Dừng xem tivi một tháng đã thay đổi cuộc đời tôi như thế nào?

Tivi là một trang bị phổ thông trong phần lớn các hộ gia đình ở Việt Nam, và xem tivi mỗi ngày là cách giải trí và giết thời gian mà nhiều người ưa thích. Thế nhưng, bạn đã thử tưởng tượng cuộc đời mình sẽ thay đổi ra sao nếu không xem tivi trong một tháng hay chưa?

Theo các số liệu khảo sát của Cục Thống kê Lao động Mỹ, người người Mỹ trưởng thành xem tivi 2,8 giờ một ngày. Một nghiên cứu khác đưa ra con số cao hơn: 4 giờ 15 phút.

Còn ở Việt Nam, một số khảo sát thị trường đưa ra thời gian xem tivi trung bình của người Việt khoảng từ 1,5 đến 2,4 giờ một ngày.

Tác hại của Tivi

Ở nước ta, có lẽ chưa có một nghiên cứu khoa học đáng tin cậy nào đánh giá tác hại của việc xem tivi. Tuy vậy, trên thế giới đã có nhiều học giả suy nghĩ đến chuyện này, và một trong những nghiên cứu chất lượng nhất đến từ Đại học Tohoku của Nhật.

Adam Lipson, một nhà giải phẫu thần kinh tại tổ chức IGEA Brain & Spine bình luận về đề tài này như sau: “Họ nhận thấy vỏ não cực trán (frontopolar cortex), khu vực có liên hệ đến khả năng lập luận bằng ngôn ngữ, trở nên dày hơn. Ngoài ra, chỉ số IQ cũng giảm tỷ lệ thuận với số giờ xem tivi. Thêm vào đó, họ còn phát hiện ra vỏ não thị giác ở thùy chẩm, và ở vùng dưới đồi, nơi có thể liên hệ với sự hung hăng quá khích, trở nên dày hơn.”

>> Mỗi ngày xem TV hơn 1 tiếng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến IQ của trẻ

Các nghiên cứu khác trên người trưởng thành cũng chỉ ra sự liên hệ của thói quen xem tivi với tiểu đường tuýp 2, suy nhược và thậm chí cả tỷ lệ tội phạm. Lipson bổ sung: “Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những tác động tiêu cực của việc xem tivi nhiều hơn 1 giờ một ngày. Có những nghiên cứu điện não đồ cho thấy hành động xem tivi chuyển não bộ từ dao động sóng beta sang dao động sóng alpha, điều này có liên hệ với trạng thái mơ mộng giữa ban ngày và làm giảm khả năng sử dụng tư duy phản biện.”

Eric Braverman, nhà sáng lập và chủ tịch của tổ chức phi lợi nhuận Path Foundation NY nghiên cứu chuyên về sức khỏe não bộ, có cách nói chuyện dân dã hơn: “Tivi biến bạn trở thành một người ngốc nghếch…Tivi thôi miên con người và biến họ thành những khán giả chỉ sử dụng não bộ. Nó nuôi dưỡng sự thụ động và khiến bạn ít giao tiếp hơn.”

Có lẽ không cần phải là nhà khoa học chúng ta cũng có thể nhận ra điều này. Một khi màn hình tivi được bật lên, người xem thường khó có thể dứt ra được. Chúng ta trở nên thờ ơ với những vấn đề khác, thậm chí còn gắt gỏng khó chịu với những ai cắt quãng sự tập trung xem tivi của mình.

Bối rối trước những bình luận mang tính khoa học này về tác hại của tivi, cô Stephanie Vozza cùng chồng (với thói quen xem tivi gần 4 giờ một ngày) đã quyết định đặt ra thử thách cho bản thân: 30 ngày không xem tivi liên tục. Và dưới đây xin được thuật lại trải nghiệm của họ.

Thử thách

Trong mấy ngày đầu tiên chúng tôi chẳng biết làm gì. Chúng tôi đã quen xem bất cứ thứ gì trên tivi sau bữa tối, và đột nhiên chúng tôi trống rỗng chẳng nghĩ ra gì để làm. Vậy là chúng tôi đi ngủ lúc 8 rưỡi tối.

Sau đó một thói quen mới xuất hiện. Chúng tôi bắt đầu nấu ăn cùng nhau, dắt chó đi dạo xa hơn, hoàn thành những việc nhà mà chúng tôi lên kế hoạch từ rất lâu (nhưng vẫn chưa làm), và cùng nhâm nhi ly rượu nói chuyện rất rôm rả. Tối thứ 6 và thứ 7 nếu không có kế hoạch chơi bời với bạn bè, chúng tôi nghe trên YouTube một chương trình phát thanh trực tuyến của đài CBS mà chúng tôi vẫn rất thích hồi bé.

