Nhà tâm lý học Jordan Peterson: Vì sao có rất ít phụ nữ nắm giữ vị trí cao?

Có một vấn đề mà luôn khiến phụ nữ bận tâm hơn nam giới: Làm thế nào để cân bằng cuộc sống của họ, giữa công việc và gia đình, ai sẽ là người chăm những đứa con khi chúng bị ốm, nhìn chung họ có nhiều vấn đề cần giải quyết bên lề công việc hơn là nam giới. Thẳng thắn mà nói thì trách nhiệm chăm lo con cái và gia đình luôn là rào cản của họ đối với bước ngoặt thăng tiến trong sự nghiệp. Dưới đây là bài nói chuyện về chủ đề này của Jordan Bernt Peterson, một tác giả, nhà tâm lý học lâm sàng và học giả người Canada, là giáo sư tâm lý học tại Đại học Toronto.

Có nhiều phụ nữ khi còn là học sinh họ học rất tốt, luôn đạt điểm cao, đến đại học cũng vậy rồi tới cao học và có đủ mọi loại chứng chỉ mà họ muốn, rồi họ đi làm và công việc của họ vẫn tiếp tục thăng hoa như thường lệ nhưng cho tới khi họ cán mốc 30 tuổi, ham muốn theo đuổi đỉnh cao của sự nghiệp cũng dường như được giảm xuống rất nhiều. Hãy nhìn vào phụ nữ tại các hãng luật lớn, lúc này họ sẽ tiếp cận một vị trí với lương cao tới 250.000$, 300.000$, hay 500$ một giờ nhưng đi đôi với áp lực lớn.

Nhưng họ lúc đó như thế nào, họ làm việc suốt cả ngày, từ thứ 2 tới chủ nhật, 70 tới 75 giờ một tuần, làm hết công hết sức và không được mắc sai lầm dù chỉ là một lỗi, công việc đầy rẫy tính áp lực như nếu khách hàng gọi vào lúc 3 giờ sáng và đặt ra một vấn đề rất phức tạp mà bạn được yêu cầu phải trả lời ngay tức khắc còn bạn thì vẫn phải: “Tôi rất vui khi anh gọi tới” vì nếu không thì đối thủ sẽ cuỗm mất vị khách. Chuyện gì thực sự xảy ra khi phụ nữ đạt tuổi 30, họ đều rời những hãng luật cao cấp, vì sao vậy? vì họ muốn có một cuộc sống đúng nghĩa hơn. 

Vậy khi họ chỉ kiếm được 60.000$ một năm cho gia đình hay là cho riêng họ thì việc tăng thu nhập thêm nữa cũng không tạo tác động tốt nhiều hơn lên chất lượng cuộc sống của họ, không một chút nào cả. Vậy thì việc gì phải làm việc cật lực tới 80 tiếng một tuần?

Nhưng với đàn ông, họ có hoocmon testosterone và chính vì vậy nên họ sinh ra đã là để chinh phục và chiến đấu, từ xa xưa họ đã đối mặt với những công việc nặng nhọc và áp lực, nguy hiểm,… tạo hoá ban cho họ một cơ chế để làm việc nặng nhọc, thì trong trường hợp này họ sẽ rất sẵn lòng làm những công việc áp lực cao như vậy, những người đó họ bị ám ảnh với việc đạt đỉnh cao thống trị trong tầng lớp của họ, họ thích cạnh tranh và họ sẽ xếp tất cả những yếu tố khác trong cuộc sống của họ đứng vào hàng thứ 2 như gia đình, vợ, con hay những mối quan hệ khác,… họ quá ám ảnh với sự nghiệp của mình, có khi họ cũng không quá thân thiết với ngay chính con cái của họ nhưng họ cực giỏi về giao tiếp trong công việc. Còn tạo hoá không tạo ra cơ thể người phụ nữ với mục đích như thế, họ không sinh ra để dành cho việc chinh phục và chiến đấu hay đối đầu với những khó khăn to lớn ngày này qua ngày khác.

