Ai cũng biết cần rửa tay ngừa bệnh, nhưng 95% chúng ta rửa quá sơ sài

Theo các chuyên gia y tế, rửa tay sạch sẽ là một trong những biện pháp hữu hiệu nhằm ngăn ngừa sự lây lan của các loại bệnh tật và dịch bệnh như virus corona. Tuy nhiên, cách thức vệ sinh này sẽ không phát huy tác dụng nếu chúng ta chỉ thực hiện qua loa, đại khái.

Trước dịch virus corona đang lan nhanh và có nguy cơ không thể ngăn chặn bên trong Trung Quốc, người dân đang đổ xô đi mua khẩu trang và nước rửa tay. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đang khuyến cáo người dân thường xuyên thực hiện các biện pháp nhằm phòng ngừa sự lây lan của chủng virus đường hô hấp mới như:

• tránh tiếp xúc với người bệnh;
• không chạm vào mắt, miệng và mũi bằng tay chưa được rửa sạch;
• ở nhà khi ốm;
• khi hắt hơi hoặc ho thì phải che bằng khăn giấy và vứt đi ngay lập tức.

CDC cũng kêu gọi việc rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, “đặc biệt là sau khi đi vệ sinh; trước khi ăn; và sau khi hỉ mũi, ho hoặc hắt hơi.” Theo CDC, nếu không thể rửa bằng xà phòng thì mọi người có thể sử dụng nước rửa tay chứa cồn với nồng độ ít nhất là 60%.

Nhìn chung, rửa tay là “một trong những biện pháp hiệu quả nhất giúp ngăn chặn sự lây lan của vi trùng,” CDC cho biết: “Tay sạch có thể ngăn chặn vi trùng lây lan từ người này sang người khác và trong toàn bộ cộng đồng – từ nhà và nơi làm việc của bạn đến cơ sở chăm sóc trẻ em và bệnh viện.”

Theo CDC, quy trình rửa bàn tay đúng cách bao gồm 5 bước:

• làm ướt tay bằng nước sạch;
• xoa xà phòng lên tay (cả phần dưới móng tay, giữa các ngón tay và mu bàn tay);
• chà tay trong ít nhất 20 giây;
• rửa lại bằng nước cho hết xà phòng;
• sấy khô tay bằng máy sấy hoặc khăn sạch.

Nhưng nghiên cứu cũng cho thấy có nhiều người không chú ý đến lời khuyên đơn giản này. Cụ thể, một nghiên cứu vào năm 2013 được công bố trên Tạp chí Journal of Environmental Health đã chỉ ra rằng chỉ có 5% số người rửa tay đúng cách trong 15 giây hoặc lâu hơn sau khi sử dụng nhà vệ sinh.

Chỉ có khoảng 5% số người rửa tay đúng cách sau khi sử dụng nhà vệ sinh.

Trên thực tế, thời gian rửa tay trung bình chỉ là 6 giây đối với nam và 7 giây đối với nữ. Bên cạnh đó, thậm chí các nhân viên y tế, đáng lẽ là những người có nhận thức rõ ràng nhất về lợi ích của việc này, cũng không thường xuyên không rửa đủ thời gian.

Vào năm 2016, nhà nghiên cứu Claire Chase tại Ngân hàng Thế giới đã giải thích về việc không rửa tay thường xuyên như sau: “Chúng tôi biết rằng việc kêu gọi rửa tay là không hiệu quả, ngoại trừ trong các tình huống nghiêm trọng như bùng phát dịch tả hoặc cúm nặng. Thực tế cho thấy mọi người phản ứng mạnh mẽ hơn với những động cơ tình cảm – ví như mong muốn bảo vệ một đứa trẻ, muốn giữ hình ảnh sạch sẽ, hay đơn giản chỉ là cảm thấy ghê sợ những thứ bẩn thỉu có thể nằm trên tay.”

>> Thống khổ lớn nhất của người Vũ Hán không phải trên thể xác, mà là ở tâm hồn

Rửa tay đúng cách quan trọng tới mức nào?

Rửa tay là cách tốt nhất để ngăn chặn các loại truyền nhiễm liên quan đến chất nhầy, như đờm, tiết ra khi người nhiễm bệnh ho (thông thường người ta sẽ dùng tay che miệng, và sau đó nguồn bệnh sẽ từ bàn tay dính lên các đồ vật khác, ví như nắm đấm cửa).

Theo một phân tích tổng hợp trên Tạp chí American Journal of Public Health vào năm 2008, việc rửa sạch tay thường xuyên giúp giảm thiểu 31% tỷ lệ mắc bệnh về đường tiêu hóa và giảm 21% tỷ lệ mắc bệnh về hô hấp. Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng “việc rửa tay thường xuyên có thể làm giảm tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tiêu chảy và đường hô hấp,” ngoài ra việc hướng dẫn rửa tay trong trường học có thể giúp giảm bệnh tật trong mùa cúm.

Trên thực tế, biện pháp bảo vệ bản thân này còn có ý nghĩa về sức khỏe cộng đồng trên phạm vi toàn cầu. Cụ thể, theo nghiên cứu của Viện công nghệ Massachusetts (MIT, Hoa Kỳ), việc rửa tay thường xuyên tại các sân bay trên toàn thế giới có thể giúp giảm thiểu tốc độ lây lan của dịch bệnh từ 24% đến 69%, trong đó việc rửa tay thường xuyên tại 10 sân bay lớn có thể làm giảm tới 37% nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Việc rửa tay thường xuyên tại các sân bay trên toàn thế giới có thể giảm tốc độ lây lan của dịch bệnh từ 24-69%, trong đó thường xuyên thực hiện tại 10 sân bay lớn có thể làm giảm tới 37% nguy cơ lây lan dịch bệnh.

“Nghiên cứu của chúng tôi kết luận: sự tham gia của người dân vào việc rửa tay đúng cách là một giải pháp đơn giản và hiệu quả nhằm ngăn ngừa sự lây nhiễm và giảm nguy cơ đại dịch trên toàn cầu,” các tác giả cho biết.

Để phòng chống các virus như COVID-19 có nguồn gốc từ Vũ Hán, rửa tay là biện pháp hàng đầu.

“Lời khuyên của tôi là: mọi người nên rửa tay và dạy con mình rửa đúng cách để ngăn ngừa hầu hết các bệnh tật,” theo bác sĩ Sherlita Amler, giảng viên thỉnh giảng thuộc khoa y tế công cộng tại Đại học Y New York và Ủy viên Y tế tại Hạt Westchester (Hoa Kỳ).

“Tin hay không thì tùy bạn, nhưng hầu hết mọi người đều không biết họ nên rửa tay như thế nào và tôi nghĩ rằng có một số người thậm chí đã rửa mà không làm ướt tay mình.”

>> Phòng ngừa “Viêm phổi Vũ hán”: Găng tay quan trọng hơn khẩu trang?

Theo Business Insider, Market Watch,
Phan Anh tổng hợp