Báo cáo Lầu Năm Góc: ĐCSTQ đẩy nhanh xây dựng năng lực tấn công Đài Loan đến năm 2027

Vương Quân Nghi
•
Thứ Tư, 24/12/2025

Bộ Chiến tranh Mỹ (tên gọi trước đây là Bộ Quốc phòng) hôm thứ Ba (23/12) đã công bố “Báo cáo thường niên năm 2025 về phát triển quân sự và an ninh của Trung Quốc”, một lần nữa đưa ra cảnh báo về tình hình an ninh ở eo biển Đài Loan. Báo cáo chỉ ra rằng Bắc Kinh đang lấy mục tiêu “đến năm 2027 phải có năng lực giành ưu thế quân sự trong một cuộc xung đột ở eo biển Đài Loan” để thúc đẩy hiện đại hoá quân đội, và tiến triển liên quan đã gây ra thách thức mang tính lâu dài và cấu trúc đối với an ninh eo biển Đài Loan cũng như toàn khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Lầu Năm Góc. (Ảnh: Ivan Cholakov/Shutterstock)

Eo biển Đài Loan vẫn là trọng tâm tác chiến của quân đội ĐCSTQ

Báo cáo nêu rõ, vấn đề Đài Loan vẫn là hạt nhân trong chiến lược quân sự và kế hoạch tác chiến của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Những năm gần đây, quân đội ĐCSTQ đẩy mạnh xây dựng các năng lực then chốt như hệ thống tác chiến liên hợp, khả năng tấn công chính xác tầm xa, thông tin hoá tác chiến và bảo đảm hậu cần, tất cả đều được thiết kế với kịch bản tác chiến tại eo biển Đài Loan làm khuôn mẫu.

Lầu Năm Góc đánh giá, Bắc Kinh coi năm 2027 là một cột mốc quan trọng, yêu cầu quân đội phải có khả năng đạt được “kết quả mang tính quyết định về chiến lược” trong cuộc chiến đối với Đài Loan, đồng thời có thể tạo ra sức răn đe chiến lược hữu hiệu đối với Mỹ và gây áp lực, kiểm soát các nước xung quanh.

Báo cáo cho biết, quân đội ĐCSTQ đang tiếp tục nghiên cứu và diễn tập nhiều phương án tấn công Đài Loan bằng vũ lực, bao gồm: đổ bộ đường biển quy mô lớn, dùng hỏa lực tầm xa để tiến hành đòn đánh làm tê liệt, phong toả đường không và đường biển đối với các cảng và tuyến hàng hải chủ chốt của Đài Loan, đồng thời trong tình huống xung đột sẽ thực hiện các hoạt động chống tiếp cận/không cho tiếp cận khu vực (A2/AD) nhằm vào các căn cứ của Mỹ tại Tây Thái Bình Dương.

Năng lực hạt nhân tiếp tục mở rộng

Về phát triển hạt nhân, Lầu Năm Góc đánh giá kho đầu đạn hạt nhân của ĐCSTQ năm 2024 ở mức “hơn 600 đầu đạn”, tốc độ tăng có chậm lại đôi chút so với vài năm trước, nhưng xu hướng mở rộng tổng thể không hề thay đổi. Báo cáo nêu rõ, căn cứ vào nhịp độ triển khai và xây dựng hiện nay, ĐCSTQ vẫn đang đi theo lộ trình đã định là nâng tổng số đầu đạn hạt nhân lên trên 1.000 đơn vị trước năm 2030.

Lầu Năm Góc cho rằng Bắc Kinh đang đồng thời tăng cường năng lực phóng hạt nhân từ đất liền, trên biển và trên không, đồng thời cải thiện hệ thống chỉ huy – kiểm soát hạt nhân và khả năng sống sót của lực lượng hạt nhân, nhằm nâng cao độ tin cậy của răn đe chiến lược trong một cuộc xung đột cường độ cao.

Rủi ro đối với an ninh lãnh thổ Mỹ gia tăng

Báo cáo đặc biệt cảnh báo, việc ĐCSTQ tăng cường năng lực hạt nhân, khả năng tấn công thông thường tầm xa, tác chiến mạng và năng lực trên không gian vũ trụ đang khiến lãnh thổ Mỹ phải đối mặt với những rủi ro an ninh trực tiếp hơn.

Lầu Năm Góc chỉ rõ, chiến dịch “Volt Typhoon” bị phanh phui năm 2024 cho thấy lực lượng mạng của ĐCSTQ đã có thể xâm nhập cơ sở hạ tầng trọng yếu của Mỹ, có khả năng gây gián đoạn hoạt động quân sự của Mỹ và ảnh hưởng đến vận hành của xã hội dân sự trong thời kỳ khủng hoảng hoặc xung đột.

Trong lĩnh vực không gian, ĐCSTQ đang nhanh chóng mở rộng năng lực vệ tinh trinh sát, thông tin liên lạc và tác chiến chống vệ tinh, đồng thời đưa tổ hợp hàng không vũ trụ thương mại vào mô hình “quân sự – dân sự kết hợp” để phục vụ tác chiến liên hợp tương lai. Báo cáo nêu rõ, ĐCSTQ đã có khả năng tiềm tàng để trong giai đoạn đầu của một cuộc xung đột có thể gây nhiễu, làm tê liệt, thậm chí phá hoại tài sản trên không gian của Mỹ và các đồng minh.

