Năm 2023, doanh thu kinh doanh xổ số của Việt Nam đạt mức cao nhất từ trước tới nay, hơn 153.000 tỷ đồng. Sau khi trừ một nửa dùng để trả thưởng, số tiền nộp ngân sách vẫn ở mức cao, 45.016 tỷ đồng.

doanh thu kinh doanh xo so dat ky luc hon 153 000 ti dong
Một người khuyết tật bán vé số trên đường phố TP.HCM, tháng 6/2017. (Ảnh: Carlos Amarillo/Shutterstock)

Thông tin được đưa ra tại báo cáo gửi Quốc hội chuẩn bị cho phiên chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 18/3 tới của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Theo Bộ Tài chính, kinh doanh xổ số là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Chỉ doanh nghiệp nhà nước được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số mới được phép tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số.

Hiện cả nước có 64 doanh nghiệp nhà nước đang kinh doanh xổ số, bao gồm 63 công ty xổ số kiến thiết tại 63 tỉnh, thành phố và Công ty TNHH MTV Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott).

Năm 2023, doanh thu hoạt động kinh doanh xổ số đạt 153.037 tỷ đồng, tăng 11% so với năm 2022. Trong đó, khoảng 50% doanh thu dùng để trả thưởng, nộp ngân sách 45.016 tỷ đồng, tăng 10,3% so với năm 2022.

Toàn bộ nguồn thu từ xổ số được nộp vào ngân sách địa phương và ưu tiên đầu tư cho lĩnh vực giáo dục – đào tạo, dạy nghề và y tế, theo ông Phớc. Phần còn lại ưu tiên chi thực hiện các công trình, dự án đầu tư chống thiên tai, chống biến đổi khí hậu, nông thôn mới và các nhiệm vụ đầu tư quan trọng khác thuộc đối tượng đầu tư ngân sách địa phương.

Việc kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh xổ số được thực hiện qua báo cáo, Bộ Tài chính kiểm tra trực tiếp hoạt động kinh doanh xổ số của 5 đến 11 doanh nghiệp.

Xổ số kiến thiết chiếm 96% doanh thu

Bộ trưởng Bộ Tài chính đánh giá thị trường xổ số tăng trưởng ổn định. Theo đại diện Chính phủ, xổ số đáp ứng nhu cầu giải trí của người dân, góp phần tăng thu ngân sách và tạo công ăn việc làm tại địa phương.

Năm 2023, nhiều ngành nghề gặp khó khăn khi kinh tế suy thoái, xổ số kiến thiết là một trong số ít lĩnh vực ghi nhận tăng trưởng. Doanh thu ngành này cũng tăng thêm sau khi các doanh nghiệp nâng doanh số phát hành từ tháng 10 năm ngoái.

Về vấn đề hạn chế của mảng kinh doanh này, theo ông Phớc, là xổ số kiến thiết vẫn chiếm tỷ trọng lớn, chiếm 96% doanh thu, tức gần 147.000 tỷ đồng vào khoản thu thị trường này năm ngoái. Còn lại, điện toán góp 4%, khoảng 6.000 tỷ. Về điều này, theo cơ quan quản lý, chủ yếu do thị hiếu của người tiêu dùng, tập quán vùng miền và xổ số điện toán còn mới (hoạt động được 7 năm), thị phần nhỏ.

Ngoài ra là sự phát triển không đều giữa các khu vực. Một số đại lý ép không cho người bán dạo trả lại vé ế. Tình trạng một số tổ chức, cá nhân lợi dụng pháp luật dân sự để kinh doanh, phân phối vé xổ số qua ứng dụng điện tử, internet, các trung gian thanh toán…

Đưa ra giải pháp khắc phục, Bộ Tài chính cho biết tháng 1/2024 đã trình Chính phủ dự thảo nghị định thay thế 2 nghị định số 30 và số 78 về kinh doanh xổ số. Nội dung hướng đến là hiện đại hóa hoạt động xổ số, tăng cường công khai minh bạch trong kinh doanh xổ số.

Đồng thời, Bộ này cam kết sẽ xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng để thực hiện kinh doanh, phân phối vé xổ số trái quy định pháp luật, tăng cường xử lý việc lợi dụng hoạt động của xổ số kiến thiết, hoạt động tổ chức đánh bạc và đánh bạc…

Sơn Nguyên