Suy dinh dưỡng trong thai kỳ hoặc chứng kiến bạo lực gia đình thời thơ ấu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và dẫn đến lệch lạc khuôn mặt.
Một tên trộm đang bị điều tra cho biết tai trái của anh ta vốn thấp hơn tai phải. Khi còn nhỏ, anh ta thường bị trêu chọc, bị gọi là “tai vẹo” và bị bắt nạt ở trường. Vấn đề này thực ra có liên quan đến cấu trúc não bộ. Những người có khuôn mặt bất cân xứng thường có sự phối hợp kém giữa não trái và não phải. Não trái kiểm soát ngôn ngữ và logic, trong khi não phải kiểm soát cảm xúc và trực giác. Nếu không có sự phối hợp phù hợp, con người dễ mất kiểm soát hơn khi đối mặt với kích thích. Trong một thí nghiệm, những người tình nguyện được xem hình ảnh đẫm máu đã lấy lại bình tĩnh trung bình trong vòng hai giây, trong khi những người có khuôn mặt bất cân xứng mất năm giây để lấy lại hơi thở.
Một ví dụ điển hình là vụ tấn công ngẫu nhiên tại một trung tâm mua sắm ở Hàn Quốc. Khi kẻ giết người, Choi, bị bắt, những người chứng kiến không thể tin được rằng một thanh niên trẻ với khuôn mặt tròn và đôi mắt tròn như vậy lại có thể thực hiện một vụ tấn công bừa bãi như vậy. Các bác sĩ sau đó phát hiện ra rằng mức adrenaline của anh ta cao gấp ba lần bình thường, cho thấy anh ta có xu hướng mất kiểm soát.
Bất chấp những số liệu thống kê này, các nhà nghiên cứu đã nhiều lần nhấn mạnh rằng không nên dùng những mô hình này để đánh giá con người. Đây chỉ là xác suất ở cấp độ nhóm và không áp dụng cho cá nhân. Cũng giống như người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn, bạn không thể chỉ vào một người hút thuốc và nói rằng họ chắc chắn sẽ mắc bệnh. Một thí nghiệm thú vị khác: các nhà nghiên cứu yêu cầu tình nguyện viên chọn ra người “có khả năng vay tiền và không trả nợ cao nhất”. Tám trong số mười người đứng đầu thực sự có điểm tín dụng xuất sắc. Ngược lại, ba trong số những người có vẻ trung thực thực ra lại là những kẻ lừa đảo. Đánh giá một người qua vẻ bề ngoài là cực kỳ không đáng tin cậy; kiểm tra điểm tín dụng Alipay của bạn sẽ đáng tin cậy hơn.
Một số công ty hiện nay sử dụng tướng số trong các cuộc phỏng vấn xin việc, điều này thực sự khá vô lý. Một nhóm nghiên cứu đã theo dõi các giám đốc điều hành từ các công ty trong danh sách Fortune 500 và phát hiện ra rằng khuôn mặt vuông, tròn và nhọn được phân bổ đều. Một giám đốc tài chính của một công ty niêm yết sinh ra với lông mày và mắt chỉ cách nhau 2,3 cm. Tuy trông có vẻ đáng sợ, nhưng thực ra ông ấy rất tỉ mỉ và đã tiết kiệm cho công ty hàng chục triệu đô la.
Thay vì tập trung vào ngoại hình, hãy chú ý nhiều hơn đến những hành vi cụ thể:
Thường xuyên chạm vào mũi khi nói chuyện (có thể là dấu hiệu của việc nói dối);
Hứa hẹn quá nhanh (những người đáng tin cậy thường suy nghĩ trước vài bước);
Luôn khen ngợi bạn hết lời (một chiến thuật thường dùng để thao túng người khác);
Đóng vai nạn nhân ngay khi gặp (để lấy lòng thương hại và hạ thấp khả năng phòng thủ của bạn)…
Khi bạn gặp một người có những hành vi này, bạn nên giữ khoảng cách.
Cần lưu ý rằng việc đánh giá ai đó chỉ dựa trên ngoại hình là không đáng. Ví dụ, các nhóm hẹn hò yêu cầu ảnh không trang điểm, và một số thậm chí còn dùng thước kẻ để đo khoảng cách giữa lông mày và mắt. Như vậy là hơi quá đáng.
Xem thêm
Từ khóa Ngoại hình hành vi người xấu chuyên gia
