Vụ rò rỉ tài liệu về “Vạn Lý Tường Lửa” của ĐCSTQ: 193 lập trình viên bị phơi bày
- Lý Tịnh
- •
Gần đây, “Vạn Lý Tường Lửa” (GFW) của chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã gặp phải vụ rò rỉ nội bộ lớn nhất trong lịch sử, với hơn 600 GB tài liệu tuyệt mật – bao gồm mã nguồn hệ thống, nhật ký công việc… được công khai. Trước sự kiện này, công ty Dynamic Internet Technology (DIT) mới đây đã phát hành một công cụ có thể nhận diện và định lượng các lập trình viên cá nhân đã đóng góp mã cho GFW, giúp việc truy cứu trách nhiệm và thúc đẩy minh bạch trở nên khả thi.
- Tài liệu tường lửa của ĐCSTQ bị rò rỉ (P1): Hé lộ cơ chế kiểm duyệt mạng
- Tài liệu tường lửa của ĐCSTQ bị rò rỉ (P2): Mạng lưới kiểm soát internet toàn diện đang hình thành
Vụ rò rỉ dữ liệu khổng lồ gây chấn động quốc tế
Ngày 11/9, “Vạn Lý Tường Lửa” của ĐCSTQ xảy ra sự cố rò rỉ quy mô lớn: hơn 600 GB tài liệu tuyệt mật bất ngờ lọt ra công chúng chỉ sau một đêm. Số liệu này bao gồm toàn bộ mã nguồn hệ thống, nhật ký công việc chi tiết, bản ghi liên lạc nội bộ và cả tài liệu nhạy cảm về các dự án hợp tác với chính phủ nước ngoài.
Những hồ sơ này không chỉ phơi bày chi tiết hoạt động của các cơ quan nghiên cứu cốt lõi mà còn tiết lộ việc ĐCSTQ xuất khẩu công nghệ kiểm duyệt và giám sát mạng sang nhiều nước trong khuôn khổ “Vành đai và Con đường”.
Nguồn gốc trực tiếp của những tài liệu bị rò rỉ là từ công ty Công ty Công nghệ Thông tin Jizhi Hải Nam (Geedge Networks Ltd.) và Phòng thí nghiệm MESA (Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật Tấn công & Phòng thủ Mạng) thuộc Viện Kỹ thuật Thông tin, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Cả hai đơn vị này đều do “cha đẻ Vạn Lý Tường Lửa” – Viện sĩ Viện Công trình Trung Quốc Phương Tân Hưng (Fang Binxing) sáng lập.
Dynamic Internet Technology tung “công cụ truy dấu lập trình viên”
Để hưởng ứng vụ rò rỉ quy mô lớn, ngày 26/9, Dynamic Internet Technology (DIT) – công ty chuyên dịch vụ internet an toàn và chống kiểm duyệt – đã công bố một công cụ phân tích dữ liệu. Công cụ này dựa trên hồ sơ đóng góp mã nguồn để xác định và thống kê những lập trình viên đã viết mã cho GFW.
Kết quả cho thấy có 193 lập trình viên tích cực, tổng cộng đóng góp tới 86,1 triệu dòng mã, trải dài từ tháng 10/2015 đến tháng 11/2024. Mười người đóng góp nhiều nhất gồm: “lixinyan”, “pengxuanzheng”, “songyanchao”, “xuminrui”, “wangwei”, “wujiating”, “liuwentan”, “linxin”, “lishu” và “hebingning”.
Giám đốc điều hành DIT, ông Bill Xia, cho biết công cụ này “soi sáng cấu trúc ẩn của hệ thống kiểm duyệt”, nhằm nâng cao tính minh bạch và hỗ trợ các cuộc thảo luận chính sách về việc truy trách nhiệm cá nhân, tổ chức tham gia xây dựng và duy trì GFW, bao gồm khả năng áp đặt chế tài.
Tài liệu rò rỉ cho thấy công nghệ của GFW được triển khai “hai tầng”:
- Trong nước, các cơ quan kỹ thuật đã thiết kế hệ thống “tường lửa cấp tỉnh” riêng cho Tân Cương, Giang Tô, Phúc Kiến… tạo thành mạng lưới kiểm duyệt nhiều tầng từ trung ương đến địa phương.
- Ở quốc tế, nhờ sáng kiến “Vành đai và Con đường”, công nghệ kiểm duyệt và giám sát mạng của ĐCSTQ đã được xuất khẩu và áp dụng tại Myanmar, Pakistan, Ethiopia, Kazakhstan… phản ánh tham vọng mở rộng kiểm soát mạng toàn cầu.
“Tường lửa” bóp nghẹt tự do ngôn luận, gây cạnh tranh không bình đẳng
Ngày 14/9, trong cuộc phỏng vấn với tờ Epoch Times, ông Bill Xia nhấn mạnh, tác hại của GFW đã vượt xa phạm vi công nghệ: “Nó không chỉ tước đi quyền tiếp cận thông tin của công dân Trung Quốc mà còn phá vỡ tính mở và công bằng của Internet quốc tế.”
Ông cảnh báo, dù công ty Geedge Networks có năng lực kỹ thuật đáng kể, nhưng so với quy mô toàn bộ GFW thì vẫn còn khoảng cách: “Chúng tôi tin rằng ở cấp cao hơn vẫn tồn tại những nhóm kỹ thuật mạnh hơn điều hành cỗ máy kiểm duyệt khổng lồ này. Những gì lộ ra lần này có lẽ chỉ là phần nổi của tảng băng.”
Là hạ tầng kiểm duyệt internet toàn quốc của ĐCSTQ, “Vạn Lý Tường Lửa” từ lâu đã vượt khỏi phạm vi kỹ thuật, trở thành công cụ kiểm soát chính trị cốt lõi. Nó không chỉ ngăn chặn có hệ thống việc tiếp cận thông tin chưa qua kiểm duyệt, đàn áp tự do ngôn luận, mà còn tạo ra môi trường cạnh tranh quốc tế thiếu công bằng.
Vụ rò rỉ chưa từng có tiền lệ này mở ra cánh cửa để cộng đồng quốc tế hiểu sâu hơn cơ chế vận hành của “Vạn Lý Tường Lửa”. Như ông Bill Xia ví von: “Giống như một phần của bức tường này đã bị lột trần giữa ban ngày, để mọi người thấy rõ từng viên gạch được xếp đặt thế nào.” Khi nhiều chi tiết kỹ thuật tiếp tục được công bố, mô hình thương mại hóa công nghệ kiểm duyệt và chiến lược bành trướng toàn cầu của ĐCSTQ sẽ phải đối mặt với giám sát và nghi ngờ gắt gao hơn từ quốc tế.
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Recommend Vạn lý tường lửa kiểm duyệt thông tin ở Trung Quốc rò rỉ tài liệu mật Geedge Networks