Tuần 1 là tuần đấu tranh tư tưởng, chiến đấu chống lại cơn nghiện bật tivi và vật vã nghĩ xem phải làm gì khác. Ấy vậy, tuần 2 và 3 mọi thứ bắt đầu thay đổi với tôi, cả về thể chất lẫn tinh thần. Đáng chú ý nhất là tôi cảm thấy ít căng thẳng hơn. Rất nhiều chương trình tivi mà chúng ta thường xem đầy rẫy những cảnh bạo lực, hồi hộp, kịch tính. Liệu những thứ đó có đang lây sang cho tôi không nhỉ?

Một giáo sư nghiên cứu về điện ảnh của Đại học Nebraska đã từng nói: “TV tăng cường chiếu những chương trình bạo lực để khiến khán giả luôn ở trong trạng thái sợ hãi. TV còn đóng vai trò như máy làm nguôi ngoai, một dạng trốn tránh hiện thực bằng công nghệ ảo, nhưng nó là thứ không bao giờ thỏa mãn, nó chỉ khiến cho khán giả càng ngày càng muốn nhiều hơn sự trống rỗng ấy.”

Một tác dụng phụ khác là tôi cảm thấy bớt sốt ruột hơn mỗi khi đi ra ngoài. Không có lý do gì phải chạy hộc tốc về nhà để khỏi bỏ lỡ một chương trình nào đó. Bất kể là khi đang xếp hàng ở tạp hóa hay đi mua quần áo cho con trai, tôi không còn phải lo lắng về thời gian. Tôi dường như đã kiên nhẫn hơn.

Tới khi kết thúc thử thách, tôi đã đọc xong chồng tạp chí xếp trên kệ đầu giường, dọn dẹp tủ quần áo, giảm số lượng quần áo trong tủ, quyên góp 10 bịch đồ dùng gia đình mà chúng tôi không dùng đến, đi xem một bộ phim tài liệu về chủ nghĩa tối giản, đưa con trai cùng đi New York khi tham dự một hội nghị, và dành thời gian cùng cháu du hí thành phố.

Tôi cũng đã đọc xong 3 cuốn sách và rất thích một cuốn tới mức phải đọc lại nó một lần nữa. Đọc sách là một giải pháp rất tốt cho não bộ và sức sáng tạo của bạn. Braverman cũng từng nói: “Điều tuyệt vời nhất là đọc tiểu thuyết và các sách phi tiểu thuyết, nó giúp kích thích cả hai nửa của não bộ.”

Sau khi 30 ngày kết thúc, tôi không bật tivi trở lại nữa (chồng tôi thì có quay lại xem kênh đánh Golf của anh ấy vào buổi tối). Khi tôi viết bài này thì đã là ngày thứ 33, và tôi vẫn chưa xem một chương trình tivi nào. Kể cả tập cuối cùng của seri The Good Wife, thứ mà tôi đã lưu lại và rất buồn khi không được xem nó. Bởi vì kết quả tuyệt vời nhất của thử nghiệm là một trạng thái yên bình và một làn sóng hài lòng không biết từ đâu đã xuất hiện. Nghe thật là điên rồ, nhưng đúng như vậy. Tôi không muốn quay lại [xem tivi] như xưa nữa. Ít nhất là chưa.

>> 10 lý do bạn nên kiểm soát thời lượng xem TV của con trẻ

Không thể phủ nhận rằng có một số chương trình tivi có tác dụng tích cực cho cuộc sống con người. Chúng có tiềm năng to lớn, nếu được sử dụng một cách hợp lý. Nhưng vấn đề với tivi là chúng rất khó kiểm soát. Giống như đường vậy, đường ngọt và rất quyến rũ, nhưng nó lại có hại cho sức khỏe nếu ăn quá nhiều. Tivi, ở một khía cạnh nào đó, cũng đang gây ra những tác động tương tự cho cuộc sống của chúng ta.

Nếu bạn chưa sẵn sàng để tham gia thử thách 30 ngày không tivi, thì có tham khảo công thức của Braverman như sau:

“Tất cả mọi người đều cần một giờ vận động mỗi ngày. Nếu bạn vận động trong 1 giờ, thì có thể xem tivi 1 giờ. Vận động 2 giờ, xem tivi 2 giờ. Đừng bao giờ xem tivi nhiều hơn số giờ vận động của mình.”

Theo Fast Company
Hạ Chi tổng hợp