Tại sao ngày càng có nhiều trẻ em mắc bệnh tiểu đường loại 2?
Lần đầu tiên trong lịch sử, số trẻ em béo phì đã vượt quá số trẻ em thiếu cân, với khoảng 188 triệu thanh thiếu niên trên toàn thế giới bị béo phì hoặc thừa cân. Đồng thời, các bác sĩ đã phát hiện ra một xu hướng trước đây được coi là không thể tưởng tượng được: trẻ em mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
Bác sĩ nội tiết nhi khoa người Mỹ Micah Olsen chia sẻ với tờ Epoch Times rằng ông phát hiện hầu hết trẻ em được chẩn đoán mắc bệnh này đều ở độ tuổi từ 10 đến 13, trẻ nhỏ nhất chỉ mới 6 tuổi. Ông nhớ lại 25 năm trước, khi ông còn là sinh viên y khoa, giáo sư của ông đã nói trong lớp rằng trẻ em sẽ không mắc bệnh tiểu đường loại 2, nhưng giờ đây, “lần đầu tiên trong lịch sử, chúng ta thấy căn bệnh này xuất hiện với số lượng lớn”.
Bệnh tiểu đường loại 2 được chẩn đoán càng sớm thì nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng trong đời càng cao, chẳng hạn như mù lòa, cắt cụt chi hoặc tử vong do suy thận hoặc suy tim.
Đằng sau đó là những gia đình thực sự – trẻ em thở hổn hển khi leo cầu thang, cha mẹ xem màn hình điện tử thay vì chơi bóng đá và những gia đình bối rối trước những lời khuyên trái ngược nhau về “ăn uống lành mạnh”.
Vấn đề ở đâu?
Chế độ ăn uống hiện đại đã trải qua một sự chuyển đổi mạnh mẽ. Ngày nay, thực phẩm siêu chế biến chiếm tới 70% lượng calo tiêu thụ hàng ngày của nhiều trẻ em, và khoảng một nửa lượng calo tiêu thụ của trẻ mới biết đi đến từ các loại thực phẩm được quảng cáo là “thân thiện với trẻ em”, chẳng hạn như sữa chua có đường, thanh ăn sáng, bánh quy, mì ống và phô mai đóng hộp. Olsen nói: “Công nghệ cho phép chúng ta dễ dàng đóng gói lượng calo lớn theo cách ngon miệng, hiệu quả và tiết kiệm chi phí”.
Đồng thời, trẻ em ngày càng ít vận động thể chất và dành nhiều thời gian hơn trước màn hình. Thanh thiếu niên dành trung bình hơn 8 giờ mỗi ngày cho màn hình, trong khi trẻ mới biết đi dành hơn 2 giờ. Những yếu tố này có liên quan đến hội chứng chuyển hóa và kháng insulin.
Đối với nhiều gia đình, sự tiện lợi của thực phẩm siêu chế biến rất khó cưỡng lại, đặc biệt là khi cả cha và mẹ đều làm việc toàn thời gian và có ít thời gian hoặc năng lượng để nấu ăn.
“Trẻ em ngày xưa chơi đùa trên đường phố cả ngày, nhưng giờ chúng chơi trò chơi điện tử. Làm sao chúng ta có thể đốt cháy lượng calo tiêu thụ?”, nhà hóa sinh và vi sinh vật học Momchilo Vujicic nói.
Trẻ em ngày nay phải đối mặt với nhiều áp lực hơn. Căng thẳng học tập, căng thẳng mãn tính từ mạng xã hội hoặc các mối quan hệ gia đình, cùng với sự gián đoạn nhịp sinh học do thời gian sử dụng màn hình quá nhiều, thức khuya và thiếu hoạt động ngoài trời, tất cả đều có thể làm suy yếu quá trình trao đổi chất trong các giai đoạn phát triển quan trọng. Việc tiếp xúc với các chất gây rối loạn nội tiết như phthalate, bisphenol A (BPA) và một số loại thuốc trừ sâu có thể làm trầm trọng thêm những vấn đề này.
Ảnh hưởng từ các thế hệ trước cũng đóng một vai trò nhất định. Chuyên gia về béo phì, Tiến sĩ Evan Nadler, cựu đồng giám đốc Chương trình Béo phì Trẻ em Quốc gia, giải thích rằng trẻ em mang những thay đổi biểu sinh do tình trạng sức khỏe trước khi sinh của cha mẹ – điều mà ông gọi là “sự di truyền béo phì qua nhiều thế hệ”.
“Vấn đề không phải là bạn cho chúng ăn McDonald’s. Vấn đề là bạn ăn McDonald’s khi đang mang thai, hoặc bạn ăn McDonald’s từ 25 đến 35 tuổi, rồi mang thai ở tuổi 35”, Nadler nói.
Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo nên cơn bão hoàn hảo dẫn đến sự gia tăng bệnh tiểu đường ở trẻ em.
Dấu hiệu cảnh báo
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu căng thẳng chuyển hóa ở trẻ em là rất quan trọng, đặc biệt là những trẻ có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì.
Tăng cân là một dấu hiệu, nhưng mỡ nội tạng quanh eo (còn gọi là mỡ độc hại, ẩn trong và xung quanh các cơ quan quan trọng) là một dấu hiệu cảnh báo khác.
Ngoài ra, Nadler chỉ ra rằng chứng gai đen (một loại phát ban sẫm màu, mịn như nhung trên cổ) cũng là một dấu hiệu quan trọng. Tại phòng khám của ông, hầu như mọi trẻ em có triệu chứng này, ngay cả những trẻ nhẹ, đều bị béo phì. Cha mẹ đôi khi nhầm lẫn nó với bụi bẩn trên da con mình.
Olsen cho biết thông qua những dấu hiệu này, tiền sử gia đình và quá trình khám toàn diện, một bác sĩ nhi khoa giỏi thường có thể phát hiện sớm tình trạng kháng insulin.
Cha mẹ có thể làm gì?
Các chuyên gia đồng ý rằng việc phòng ngừa nên bắt đầu từ gia đình. Việc tạo ra một môi trường ăn uống lành mạnh, khuyến khích các hoạt động vui chơi năng động và cải thiện lối sống của cha mẹ có thể mang lại biện pháp phòng ngừa bệnh tiểu đường tuýp 2 hiệu quả nhất cho thế hệ tương lai.
Bác sĩ nhi khoa và chuyên gia về béo phì Christian Ott gợi ý nên bắt đầu bằng việc cải thiện chế độ ăn uống. “Tôi tin rằng việc giảm lượng phụ gia và chất tạo màu trong thực phẩm sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho chế độ ăn uống của chúng ta”, Ott nói. “Hãy cố gắng ăn ở nhà – bằng cách đó, bạn sẽ ít có khả năng tiêu thụ những nguyên liệu mà mình không quen thuộc”.
Xem thêm
Từ khóa Tiểu đường béophì trẻ em béo phì
