Tổ chức Liên hiệp Kinh tế Dân chủ tại Đài Loan chỉ ra những kẽ hở trong cơ chế Shopee bị lợi dụng làm công cụ rửa tiền, trao đổi ngầm và lừa đảo, có khả năng bị Trung Quốc lợi dụng để can thiệp bầu cử trong thời gian qua. Tổ chức này kêu gọi Ủy ban quản lý tài chính và Bộ các vấn đề kỹ thuật số Đài Loan cần nghiêm túc đối đãi với những hiện tượng hỗn loạn trên nền tảng Shopee.

p3359431a827920657
Nền tảng thương mại điện tử Shopee có trụ sở chính tại Công viên Khoa học Singapore. (Nguồn hình ảnh: Wikipedia)

Theo CredereMedia tại Đài Loan đưa tin, trên nền tảng mua sắm Shopee đã xuất hiện một “cục tẩy bảng trắng được sử dụng trong lớp học máy tính” và một “cơm cà ri đã được ăn dở” với giá chào bán là 60.000 Đài tệ (~ 46 triệu VNĐ). Trong số đó, “cơm cà ri ăn dở” thậm chí đã có 6 giao dịch, gần đây một cặp đôi dùng Shopee làm phương tiện trung gian chuyển tiền ngầm xuyên eo biển đã bị truy tố.

Theo một bản tin của TVBS, một cặp vợ chồng gần đây đã thành lập một cửa hàng trên Shopee và sử dụng các từ khóa như “dạy giữ giá trị Taobao” để thu hút người mua, nhưng thực chất là đang thực hiện chuyển tiền ngầm xuyên eo biển.

Do có người tiêu dùng đã mua phải một chiếc túi là hàng giả trên Shopee và báo cảnh sát, nên sau khi kiểm tra và truy xét mới truy ra được vụ án rửa tiền. Sau đó, công tố viên đã truy tố cặp đôi này tội vi phạm “Luật ngân hàng và kinh doanh ngoại hối trong nước trái phép và thu giữ tài sản trị giá hơn 100 triệu Đài tệ”.

Ông La Tử Duy, Phó nghiên cứu viên của Liên hiệp Kinh tế Dân chủ, chỉ ra rằng đây không chỉ là một trường hợp cá biệt, vào ngày 10/7, Liên hiệp Kinh tế Dân chủ đã tìm kiếm các phán quyết của tòa án trên trang web của Viện Tư pháp với các từ khóa “lừa đảo, Shopee, công cụ”, và tìm thấy tổng cộng 2.900 bản án hình sự. Trong số đó, Bản án Hình sự số 490 của Tòa án quận Sĩ Lâm Đài Loan năm 2011 đã nêu rõ trong cột tình tiết tội phạm rằng: Nhóm lừa đảo đã đăng ký tài khoản “6jt3dltovh” trên nền tảng mua sắm Shopee để làm công cụ thu tiền từ nạn nhân bị lừa đảo. Điều đó cho thấy Shopee đã trở thành công cụ ưa thích của các nhóm lừa đảo.

Ông La Tử Vi nhắc nhở rằng vì Shopee đã trở thành công cụ được các nhóm lừa đảo sử dụng để lừa đảo, rửa tiền và chuyển tiền ngầm, nên nếu không có biện pháp phòng ngừa, nền tảng này có thể dễ dàng trở thành nguồn tài trợ chính trị bất hợp pháp của Trung Quốc để vào Đài Loan, hoặc thậm chí thành công cụ để mua chuộc truyền thông, những người nổi tiếng trên mạng, phát tiền cho người biểu tình (trong các hoạt động bầu cử hoặc hối lộ để thu hút người tham gia hoặc cử tri, ảnh hưởng đến kết quả bầu cử), và hối lộ để mua phiếu bầu. 

Liên hiệp Kinh tế Dân chủ kêu gọi Shopee, theo Điều 12 của “Ngành dịch vụ thanh toán bên thứ ba phòng chống rửa tiền và chống các biện pháp tài trợ khủng bố”, ngành dịch vụ thanh toán bên thứ ba có một trong các giao dịch bị nghi ngờ là rửa tiền hoặc tài trợ khủng bố đối với dịch vụ hoặc giao dịch, Shopee cần chủ động báo cáo với Cục điều tra Bộ Tư pháp.