Tình báo thâm nhập và thu thập công nghệ song song tiến hành

Báo cáo cho biết, các cơ quan tình báo ĐCSTQ vẫn tiếp tục dùng những biện pháp như xâm nhập mạng, đánh cắp công nghệ và chiêu mộ nhân tài để hỗ trợ cho chương trình hiện đại hóa quân đội, trọng điểm bao trùm các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, lượng tử và công nghệ sinh học. Năm 2024, Mỹ đã có nhiều quân nhân tại ngũ bị khởi tố hoặc kết án vì cung cấp thông tin quân sự nhạy cảm cho ĐCSTQ.

Ngoài ra, báo cáo cho biết Bắc Kinh đang vận hành một hệ thống chiêu mộ nhân tài nhiều tầng nấc, phạm vi bao phủ rộng, trong đó các nhà khoa học tại các đại học Mỹ thuộc nhóm nghiên cứu chuyên sâu (các trường R1, R2) được liệt vào loại mục tiêu trọng điểm, thông qua cả kênh hợp pháp lẫn phi pháp để thu thập công nghệ tiên tiến phục vụ xây dựng năng lực quốc phòng và quân sự.

Quy mô chi tiêu quân sự thực tế cao hơn nhiều so với con số công bố

Về đầu tư quốc phòng, mặc dù Bắc Kinh công bố ngân sách quốc phòng năm 2024 là 231 tỷ USD, nhưng Lầu Năm Góc ước tính quy mô chi tiêu quốc phòng thực tế của ĐCSTQ vào khoảng 304–377 tỷ USD, cao hơn con số chính thức từ 32% đến 63%. Khoảng chênh lệch này chủ yếu xuất phát từ các khoản chi cho Cảnh sát Vũ trang, an ninh địa phương, công tác cựu chiến binh, cũng như đầu tư cho công nghiệp quốc phòng và nghiên cứu – phát triển chưa được tính đầy đủ vào ngân sách công bố.

Báo cáo nêu rõ, Bắc Kinh đã duy trì đà tăng chi tiêu quân sự suốt hơn 20 năm liên tục. Dù hệ thống công nghiệp quốc phòng vẫn bị chi phối bởi các doanh nghiệp nhà nước và hiệu suất chưa cao, ĐCSTQ vẫn tiếp tục rót vốn lớn vào nghiên cứu phát triển tên lửa siêu vượt âm, vũ khí trí tuệ nhân tạo và các hệ thống cảnh báo sớm thế hệ mới.

Chiến dịch “chống tham nhũng” tác động tới tầng lớp chỉ huy quân đội

Những năm gần đây, trong nội bộ quân đội ĐCSTQ liên tục diễn ra các chiến dịch chống tham nhũng cường độ cao, trọng tâm điều tra tập trung vào Lực lượng Tên lửa, hệ thống trang bị và khâu mua sắm quốc phòng, khiến bên ngoài đặt câu hỏi về tính ổn định của hệ thống chỉ huy cũng như trạng thái sẵn sàng chiến đấu của quân đội.

Phía Mỹ đánh giá, những đợt chỉnh đốn này có thể gây ảnh hưởng nhất định đến hoạt động của một số đơn vị trong ngắn hạn, nhưng đồng thời cũng phản ánh ý đồ của lãnh đạo ĐCSTQ muốn siết chặt hơn nữa quyền kiểm soát đối với quân đội và nhấn mạnh lòng trung thành chính trị.

Lập trường của Mỹ: Không để ĐCSTQ chủ đạo ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương

Lời mở đầu của báo cáo khẳng định, Mỹ có “lợi ích cốt lõi và chính đáng” tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, mục tiêu chiến lược của Washington là ngăn không cho bất kỳ quốc gia nào trong khu vực có khả năng chi phối Mỹ hoặc các đồng minh. Điều này đồng nghĩa với việc quân đội Mỹ phải đủ mạnh để khiến kẻ xâm lược không dám manh động, qua đó khiến hoà bình trở thành lựa chọn ưu tiên và duy trì được hoà bình. Để đạt được mục tiêu đó, quân đội Mỹ phải duy trì hiện diện tiền phương đủ mạnh và ưu thế tác chiến tổng thể, qua đó bảo đảm năng lực răn đe hữu hiệu.

Lầu Năm Góc nhấn mạnh trong báo cáo rằng Mỹ sẽ tiếp tục lấy “tăng cường răn đe, ngăn ngừa xung đột” làm hạt nhân trong chiến lược quân sự đối với ĐCSTQ, đồng thời phối hợp với các đồng minh và đối tác để duy trì một trật tự Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.

Báo cáo nhận định thẳng thắn, quá trình hiện đại hóa quân đội ĐCSTQ đã bước vào giai đoạn mang tính chuyển hoá về chất, tác động của nó không chỉ giới hạn ở eo biển Đài Loan mà còn đang làm thay đổi sâu sắc cục diện an ninh khu vực, thậm chí toàn cầu; phía Mỹ phải có đối sách chiến lược mang tính lâu dài và hệ thống trước những diễn biến này.

Báo cáo thường niên này do Văn phòng Thứ trưởng Chính sách Bộ Chiến tranh (Office of the Under Secretary of Defense for Policy) chủ trì biên soạn, tổng hợp các đánh giá tình báo và quan sát quân sự, bao trùm các lĩnh vực như lực lượng hạt nhân, sức mạnh quân sự thông thường, hoạt động của ĐCSTQ trên eo biển Đài Loan và các vùng biển xung quanh, cũng như năng lực mạng và không gian. Đây là bản đánh giá quân sự thường niên của Mỹ đối với ĐCSTQ, được dùng để báo cáo với Quốc hội về tình hình phát triển quân sự và an ninh của ĐCSTQ, ghi lại quá trình tiến hóa của năng lực và chiến lược quân sự, đồng thời làm tài liệu tham khảo cho thảo luận chính sách quốc phòng liên quan.