Khi tuổi tác tăng lên, làn da dần mất đi độ săn chắc. Trong Trung y, phương pháp bấm huyệt vùng mặt thường được áp dụng để kích thích vi tuần hoàn, giúp giảm vết chân chim, rãnh mũi – miệng và bọng mắt. Khi kết hợp với liệu pháp dinh dưỡng, kết quả có thể càng rõ rệt hơn.

nep nhan
Khi tuổi tác tăng lên, các nếp nhăn xuất hiện nhiều hơn. (Ảnh: Zhur_Sa/ Shutterstock)

Một trong những cách đơn giản nhất để hỗ trợ làn da theo Trung y là liệu pháp mát xa vùng mặt, tập trung vào các huyệt chủ đạo nhằm tăng cường tuần hoàn và cải thiện độ đàn hồi cho da.

Kỹ thuật mát xa làm mờ nếp nhăn

Theo Trung y, kinh mạch là các kênh năng lượng của cơ thể con người, có nhiệm vụ vận chuyển khí và huyết đi khắp cơ thể. Một số điểm trên kinh mạch có công năng đặc biệt được gọi là huyệt, tương ứng với các bộ phận khác nhau của cơ thể.

Nhiều nghiên cứu cho thấy việc kích thích các huyệt trên khuôn mặt thông qua các liệu pháp như châm kim hoặc cấy chỉ có thể giúp cải thiện tình trạng nếp nhăn. Các thầy thuốc Trung y cũng nhấn mạnh rằng việc mát xa các huyệt này thường xuyên trong khi thoa các sản phẩm chăm sóc da sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt, đặc biệt nếu được duy trì đều đặn trong thời gian dài. 

Giảm bọng mắt và vết chân chim

Bác sĩ Hồ Nãi Văn, thầy thuốc Trung y đến từ Đài Loan, cho biết việc thường xuyên xoa bóp các huyệt quanh vùng mắt không chỉ giúp làm giảm bọng mắt và vết chân chim mà còn tăng cường độ sáng và sự linh hoạt cho đôi mắt. Các huyệt chính bao gồm:

  • Huyệt Toản trúc (BL2) nằm trong chỗ lõm ở đầu trong của chân mày.
  • Huyệt Dương Bạch (GB14) nằm thẳng phía trên đồng tử, cách chân mày khoảng 2.5 cm.
  • Huyệt Đồng tử liêu (GB1) nằm cách khóe mắt ngoài khoảng 1cm.
  • Huyệt Tình minh (BL1) nằm ngay phía trên khóe mắt trong, trong một hõm nhỏ dọc theo bờ ổ mắt.
  • Huyệt Thừa khấp (ST1) nằm ngay dưới đồng tử, trong chỗ lõm của xương ổ mắt.
id5869319 Ancient methods for reducing wrinkles 3
Các huyệt chính giúp làm bọng mắt và vết chân chim. (Ảnh: The Epoch Times)

Hướng dẫn thực hiện:

Bạn có thể mát xa từng huyệt riêng lẻ bằng ngón tay hoặc kích thích đồng thời cả 5 huyệt cùng lúc. Dù chọn phương pháp nào, hãy ấn mỗi huyệt 21 lần. Nếu thực hiện đồng thời, sử dụng cả 5 ngón tay theo cách sau:

  • Ngón tay cái đặt vào huyệt Thừa khấp
  • Ngón tay út đặt vào huyệt Tình minh
  • Ngón áp út đặt vào huyệt Toản trúc
  • Ngón giữa đặt vào huyệt Dương bạch
  • Ngón trỏ đặt vào huyệt Đồng tử liêu

Bác sĩ Dương Cảnh Đoan, Giám đốc điều hành của Northern Medical Center, Middletown, New York, đã chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times rằng, việc day ấn huyệt Thái dương có thể thúc đẩy tuần hoàn máu quanh mắt và giúp làm săn chắc vùng da xung quanh.

id5869318 Ancient methods for reducing wrinkles 2
Vị trí của huyệt Thái Dương. (Ảnh: The Epoch Times)

Làm mờ rãnh mũi-miệng

Theo bác sĩ Dương, thường xuyên xoa bóp các huyệt Nghinh hương và Thừa tương có thể giúp làm mờ rãnh mũi một cách hiệu quả.

