Nguy cơ nhiễm “amip ăn não” khi bơi lội, vui chơi dưới sông hồ vào mùa hè

Theo tờ Fox News đưa tin, một người trưởng thành ở tiểu bang Missouri (Hoa Kỳ) vừa được chẩn đoán nhiễm viêm não – màng não nguyên phát do amip ăn não Naegleria fowleri, sau khi tham gia hoạt động trượt nước tại một hồ nước ngọt. Bệnh nhân hiện đang trong tình trạng nặng và phải điều trị tại đơn vị hồi sức tích cực. Ca bệnh này một lần nữa cảnh báo mọi người nên cẩn trọng khi bơi lội và vui chơi ở các hồ, sông nước ngọt ấm trong mùa hè.

• Nhiễm ký sinh trùng: Bệnh dễ chữa nhưng thường được phát hiện muộn

Amip ăn não người là gì?

Naegleria fowleri là một loại sinh vật đơn bào, thường sống trong nước ngọt ấm (ao, hồ, sông, suối nước nóng), đất và lớp bùn đáy hồ, không có trong nước biển. Ngoài ra, nước máy dùng để rửa mũi, làm sạch kính áp tròng hoặc trong các máy tạo độ ẩm chưa được khử trùng đúng cách cũng có thể chứa amip.

Theo các chuyên gia, Naegleria fowleri hoạt động mạnh nhất vào những tháng có nhiệt độ nước trên 30 độ C.

Khi đi vào mũi theo dòng nước, amip có thể xâm nhập theo dây thần kinh khứu giác vào não, gây ra viêm não – màng não nguyên phát, một căn bệnh có tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối.

Ở Việt Nam, các ca nhiễm amip ăn não người dù hiếm gặp nhưng đều rất nghiêm trọng, hầu hết dẫn đến tử vong. Từ năm 2012 đến nay, đã ghi nhận một số trường hợp ở TP.HCM, Phú Yên và Bến Tre bao gồm trẻ nhỏ và thanh niên.

Triệu chứng nhận biết

• Thời gian ủ bệnh: 1–12 ngày (trung bình 5 ngày sau tiếp xúc).
• Giai đoạn sớm (dễ nhầm với cúm hoặc viêm màng não do vi khuẩn): Đau đầu dữ dội, sốt, buồn nôn, nôn.
• Giai đoạn tiến triển: Cứng cổ, lú lẫn, mất định hướng, ảo giác, co giật, hôn mê.
• Tiên lượng: Bệnh diễn tiến rất nhanh, tử vong có thể xảy ra trong vòng 5–7 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng.

Điều trị

Hiện chưa có thuốc đặc hiệu đối với amip ăn não người.

Phác đồ thường gồm:

• Kháng nấm (amphotericin B, fluconazole, miltefosine).
• Kháng sinh (rifampin, azithromycin).
• Điều trị hỗ trợ: hạ áp lực nội sọ, hồi sức tích cực.
• Tuy nhiên, tác dụng của các loại thuốc này đối với những người thực sự bị nhiễm bệnh vẫn chưa được biết rõ do tỷ lệ tử vong cao; chỉ vài ca được ghi nhận trên thế giới hồi phục sau điều trị tích cực và phát hiện bệnh sớm.

Cách phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm amip ăn não người, chuyên gia y tế khuyến cáo:

Liên Hoa (t/h)

Xem thêm

Đuối nước: Những điều nên biết để bảo vệ bản thân và trợ giúp người gặp nạn

Mỗi năm, hàng nghìn người trên thế giới tử vong vì đuối nước – một tai nạn thầm lặng nhưng vô cùng nguy hiểm. Tại Việt Nam, đặc biệt vào mùa hè, tai nạn đuối…