Tình yêu làm thay đổi trái tim – và hơn thế nữa

Mọi người thường trải nghiệm các hiện tượng “từ xa” (telesomatic events), trong đó những người có mối quan hệ tình cảm gần gũi hoặc yêu thương trải qua các cảm giác hoặc cảm xúc về thể chất giống nhau mặc dù không ở cạnh nhau. Bạn đã bao giờ thấy hạnh phúc hơn khi nghĩ về người bạn đời của mình chưa?

Từ việc chữa lành vết thương đến giảm đau tim –  nghiên cứu khoa học đã tiết lộ tiềm năng y học kỳ diệu của tình yêu.

Đây là Phần 9 của loạt bài “Mỹ đức Y học”

Loại thuốc nào an toàn, hiệu quả, miễn phí và chỉ cần một sự thay đổi tinh tế trong góc nhìn để phát huy tác dụng? Chúng tôi mời bạn khám phá mối quan hệ thường bị bỏ qua giữa đức hạnh và sức khỏe – ‘Mỹ đức y học’.

Tiến sĩ Eben Alexander nằm trên giường bệnh, tâm trí ông rơi vào trạng thái hôn mê sâu vì bị viêm màng não do vi khuẩn tàn phá. Cơ hội sống sót của ông chỉ là 2%.

Trong 7 ngày tiếp theo, não của ông không hoạt động. Theo mọi tiêu chuẩn y khoa – Alexander – một sinh viên tốt nghiệp xuất sắc của Trường Y khoa Duke và là bác sĩ phẫu thuật thần kinh được đào tạo tại Harvard, sẽ không thể hồi phục. Thế nhưng, ông không chỉ sống sót mà còn thoát khỏi tình trạng hôn mê với một câu chuyện làm thay đổi cuộc đời ông và vượt ra ngoài những lời giải thích khoa học.

Trong lúc hôn mê, ông đã rời khỏi cơ thể, thấy mình lơ lửng trên một vùng đất tràn ngập ánh sáng và màu sắc rực rỡ – một hiện tượng được gọi là trải nghiệm cận tử (NDE) trong tài liệu y khoa, như đã đề cập trong bài viết trước.

Trong trải nghiệm cận tử, ông đã gặp một người phụ nữ với vầng hào quang rạng rỡ, người đã truyền tải một thông điệp mà ông sẽ mãi ghi nhớ: “Con luôn được yêu thương và trân trọng. Con không cần phải lo sợ điều gì cả. Con luôn được che chở”.

Tiến sĩ Alexander tin rằng, sự sống sót của ông không chỉ là một sự may mắn. Ông nói rằng, tình yêu chính là sức mạnh đã kéo ông trở lại từ bờ vực của cái chết.

Nhưng liệu tình yêu, một cảm xúc thường bị xem là lãng mạn và ủy mị, có thực sự chi phối được cả sự sống, sức khỏe và cái chết không?

Một loại thuốc vượt ra ngoài thế giới này

Tiến sĩ Alexander có một cuộc sống mà hầu hết mọi người đều mong muốn. Ông là một bác sĩ phẫu thuật thần kinh thành công, đã dành 15 năm giảng dạy tại khoa Y của trường Đại học Harvard, là tác giả của hơn 150 ấn phẩm khoa học và giữ các chức vụ tại các tổ chức nổi tiếng.

Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài đó là một câu chuyện thầm lặng. Ông đã được nhận làm con nuôi ngay từ khi mới sinh. Mặc dù được cha mẹ nuôi yêu thương nhưng ông vẫn đau đáu trong mình một cảm giác bị bỏ rơi.

“Tôi có niềm tin trong tiềm thức rằng, có lẽ tôi thậm chí không xứng đáng được tồn tại – rằng có lẽ tôi không xứng đáng được yêu thương vì chính mẹ tôi đã bỏ tôi đi”, ông nói với tờ The Epoch Times.

Ông nhớ lại rằng, trong trải nghiệm cận tử của mình, ông cảm

thấy một cảm xúc tràn ngập “tình yêu vô bờ bến” – trong sáng, vô điều kiện và tuyệt đối. Tình yêu này đã chữa lành những vết thương sâu sắc nhất trong quá khứ của ông và để lại cho ông thông điệp rằng “tình yêu là sức mạnh sáng tạo tối thượng trong vũ trụ”.

Ông cho biết, việc hòa hợp với sức mạnh này có thể dẫn đến “sự trọn vẹn và chữa lành”.

Tình yêu qua lăng kính khoa học

Mặc dù trải nghiệm của Tiến sĩ Alexander là phi thường, nhưng đó không phải là duy nhất. Khoa học tiếp tục phát triển sự hiểu biết ngày càng sâu sắc và toàn diện về tình yêu và tác động của tình yêu lên cơ thể.

Trong một thí nghiệm quan trọng được công bố trên JAMA Psychiatry (Tập san Tâm thần học của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ), các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, các cặp đôi có tương tác nồng ấm và tình cảm sẽ chữa lành các vết phồng rộp nhỏ nhanh hơn 40% so với những cặp đôi thường cãi vã hoặc có thái độ thù địch với nhau.

Nghiên cứu cho thấy, trạng thái cảm xúc tích cực do các mối quan hệ yêu thương tạo ra sẽ kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, thường được gọi là hệ thống “nghỉ ngơi và tiêu hóa”, có thể làm giảm viêm và đẩy nhanh quá trình phục hồi tế bào. Ngược lại, các mối quan hệ thù địch sẽ ức chế quá trình chữa lành tới 60% – có thể là do hormone căng thẳng như cortisol tăng cao.

Tiến sĩ Cynthia Thaik, bác sĩ tim mạch được đào tạo tại Harvard và là Giám đốc Y khoa của Trung tâm Tim mạch Chữa lành Toàn diện, đã nói với The Epoch Times rằng, Tình yêu có khả năng chữa lành ở cấp độ sinh hóa thông qua việc giải phóng oxytocin, một chất dẫn truyền thần kinh (neuropeptide) thường được biết đến với tên gọi hormone “tạo cảm giác dễ chịu” hoặc “hormone tình yêu”. Theo Tiến sĩ Thaik, hormone này làm giảm căng thẳng và cải thiện chức năng miễn dịch.

Tình yêu có khả năng làm dịu cảm giác đau một cách tự nhiên. Một nghiên cứu từ Đại học Stanford đã thực hiện thí nghiệm, trong đó các đối tượng tham gia được tiếp xúc với mức độ đau do nhiệt ở mức vừa phải, đồng thời được cho xem ảnh của người yêu. Nhóm người xem ảnh người yêu báo cáo cảm giác đau giảm rõ rệt so với những người được xem ảnh người quen hoặc được yêu cầu thực hiện một nhiệm vụ gây mất tập trung, chẳng hạn như “liệt kê càng nhiều môn thể thao không dùng bóng càng tốt”.

Tiếng gọi của trái tim

Trái tim được công nhận là biểu tượng của tình yêu và ngược lại, tình yêu cũng có có tác động sâu sắc đến trái tim.

Một nghiên cứu đã hỏi 10.000 người đàn ông câu hỏi: “Vợ bạn có thể hiện tình yêu với bạn không?” và phát hiện ra rằng, những người trả lời “có” có tỷ lệ mắc chứng đau thắt ngực (angina pectoris), hay đau ngực, thấp hơn 50%. Sự giảm thiểu này vẫn xuất hiện ngay cả ở những người đàn ông có các yếu tố nguy cơ cao như cholesterol cao và bệnh tiểu đường.

“Tình yêu chữa lành trái tim và truyền cảm hứng cho sự bình yên, hòa hợp và tĩnh lặng”, Tiến sĩ Thaik, người theo đuổi phương pháp chăm sóc sức khỏe tim mạch một cách toàn diện, cho biết. “Để duy trì một trái tim khỏe mạnh và cân bằng, chúng ta cần chăm sóc và nuôi dưỡng trái tim tinh thần”.

Thật vậy, tình yêu ảnh hưởng trực tiếp đến cách trái tim hoạt động. Một nghiên cứu của Brooks Gump, Giáo sư Y tế Công cộng tại Cao đẳng Falk thuộc Đại học Syracuse, cho thấy rằng, khi mọi người ở bên vợ/chồng hoặc bạn đời của mình, huyết áp của họ sẽ giảm. Điều thú vị là ngay cả khi mối quan hệ không thực sự hạnh phúc, huyết áp vẫn giảm.

“Một trong những thành phần quan trọng nhất của tình yêu là sự tin tưởng và an toàn”, Giáo sư Gump nói với The Epoch Times. Nghiên cứu của ông và các nhà nghiên cứu khác cho thấy: mọi người có thể thư giãn và giảm bớt sự đề phòng khi họ ở bên cạnh ai đó mang lại cảm giác dễ chịu và an toàn. Việc giảm bớt sự cảnh giác này đồng nghĩa với việc họ sẽ ít phản ứng mạnh mẽ hơn trước những tác nhân gây căng thẳng – ví dụ như tiếng cửa đóng mạnh, tin tức xấu hoặc những sự cố không mong muốn. Theo Giáo sư Gump, khả năng ‘đệm đỡ’ này giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Khi thiếu vắng tình yêu

Tình yêu có khả năng hàn gắn vết thương nhưng khi không tồn tại, nó có thể gây ra nỗi đau về cảm xúc và những hậu quả xấu về thể chất.

Vào năm 2005, các bác sĩ nghiên cứu tại Đại học Johns Hopkins đã công bố một nghiên cứu về một bệnh lý tim mạch có tên là bệnh cơ tim do căng thẳng, hay còn được biết đến với tên gọi “Hội chứng trái tim tan vỡ” – một tên gọi mà giới chuyên môn y tế đã chấp nhận.

Bệnh cơ tim do căng thẳng xảy ra sau khi mọi người – chủ yếu là phụ nữ trên 65 tuổi – trải qua căng thẳng cảm xúc cấp tính đột ngột. Điều này có thể do cái chết của người thân, sự tan vỡ của một mối quan hệ hoặc một sự kiện đau buồn khác.

Nghiên cứu cho thấy rằng, những “trái tim tan vỡ” này thường có biểu hiện là tâm thất trái phình to và phồng lên. Mặc dù tình trạng này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tỷ lệ tử vong cao hơn, nhưng thường có thể được hồi phục nếu được chăm sóc đúng cách, vì cơ tim bị tổn thương vẫn có khả năng hoạt động và phục hồi.

Các hình A và B cho thấy rằng, trong hội chứng “trái tim tan vỡ”, một số phần của tim ngừng co bóp nhưng vẫn có thể sống. Hình C xác nhận cơ tim ở những vùng này khỏe mạnh và có thể phục hồi. Hình D – để so sánh – cho thấy tổn thương vĩnh viễn đối với cơ tim do nhồi máu cơ tim. (Nguồn: Tạp chí Y khoa New England ©2005)

Bác sĩ sản phụ khoa Trương Nguyễn cho biết, ông tin là tình yêu thương nên là điểm cốt lõi của hoạt động y tế. Ông cho rằng “không làm tổn thương” là chưa đủ mà đội ngũ nhân viên y tế thực sự nên chăm sóc bệnh nhân bằng tình yêu thương và sự quan tâm mà họ đã dành cho bạn bè hoặc gia đình của họ. Ông nói với tờ The Epoch Times rằng, bạn không cần phải tìm đâu xa để thấy sự thiếu quan tâm trong y học, vì sai sót y tế là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 ở Hoa Kỳ.

Thể hiện tình yêu thương với bệnh nhân sẽ thúc đẩy sự an toàn của họ và nuôi dưỡng tâm lý tích cực – có thể giúp họ chữa lành.

Hơn nữa, nhiều phương pháp điều trị hiện đại vẫn có những hạn chế và đó là lúc tâm linh hoặc niềm tin vào Chúa trở nên hữu ích, ông nói. “Sự can thiệp” này không có tác dụng phụ tiêu cực.

Tình yêu như một cảm xúc và sự can thiệp không nhất thiết phải đến từ một cá nhân duy nhất. Nhiều người cảm thấy tình yêu cao cả hơn hoặc siêu việt hơn, thường gắn liền với những trải nghiệm tôn giáo. Một nghiên cứu của Jeff Levin tại Đại học Baylor đã xem xét khái niệm tình yêu tôn giáo, được định nghĩa là cảm giác yêu hoặc được Chúa yêu. Kết quả của nghiên cứu cho thấy có mối quan hệ rõ rệt giữa cảm nhận về tình yêu thiêng liêng và mức độ sức khỏe mà người tham gia tự đánh giá.

Sự huyền bí của tình yêu

Trong khi những ảnh hưởng về mặt sinh lý của tình yêu – chẳng hạn như sự giải phóng oxytocin và giảm đau – đã được khoa học công nhận thì vẫn còn một khía cạnh bí ẩn của tình yêu.

Mọi người thường trải nghiệm các hiện tượng “từ xa” (telesomatic events), trong đó các cảm giác hoặc cảm xúc về thể chất dường như được chia sẻ qua khoảng cách với những người mà họ có mối quan hệ tình cảm gần gũi – hoặc với những người họ yêu thương.

Cuốn sách “The Rough Guide to Unexplained Phenomena” (Cẩm nang khám phá những điều huyền bí) của Bob Rickard và John Michell kể về Hugh Perkins, một cậu bé nuôi chim bồ câu làm thú cưng. Sau khi lâm bệnh nặng, Perkins được đưa đến bệnh viện cách đó 169 km để phẫu thuật khẩn cấp.

Trong lúc đang nằm hồi phục, cậu bé nghe thấy tiếng gõ ở cửa sổ giữa cơn bão tuyết lớn. Khi y tá mở cửa sổ, một con chim bồ câu bay vào và đậu trên ngực Perkins. Đó là một trong những con chim của cậu bé, được nhận dạng bằng một chiếc vòng trên chân có ghi số “167”. Con chim bồ câu chưa bao giờ đến bệnh viện và không thể biết Perkins ở đâu.

Một hồ sơ vụ án trong “Những hướng đi mới trong nghiên cứu ngoại cảm, Chuyên khảo ngoại cảm số 4” của Joseph H. Rush cũng hấp dẫn không kém. Hồ sơ kể về một người mẹ, khi đang viết thư cho con gái đang học đại học, đột nhiên cảm thấy bỏng rát dữ dội ở tay phải. Cơn đau dữ dội đến mức buộc bà phải ngừng viết.

Chưa đầy một giờ sau, bà nhận được cuộc gọi thông báo rằng con gái bà đã bị bỏng hóa chất trong một tai nạn trong phòng thí nghiệm – bỏng ở tay phải. Tính đặc thù và thời điểm xảy ra chấn thương khiến bà khó có thể coi đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. 

Những trải nghiệm này dường như tuân theo một mô hình: Chúng thường xuất hiện trong các mối quan hệ có sự gắn kết tình cảm mật thiết – giữa cha mẹ và con cái, anh chị em ruột, vợ chồng, bạn bè tri kỷ và thậm chí là giữa người với thú cưng. Thêm vào đó, chúng không bị ràng buộc bởi khoảng cách địa lý.

Tiến sĩ Larry Dossey, bác sĩ và là tác giả kết hợp giữa y học và tâm linh, đã lưu ý trong một bài báo năm 2019 trên Explore (Tập san Khám phá) rằng, hiện tượng này phản ánh những gì mà các nhà vật lý quan sát được trong hiện tượng liên kết lượng tử, trong đó các hạt vẫn kết nối với nhau qua khoảng cách rất xa. Khi một hạt thay đổi, hạt kia phản ứng ngay lập tức, như thể chúng là một phần của cùng một hệ thống.

Sự cộng hưởng đưa ra một lời giải thích khả thi khác. Trong vật lý, sự cộng hưởng xảy ra khi 2 hệ thống rung động ở cùng tần số khuếch đại hiệu ứng của nhau – chẳng hạn như khi giọng hát của một ca sĩ làm vỡ kính bằng cách khớp tần số rung động của nó. 

Nguyên lý này vượt ra ngoài các vật thể. Khi hai người có sự kết nối sâu sắc, cảm xúc và suy nghĩ của họ có thể liên kết trong sự cộng hưởng tương tự, củng cố và khuếch đại trải nghiệm của nhau. 

Các thí nghiệm sử dụng máy tạo sự kiện ngẫu nhiên và các thiết bị được thiết kế để tạo ra kết quả không thể đoán trước, chẳng hạn như tung đồng xu nhiều lần, cho thấy rằng, mối quan hệ tình cảm có thể ảnh hưởng đến cách chúng hoạt động. Khi các cặp đôi có mối quan hệ tình cảm sâu sắc cùng nhau tập trung vào những thiết bị đó thì mức độ ngẫu nhiên của kết quả giảm đi một phần.

Những ý tưởng này không phải là mới lạ. Trong các nền văn hóa, tôn giáo và truyền thống, tình yêu được xem như một nguồn năng lượng thống nhất, vượt qua và gắn kết các cá nhân.

Tiến sĩ Alexander đã trải nghiệm sức mạnh của tình yêu trong trải nghiệm cận tử của mình. Ông giải thích rằng, ông cảm thấy một sự kết nối rộng lớn – một thực tế tiềm ẩn, trong đó sự chia ly chỉ là một ảo ảnh.

Ông nói, “Trong sự hiện diện của tình yêu, tôi hiểu rằng, tất cả chúng ta là một. Những sự chia ly mà chúng ta thấy trong cuộc sống – giữa bản thân và người khác, giữa tâm trí và cơ thể – đều biến mất”.

Tình yêu được thể hiện qua hành động

“Tình yêu thực sự là liều thuốc tốt nhất của bạn”, Tiến sĩ Thaik nói. Vậy, làm thế nào chúng ta có thể tận dụng sức mạnh của nó?

“Chúng ta cần bắt đầu từ chính mình – đó là nguồn gốc”. Tiến sĩ cho biết, tình yêu và sự chăm sóc bản thân là những bước tiến đầu tiên.

Bà cũng gợi ý rằng, hãy đối xử với bản thân như cách bạn đối xử với một người bạn thân thiết – cho phép phạm sai lầm, thực hành lòng tự tha thứ và thể hiện lòng tốt mà bạn dành cho người khác. Khi đối mặt với những thất bại, hãy dừng việc tự đổ lỗi, vì tự đổ lỗi có liên quan đến lo lắng, trầm cảm và xấu hổ. Thay vì hỏi “Tôi bị sao vậy?”, hãy thử định hình lại: “Đây là cơ hội để học hỏi” hoặc “Tôi đang trưởng thành hơn qua thử thách này”.

Sử dụng những lời khẳng định tích cực như “Tôi xứng đáng” hoặc “Tôi là người duy nhất cần thiết trên thế giới này”. Kết hợp với việc viết nhật ký biết ơn, mỗi ngày viết ra một điều mà bạn trân trọng ở bản thân. Dần dần, những điều nhỏ này sẽ vun đắp sự tự tin và lòng yêu bản thân.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, tình yêu dành cho người khác có thể được vun đắp một cách có chủ đích. Một nghiên cứu trên Mental Health, Religion & Culture (Tập san Sức khỏe Tâm thần, Tôn giáo & Văn hóa) phát hiện ra rằng, nếu âm thầm kiên nhẫn lặp đi lại lại một câu nói mang ý nghĩa yêu thương, chẳng hạn như “hãy yêu người bên cạnh như chính mình”, sẽ giúp vun đắp lòng trắc ẩn và tình yêu thương. Ngoài ra, theo nghiên cứu, việc thực hành lòng vị tha và thực hiện các hành động tử tế có thể củng cố khả năng hành động từ tình yêu thay vì bản ngã của chúng ta.

Tiến sĩ Alexander cho biết, vũ trụ được xây dựng dựa trên tình yêu và chúng ta có thể hòa hợp với tình yêu. Ông gợi ý rằng, những hoạt động đơn giản như đi bộ giữa thiên nhiên hoặc chỉ đơn giản là giúp đỡ người khác cũng có thể tạo điều kiện cho những trải nghiệm về tình yêu. Ông đặc biệt khuyến nghị vun đắp tình yêu giữa cha mẹ và con cái, vì mối quan hệ này phản ánh và nuôi dưỡng bản chất vô điều kiện của tình yêu.

Là một bác sĩ ủng hộ tình yêu, Tiến sĩ Dossey khuyên rằng, tình yêu không phải là một cảm xúc có thể được định nghĩa bằng khoa học.

Ông dẫn lời Carl Jung, một bác sĩ tâm thần nổi tiếng về bản chất của tình yêu: “Trong suốt sự nghiệp y khoa và cả cuộc đời mình, tôi luôn trăn trở trước bí ẩn của tình yêu và chưa bao giờ tìm ra lời giải đáp”.

“Cũng giống như ngón tay chỉ mặt trăng không phải là mặt trăng, mọi nghiên cứu khoa học và suy ngẫm của chúng ta cũng sẽ không thể nào thấu hiểu được tình yêu”, Tiến sĩ Dossey nói. “Càng tìm hiểu, chúng ta càng thấy sự huyền bí của tình yêu sâu sắc hơn”.

“Bạn đã trải qua cảm giác giảm đau khi ở bên người bạn đời của mình chưa?

Theo Makai Allbert, The Epoch Times

Xem thêm

Tình yêu thương thầm lặng của bố mãi thắp sáng trong trái tim tôi

Bố, một từ ngắn gọn nhưng chứa đựng biết bao tình cảm và sự hy sinh. Bố không chỉ là người đã sinh ra và nuôi dưỡng chúng ta mà còn là người thầy đầu…