Huyệt Nghinh hương (LI20): Nằm cạnh điểm giữa của mép ngoài lỗ mũi, tại vị trí giao nhau với rãnh mũi – miệng. Xoa bóp huyệt này giúp thúc đẩy tuần hoàn máu vùng mặt và tăng độ săn chắc cho làn da.

Huyệt Thừa tương (CV24): Nằm trong chỗ lõm ngay dưới trung tâm môi dưới. Kích thích huyệt này giúp nâng cơ quai hàm và ngăn ngừa tình trạng chảy xệ ở khóe miệng.

Hướng dẫn thực hiện:

Dùng ngón tay ấn vào các huyệt Nghinh hương và Thừa tương mỗi ngày. Thực hiện động tác mát xa xoay tròn theo chiều kim đồng hồ 9 vòng, sau đó ngược chiều kim đồng hồ 6 vòng. Lặp lại chu kỳ này 3 lần.

Bác sĩ Hồ cũng chia sẻ một phương pháp kết hợp kích thích đồng thời 4 huyệt để giúp làm mờ rãnh mũi – miệng. Bên cạnh huyệt Nghinh hương và Thừa tương, kỹ thuật này còn tác động đến:

Huyệt Địa thương (ST4): Nằm tại giao điểm của đường thẳng dọc từ trung tâm đồng tử và đường ngang từ khóe miệng khi nhìn thẳng về phía trước

Huyệt Quyền liêu (SI18): Nằm ngay bên dưới góc ngoài của mắt, trong chỗ lõm dưới xương gò má

id5869317 Ancient methods for reducing wrinkles 1
Các huyệt chính giúp làm mờ rãnh mũi-má. (Ảnh: The Epoch Times)

Hướng dẫn thực hiện:

Các huyệt Nghinh hương, Địa thương và Quyền liêu nằm đối xứng 2 bên khuôn mặt. Để thực hiện, dùng tay phải để tác động vào các huyệt phía bên phải: đặt ngón tay cái lên huyệt Thừa tương, ngón trỏ lên huyệt Địa thương, ngón áp út lên huyệt Nghinh hương và ngón giữa lên huyệt Quyền liêu. Đồng thời, dùng tay trái để day các huyệt tương ứng ở phía bên trái khuôn mặt. Mát xa tất cả các huyệt 21 lần.

Khi mát xa riêng từng huyệt bằng ngón tay, cần đảm bảo vị trí chính xác để đạt hiệu quả tối ưu. Khi sử dụng đồng thời cả 10 ngón tay để ấn huyệt, độ chính xác có thể giảm nhẹ. Tuy nhiên, phương pháp vẫn phát huy tác dụng nếu vị trí tương đối đúng.

Thực hiện liệu pháp mát xa trong hoặc sau khi đắp mặt nạ có thể tăng cường khả năng hấp thụ các hoạt chất từ sản phẩm chăm sóc da.

Nâng đường viền hàm dưới và định hình đường nét khuôn mặt

Theo bác sĩ Dương, chỉ cần thực hiện 2 động tác nâng mặt mỗi ngày, mỗi động tác trong 30 giây, có thể giúp da săn chắc hơn và cải thiện đường nét khuôn mặt. 

Bước 1: Đặt lòng bàn tay 2 bên vào giữa cằm, sau đó nhẹ nhàng vuốt dọc theo đường viền hàm lên tới đáy tai. Có thể sử dụng công cụ cạo gió nhỏ hoặc lăn ngọc để thực hiện động tác vuốt lên theo cùng quỹ đạo này.

Bước 2: Tiếp theo, dùng 2 ngón trỏ vuốt từ rãnh mũi – miệng hướng về đáy tai trong 30 giây. Trong khi thực hiện, đẩy lưỡi áp lên vòm miệng để hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng chảy xệ cơ mặt.

Thực phẩm chống lão hóa

Bác sĩ Dương lưu ý, bên cạnh các liệu pháp mát xa, lựa chọn thực phẩm phù hợp cũng rất quan trọng để làm chậm quá trình da chảy xệ. Trung y cho rằng, dược thực đồng nguyên – tức là nhiều nguyên liệu trong ẩm thực cũng có tác dụng dưỡng sinh và trị liệu.

Một số dược liệu truyền thống đã được sử dụng và kiểm chứng qua hàng ngàn năm, giúp nuôi dưỡng cơ thể từ bên trong và cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho làn da:

Kỷ tử

Kỷ tử được Trung y đánh giá cao nhờ tính chất bổ dưỡng và thường được gọi là “trái cây trường thọ”. Loại quả này giàu các hợp chất hoạt tính sinh học như carotenoids, flavonoid và polysaccharide.

Một nghiên cứu vào năm 2019 cho thấy rằng khẩu phần ăn nhiều carotenoids có tác dụng bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, cải thiện độ đàn hồi và độ ẩm của da, đồng thời giúp giảm nếp nhăn và đốm tàn nhang.

Kỷ tử có thể ăn trực tiếp hoặc cho vào súp và cháo.

Công thức: Cháo hoài sơn kỷ tử

Món cháo dưỡng sinh này giúp hỗ trợ sức khỏe làn da và mang lại nước da sáng mịn hồng hào.

signal 2025 07 06 190112 002
Công thức cháo hoài sơn kỷ tử (Ảnh: Nguyên Khang)

Táo đỏ (Đại táo)

Táo đỏ không chỉ ngọt tự nhiên mà còn được sử dụng trong Trung y hơn 2.000 năm như một thành phần chủ đạo để dưỡng da và chống lão hóa.

Một nghiên cứu năm 2024 cho thấy, táo đỏ chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học như polysaccharides và polyphenol. Đặc biệt, polyphenol giúp bảo vệ làn da khỏi tổn thương oxy hóa do các gốc oxy tự do – những phân tử không ổn định được tạo ra trong cơ thể khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, ô nhiễm và căng thẳng vốn là nguyên nhân làm hại da và thúc đẩy quá trình lão hóa.

Công thức: Trà táo đỏ, long nhãn, kỷ tử

Loại trà bổ dưỡng này giúp làm sáng làn da xỉn màu hoặc vàng vọt, hỗ trợ làn da khỏe mạnh và rạng rỡ hơn.

signal 2025 07 06 152329 003
Công thức trà táo đỏ, long nhãn, kỷ tử (Ảnh: Nguyên Khang)

Nhân sâm

Từ xa xưa, nhân sâm đã được sử dụng như một loại thuốc bổ để bổ khí, tăng cường thể lực, nâng cao miễn dịch, làm chậm quá trình lão hóa và cải thiện độ đàn hồi của da.

Nghiên cứu cho thấy chiết xuất nhân sâm đỏ xử lý bằng enzyme giúp giảm đáng kể nếp nhăn quanh mắt và tăng độ đàn hồi, độ ẩm của da.

Bác sĩ Ngô Quốc Bân, Giám đốc Phòng khám Trung y Tâm y đường, Đài Loan cho biết, nhân sâm có thể được sắc riêng hoặc hầm cùng các nguyên liệu khác trong món ăn dưỡng sinh.

Công thức: Gà hầm sâm

Món ăn đơn giản này có thể giúp giảm giữ nước trong cơ thể và hỗ trợ sức khỏe làn da.

