Kinh tế thế giới nhiều bất định khiến: EU duy trì mức lãi suất thấp kỷ lục, FED có thể không tăng lãi suất

Kể từ năm 2012 cho tới nay, các tổ chức tài chính thế giới như IMF, WB, ADB liên tục hạ dự báo mức tăng trưởng của toàn cầu và của các nền kinh tế lớn so với báo cáo của chính họ trước đó. Rõ ràng, tính bất định của kinh tế thế giới gia tăng và sự phục hồi của kinh tế thế giới chậm chạp hơn bao giờ hết. Năm 2016, IMF, WB tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới, buộc các nền kinh tế lớn buộc phải theo đuổi chính sách tiền tệ nới lỏng …

Trong khi các vấn đề cơ bản chưa được giải quyết như khủng hoảng nợ công, lạm phát thấp, tổng cầu thấp, giá hàng hóa cơ bản suy giảm sâu… kinh tế thế giới phải tiếp tục đối mặt với các thách thức ngày một lớn về xung đột, khủng hoảng di cư, thiên tai, sự kiện Brexit,… Những biến cố này khiến bức tranh kinh tế năm 2016 ảm đạm. Để kích thích tăng trưởng, hầu hết các nền kinh tế không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ (vốn khó có thể nới lỏng hơn nữa tại một số nền kinh tế lớn).

Các tổ chức tài chính quốc tế tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu

IMF và WB liên tục hạ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới. Trong các báo cáo mới nhất về Triển vọng kinh tế thế giới (T7/2016) của IMF và Triển vọng kinh tế toàn cầu (T6/2016) của WB; các tổ chức này tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới so với các dự báo trước đó; WB hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu xuống 2,4% so với mức 2,9% đưa ra trong báo cáo Tháng 1/2016; IMF hạ dự báo tăng trưởng 3,1% trong năm 2016 và 3,4% năm 2017, giảm 0,1 điểm % so với dự báo hồi tháng 4/2016. Nguyên nhân do nền kinh tế toàn cầu sẽ phải đối mặt với sự bất ổn do tác động tiêu cực của Brexit. Theo IMF, tình trạng bất ổn vẫn đang tiếp diễn có thể gây áp lực lên tiêu dùng và đặc biệt là hoạt động đầu tư.

Các nền kinh tế lớn không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng

Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) thông báo sẽ cắt giảm lãi suất cơ bản xuống mức kỷ lục 0,25%, và triển khai một số biện pháp kích thích kinh tế. Các hãng đánh giá tín nhiệm Moody’s, Standard & Poor’s và Fitch đồng loạt hạ mức xếp hạng tín nhiệm và triển vọng kinh tế Anh. IMF cảnh báo, nếu không còn là thành viên EU, GDP của Anh có thể sẽ bị tổn thất từ 1,5% đến 4,5% so với khi nước này vẫn còn trong EU. Trước tình hình đó, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) quyết định cắt giảm mức lãi suất cơ bản xuống còn 0,25%, đây là lần hạ lãi suất đầu tiên trong vòng 7 năm trở lại đây. BOE còn cho biết sẽ tiếp tục các biện pháp kích thích kinh tế và tiếp tục giảm lãi suất xuống gần 0 nếu cần thiết. BOE cũng hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2017 từ 2,3% xuống còn 0,8%, năm 2018 giảm từ 2,3% xuống còn 1,8%.

FED giữ thái độ thận trọng với việc tăng lãi suất. Dù nền kinh tế Mỹ đã có nhiều dấu hiệu hồi phục trong quý II/2016 với nhu cầu nội địa và lạm phát ngày càng tăng vững hơn[2], TTCK Mỹ cũng tăng điểm sau thông tin số việc làm phi nông nghiệp của nước này trong tháng 7 tăng 250,000 việc làm, cao hơn so với số dự đoán trước đó là 180,000 việc lạm. Mặc dù vậy,  nhưng FED vẫn đang tỏ ra rất thận trọng với những tác động tiêu cực có thể xảy ra của Brexit.từ kinh tế và các bất ổn địa chính trị thế giới.

ECB giữ nguyên lãi suất điều hành vốn đã thấp kỷ lục và tiếp tục gói nới lỏng định lượng ít nhất cho tới Tháng 3/2017. Trong cuộc họp ngày 21/7, Hội đồng ECB đã nhất trí không thay đổi lãi suất cho vay ở mức 0,25% và lãi suất tiền gửi ở mức âm 0,4%, cũng như lãi suất tái cấp vốn ở mức thấp kỷ lục 0%. Về chương trình QE đưa ra hồi tháng 3 vừa qua, ECB khẳng định nếu cần thiết sẽ tiếp tục mua lượng trái phiếu trị giá 88 tỷ USD hàng tháng cho tới ít nhất là cuối tháng 3/2017. Kể từ tháng 12/2015 đến nay, ECB đã “bơm” 1.500 tỷ euro để kích thích kinh tế.

NHTW Trung Quốc (PBoOC) không ngại sử dụng đồng thời một lúc nhiều công cụ chính sách tiền tệ để ổn định thị trường nội địa nhiều bất trắc và bất cân đối trầm trọng. Theo một bản tóm tắt cuộc họp nội bộ được đăng trên trang web của PBoOC (3/8/2016), PBoOC tuyên bố sẽ sử dụng nhiều công cụ chính sách tiền tệ để duy trì thanh khoản và hỗ trợ tăng trưởng tín dụng hợp lý. PBoOC cho biết sẽ duy trì chính sách tiền tệ thận trọng và tinh chỉnh nó khi cần thiết. Tuy nhiên, trên thực tế những bất cân đối và bất định quá lớn của nền kinh tế này khiến PBOC khó có thể sử dụng chính sách tiền tệ thận trọng. Theo HSBC, PBoC có thể sẽ cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Bên cạnh đó, PBoC cũng quyết định hạ tỷ giá tham chiếu (giảm 0,16% xuống 6,6987 NDT/USD) xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10/2010 trước xu hướng tăng giá của đồng USD[3].

NHTW Nhật Bản (BOJ) tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm đẩy lui tình trạng giảm phát, hỗ trợ đà phục hồi của nền kinh tế và đề phòng các tác động của tiêu cực của kinh tế thế giới. Theo đó, BOJ sẽ duy trì việc tăng cơ sở tiền tệ và áp dụng mức lãi suất âm 0,1%. BOJ cũng hạ dự báo lạm phát của Nhật xuống còn 0,1% so với mức dự báo 0,5% đưa ra trong Tháng 4 năm nay.

• Chú thích:

[1] Chương trình nới lỏng định lượng trị giá 375 tỷ bảng đã được BOE thực hiện từ tháng 11/2012.

[2] Bộ Thương mại Mỹ cho biết doanh số bán lẻ của nước này tăng 0,6% trong tháng 6/2016, đánh dấu tháng tăng thứ ba liên tiếp. Trong tháng 6 sản lượng công nghiệp của Mỹ tăng 0,6%, ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong 11 tháng. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng Sáu tăng 0,2%, tương tự như mức tăng trong tháng Năm. Những số liệu này đang củng cố đánh giá rằng kinh tế Mỹ đã phục hồi trong quý II/2016

[3] USD đã tăng giá mạnh vì những bất ổn từ cuộc đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ hôm 15/7.

Tâm Như

Xem thêm: