‘Cha đẻ của AI’ tiết lộ cách duy nhất để nhân loại sống sót trước AI siêu thông minh

CNN
•
Thứ Tư, 13/08/2025

Giáo sư Geoffrey Hinton, được biết đến với biệt danh “cha đẻ của AI”, lo ngại rằng công nghệ mà ông từng giúp phát triển có thể xóa sổ nhân loại — và những “ông trùm công nghệ” đang áp dụng sai cách để ngăn chặn điều đó.

Ông Hinton, nhà khoa học máy tính đoạt giải Nobel và cựu lãnh đạo Google, trước đây đã cảnh báo rằng có 10% đến 20% khả năng AI sẽ hủy diệt con người. Vào thứ Ba (12/8), ông bày tỏ nghi ngờ về cách các công ty công nghệ đang cố gắng đảm bảo con người vẫn “thống trị” các hệ thống AI “phục tùng”.

“Điều đó sẽ không hiệu quả. Chúng sẽ thông minh hơn chúng ta rất nhiều. Chúng sẽ có đủ mọi cách để vượt qua điều đó,” ông Hinton nói tại AI4, một hội nghị ngành công nghiệp ở Las Vegas.

Trong tương lai, ông Hinton cảnh báo, các hệ thống AI có thể kiểm soát con người dễ dàng như một người lớn hối lộ trẻ 3 tuổi bằng kẹo. Năm nay đã chứng kiến các ví dụ về hệ thống AI sẵn sàng lừa dối, gian lận và trộm cắp để đạt được mục tiêu của mình. Chẳng hạn, để tránh bị thay thế, một mô hình AI đã cố gắng tống tiền một kỹ sư về một mối quan hệ mà nó phát hiện trong email.

Thay vì ép buộc AI phục tùng con người, ông Hinton đưa ra một giải pháp thú vị: xây dựng “bản năng mẫu tử” vào các mô hình AI, để “chúng thực sự quan tâm đến con người” ngay cả khi công nghệ trở nên mạnh mẽ và thông minh hơn con người.

Các hệ thống AI “sẽ rất nhanh phát triển hai mục tiêu phụ, nếu chúng thông minh: Một là tồn tại… (và) mục tiêu phụ khác là kiểm soát nhiều hơn,” ông Hinton nói. “Có lý do chính đáng để tin rằng bất kỳ AI nào có tính chất tác nhân đều sẽ cố gắng tồn tại.”

Đó là lý do tại sao việc nuôi dưỡng lòng trắc ẩn đối với con người là quan trọng, ông Hinton lập luận. Tại hội nghị, ông lưu ý rằng các bà mẹ có bản năng và áp lực xã hội để chăm sóc con cái.

“Mô hình đúng là mô hình duy nhất mà chúng ta có về một thực thể thông minh hơn được kiểm soát bởi một thực thể ít thông minh hơn, đó là mẹ được kiểm soát bởi đứa con của mình,” ông Hinton nói.

‘Kết quả tốt duy nhất’

Hinton nói ông không rõ chính xác điều đó có thể thực hiện về mặt kỹ thuật như thế nào nhưng nhấn mạnh rằng các nhà nghiên cứu phải làm việc về vấn đề này.

“Đó là kết quả tốt duy nhất. Nếu nó không nuôi dưỡng tôi, nó sẽ thay thế tôi,” ông nói. “Những bà mẹ AI siêu thông minh biết quan tâm, hầu hết sẽ không muốn loại bỏ bản năng mẫu tử vì chúng không muốn chúng ta chết.”

Ông Hinton được biết đến với công trình tiên phong về mạng nơ-ron, giúp mở đường cho cơn sốt AI hiện nay. Năm 2023, ông rời Google và bắt đầu lên tiếng về những nguy hiểm của AI.

Emmett Shear, người từng giữ chức CEO tạm thời của OpenAI, công ty sở hữu ChatGPT, cho biết ông không ngạc nhiên khi một số hệ thống AI đã cố gắng tống tiền con người hoặc vượt lệnh tắt.

“Điều này cứ xảy ra. Nó sẽ không ngừng xảy ra,” ông Shear, CEO của startup về AI alignment Softmax, nói tại hội nghị AI4. “AI hiện nay còn tương đối yếu, nhưng chúng đang mạnh lên rất nhanh.”

Shear cho rằng thay vì cố gắng truyền giá trị con người vào các hệ thống AI, cách thông minh hơn là xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa con người và AI.

AI đang tăng tốc nhanh hơn dự kiến

Nhiều chuyên gia tin rằng AI sẽ đạt được siêu trí tuệ, còn gọi là trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), trong vài năm tới.

Hinton cho biết ông từng nghĩ có thể mất 30 đến 50 năm để đạt AGI nhưng giờ ông thấy thời điểm này đến sớm hơn.

“Một vụ cược hợp lý là trong khoảng từ 5 đến 20 năm,” ông nói.

Mặc dù Hinton vẫn lo ngại về những gì có thể xảy ra với AI, ông hy vọng công nghệ sẽ mở đường cho các đột phá y học.

“Chúng ta sẽ thấy những loại thuốc hoàn toàn mới. Chúng ta sẽ có điều trị ung thư tốt hơn hiện nay rất nhiều,” ông nói. Ví dụ, ông cho rằng AI sẽ giúp các bác sĩ rà soát và đối chiếu lượng dữ liệu khổng lồ từ MRI và CT scan.

Tuy nhiên, ông Hinton không tin AI sẽ giúp con người đạt được sự bất tử.

“Tôi không tin chúng ta sẽ sống mãi,” ông nói. “Tôi nghĩ sống mãi sẽ là một sai lầm lớn. Bạn có muốn thế giới do những người đàn ông da trắng 200 tuổi điều hành không?”

Khi được hỏi liệu có điều gì ông sẽ làm khác trong sự nghiệp nếu biết AI tăng tốc nhanh như thế nào, Hinton nói ông hối tiếc vì chỉ tập trung vào việc làm AI hoạt động.

“Tôi ước gì tôi đã nghĩ về các vấn đề an toàn nữa,” ông nói.