Theo TaiSounds đưa tin, Cục Công nghiệp Kỹ thuật số trả lời rằng Shopee là một nền tảng mua sắm trực tuyến và các nhà điều hành nền tảng đã quy định các điều khoản và chính sách để liệt kê các mặt hàng trên nền tảng, nếu có sản phẩm vi phạm các quy định, các nhà khai thác sẽ xem xét chúng và có nghĩa vụ dỡ khỏi kệ hoặc hợp tác khi có thông báo của cơ quan có thẩm quyền. Cục Công nghiệp Kỹ thuật số cũng tiếp tục yêu cầu các nền tảng mua sắm trực tuyến tăng cường quản lý và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán bên thứ ba thực hiện các quy định tuân thủ pháp luật và chống rửa tiền.

Liên quan đến những nghi ngờ do Liên hiệp Kinh tế Dân chủ đưa ra, Cục Công nghiệp Kỹ thuật số Đài Loan đưa ra 3 lời giải thích:

  1. Các biện pháp phòng chống rửa tiền cho ngành dịch vụ thanh toán bên thứ ba có hiệu lực từ ngày 1/1 năm nay. Tất cả các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán bên thứ ba phải tuân theo các quy định của các biện pháp, bao gồm xác nhận danh tính khách hàng (KYC) và báo cáo các giao dịch đáng ngờ cho Cục Điều tra Bộ Tư pháp, Tesco Shopee của đấu giá Shopee là một dịch vụ của bên thứ ba trong ngành thanh toán, do đó nó phải tuân thủ các quy định và điều lệ liên quan, bộ phận số hóa sẽ tiến hành kiểm tra chống rửa tiền đối với các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán bên thứ ba.
  2. Nếu người bán có giao dịch bất hợp pháp Nhân dân tệ, theo Luật Ngân hàng Trung ương và các quy định có liên quan của Luật Ngân hàng, các đơn vị phi ngân hàng không được phép kinh doanh ngành nghề không được phép như nhận tiền gửi, ủy thác cho người quản lý quỹ ủy thác, tài sản công hoặc xử lý ngoại hối trong nước. Nếu xác minh được rằng người bán đang tham gia kinh doanh giao dịch tiền Nhân dân tệ mà không có sự cho phép của ngân hàng trung ương, Bộ sẽ thúc giục các nhà điều hành nền tảng tăng cường điều tra và các nhà điều hành nên báo cáo những người vi phạm các quy định trên cho Ủy ban giám sát tài chính xử phạt theo thẩm quyền và trách nhiệm của mình.
  3. Nếu người bán có giá trị tích trữ bất hợp pháp, theo luật ngân hàng, các tổ chức phi ngân hàng không được phép nhận tiền gửi, ủy thác cho người quản lý quỹ ủy thác, tài sản công hoặc xử lý kinh doanh ngoại hối trong nước. Nếu xác minh được rằng người bán đã lưu trữ giá trị thay mặt cho hoạt động kinh doanh ngoại hối, Bộ sẽ thúc giục các nhà điều hành nền tảng tăng cường kiểm tra nền tảng và các nhà điều hành nên báo cáo những người vi phạm các quy định nêu trên cho Ủy ban giám sát tài chính để xử phạt theo đúng quyền hạn và trách nhiệm của mình.

Cục Kỹ thuật số cho biết, với số lượng lớn các mặt hàng trên nền tảng thương mại điện tử, ngành sẽ được yêu cầu tăng cường kiểm tra các sản phẩm bất hợp pháp và đáng ngờ, đồng thời tiếp tục tối ưu hóa các công nghệ liên quan để duy trì môi trường mua sắm trực tuyến trong thời gian tới, đồng thời sẽ hỗ trợ thanh tra, cảnh sát và các nền tảng thương mại điện tử thiết lập các kênh giao tiếp thông suốt hơn để cùng nhau ngăn chặn các vụ việc bất hợp pháp.

Shopee phản hồi: “Shopee nghiêm cấm việc bán tiền tệ đang lưu hành và mọi hoạt động liên quan đến giao dịch trao đổi bất hợp pháp. Bên cạnh việc chủ động cấm các sản phẩm trao đổi bất hợp pháp, Shopee cũng tích cực hợp tác với các cơ quan có thẩm quyền để loại bỏ hoàn toàn các hoạt động bất hợp pháp và tiếp tục tuân thủ các quy định về các khoản thanh toán của bên thứ ba để ngăn chặn rửa tiền, thúc đẩy xác thực tên thật và giới thiệu các cơ chế chống rửa tiền.”