Khẩu phần: 2 đến 3 người

signal 2025 07 06 152329 004
Công thức gà hầm sâm (Ảnh: Nguyên Khang)

Bác sĩ Ngô lưu ý không nên dùng nhân sâm với liều lượng lớn trong 1 lần. Lượng sử dụng hàng ngày không nên vượt quá 10 gram. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có thể trạng cường tráng vì dùng quá nhiều có thể gây nội nhiệt hoặc mất cân bằng âm dương.

Ngoài ra, uống đủ nước cũng rất quan trọng, duy trì lượng nước phù hợp sẽ giúp giữ ẩm cho da và mang lại làn da khỏe mạnh.

Các yếu tố góp phần gây chảy xệ da

Bên cạnh việc duy trì chăm sóc da và dinh dưỡng hợp lý, việc tránh những thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể đẩy nhanh quá trình chảy xệ da là vô cùng cần thiết. Bác sĩ Dương cho biết, tình trạng da chảy xệ là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp:

signal 2025 07 06 152329 005
Các yếu tố góp phần gây chảy xệ da (Ảnh: Nguyên Khang)

Mất collagen

Tiếp xúc với tia cực tím, khẩu phần ăn nhiều đường, căng thẳng kéo dài và thiếu ngủ có thể đẩy nhanh quá trình phân hủy collagen, dẫn đến mất độ đàn hồi của da.

Hư tổn hàng rào bảo vệ da

Các thói quen chăm sóc da không đúng cách – chẳng hạn như tẩy tế bào chết quá mức hoặc lạm dụng các phương pháp làm đẹp – có thể làm tổn thương hàng rào tự nhiên của da, khiến da dễ bị kích ứng, khô ráp và lão hóa sớm.

Mất khối cơ 

Khi tuổi tác tăng lên, các cơ vùng mặt có nhiệm vụ nâng đỡ và định hình khuôn mặt – như cơ gò má, cơ má và cơ hàm – dần dần mất độ săn chắc. Điều này có thể dẫn đến tình trạng chảy xệ vùng má và rãnh mũi má sâu hơn.

Tư thế cúi đầu kéo dài khi sử dụng thiết bị điện tử và việc ít vận động cơ mặt cũng làm suy yếu các nhóm cơ này, khiến đường nét khuôn mặt kém rõ ràng.

Tiêu xương

Sau tuổi 40, mật độ xương ở hàm trên (xương gò má) và xương hàm dưới giảm đáng kể, góp phần làm khuôn mặt trở nên chảy xệ. Việc thiếu hụt vitamin D hoặc canxi, cùng với thói quen nhai ít có thể khiến quá trình tiêu xương diễn ra nhanh hơn.

Những hiểu lầm phổ biến về chống lão hóa

Nhiều người dành nhiều công sức cho các phương pháp chống lão hóa nhưng vẫn gặp tình trạng da chảy xệ. Bác sĩ Dương cho biết, một quan niệm sai lầm phổ biến là tin rằng chỉ cần sử dụng sản phẩm chăm sóc da bôi ngoài là có thể làm săn chắc da. Trên thực tế, đa số các sản phẩm chăm sóc da chỉ cung cấp dưỡng chất ngắn hạn. Độ săn chắc lâu dài của làn da phụ thuộc vào quá trình tự phục hồi và tái tạo bên trong cơ thể.

Một số người khác lựa chọn các thủ thuật thẩm mỹ nhưng lại bỏ qua những chăm sóc cơ bản hàng ngày. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp thẩm mỹ khó có thể duy trì nếu không đi kèm với liệu pháp dinh dưỡng hợp lý, tập luyện thể chất đều đặn và thói quen chăm sóc da nhất quán.

Vẻ đẹp đích thực không chỉ nằm ở ngoại hình mà còn là sự hài hòa giữa thể chất và tinh thần. Để duy trì được làn da khỏe mạnh và săn chắc, cần có phương pháp chăm sóc toàn diện bao gồm điều hòa cảm xúc, cân bằng khí huyết và bổ sung đầy đủ dưỡng chất.

Khánh Ngọc biên dịch