Mặt khác những công việc top đầu thường đi đôi với việc quản lý cấp dưới và chỉ đạo mọi thứ, và mọi người sẽ không ưa bạn, cảm giác không được ưa chẳng dễ dàng chút nào, nhất là với phụ nữ. Cho dù có lập luận như thế nào đi chăng nữa thì phụ nữ là sinh ra để yêu thương và đây sẽ là một cảm giác khá tệ khi bị ghét bỏ, đặc biệt đối với những người nhạy cảm. Và hiển nhiên khi đạt được những vị trí cao cấp thì khả năng mọi người ưa thích bạn là rất thấp. Thêm nữa bản chất những công việc đó vô cùng áp lực.

Và ở vị trí cao, mỗi sai lầm của người cầm quyền dường như phải trả một cái giá rất đắt, và đâu phải bạn chiếm lấy vị trí ấy, mọi người luôn nghe lời bạn và cuộc sống thật đơn giản, mọi chuyện đâu dễ dàng như bạn thấy các tỷ phú, triệu phú vừa hút xì gà, chân gác lên bàn vừa chia sẻ về các nguyên tắc để thành công. Đó không phải cách mà họ vận hành, thực chất họ phải làm việc cật lực cả ngày, với những  chuyến công tác dày đặc, với khả năng sáng tạo, và với những áp lực trong ngoài cùng với sự cạnh tranh thương trường khốc liệt.

Cuộc sống của phụ nữ ngày nay dường như cũng áp lực hơn phụ nữ ở những năm thập niên 50, 60 rất nhiều. Và hãy nhìn cuộc sống của phụ nữ với cương vị lãnh đạo cao cấp mà xem: sáng sớm họ vội vàng chuẩn bị bữa cho con, vừa chuẩn bị đi làm, áp lực công việc khi đến công ty, nhưng chưa chấm dứt, gánh nặng công việc đó vẫn đeo đuổi và lởn vởn trong đầu họ cho đến khi họ về đến nhà, và vẫn phải quản việc nhà và lo một chút cho con, và làm thêm việc tại công ty tầm 2 tiếng nữa nếu công việc đó có phát sinh thêm, sau đó họ mới bắt đầu đi ngủ vào lúc 1h sáng và lại tiếp tục vòng xoáy đó vào sáng ngày mai. Chưa kể đôi khi trong nhà có một số mâu thuẫn không lường trước và điều đó trở thành quá tải.

Mặt khác, khi càng có tuổi thì tầm quan trọng của gia đình với họ lại càng tăng cao. Giống như sự nghiệp của họ và họ có thể đạt đỉnh cao vào tầm 35 đến 40 tuổi và bắt đầu dần hạ thấp xuống, và chuyện gì xảy ra tiếp theo. Nếu như phụ nữ đó may mắn kết hôn với đúng người và có con để có một tổ ấm đúng nghĩa, tức là họ có một điều gì đó quan trọng hơn để bận tâm trong suốt quãng thời gian họ 50 tuổi cho đến 80 tuổi. Và nếu ai đó khuyên bạn không kết hôn và để tận hưởng tuổi trẻ thì đó dường như là một quyết định sai lầm và thật đáng tiếc, bởi bạn sẽ đối mặt với một tương lai đơn độc, lúc này kiếm nhiều tiền, đi nhiều nơi không còn thực sự là quan trọng nữa.

Vì vậy, khi phụ nữ giỏi ở tầm tuổi 30 thì các công ty luật níu kéo họ trong vô vọng vì họ vừa có kinh nghiệm, vừa có tài trong việc mang về khách hàng. Nhưng những phụ nữ vào thời điểm đó họ lại nghĩ rằng vì lí do gì mà phải làm như vậy, và đặc biệt với những người mà họ đã có gia đình, kết hôn với một người có thể bằng hoặc nhiều tiền hơn cả họ vì vậy họ chẳng cần nhiều tiền hơn thế. Và họ bắt đầu kiếm một công việc văn phòng ổn định hơn và có thể cân bằng được cuộc sống gia đình, thuê bảo mẫu để nuôi con và đối với họ dường như đó là một quyết định thông minh, đúng đắn.

Dường như đã trở thành một xu hướng ngày nay khi mọi người đều cho rằng phụ nữ đã được tự do hơn trong quá khứ về mọi mặt, nhưng thực sự khái niệm tự do và hạnh phúc dường như không đi đôi với nhau trong trường hợp này.

Minh Ngọc viết lại từ bài nói chuyện của Jordan Peterson về chủ đề bình đẳng giới tính.

Xem thêm: