Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào ngày thứ Sáu (26/9), trong bối cảnh mà các trợ lý của ông mô tả là “hoàn cảnh đặc biệt” giữa một trong những tuần khó khăn nhất của Israel trên trường quốc tế. Khi ông lên phát biểu, phản ứng tại hội trường rất khác nhau: có người vỗ tay hò reo “Tốt lắm!”, cũng có người chọn bỏ đi. So sánh với ngày hôm trước, Chủ tịch Chính quyền Palestine Mahmoud Abbas phát biểu qua video và nhận được tràng pháo tay kéo dài — tạo nên sự tương phản rõ rệt.

Netanyahu
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào ngày thứ Sáu (26/9). (Ảnh chụp màn hình video UNTV)

Áp lực từ hoàn cảnh

Chuyến thăm của ông Netanyahu diễn ra chỉ vài ngày sau khi các nước phương Tây tuyên bố công nhận một nhà nước Palestine tại hội nghị thượng đỉnh Pháp – Ả Rập Xê Út ở New York, tiếp nối các động thái tương tự từ Anh, Canada và Úc. Làn sóng ngoại giao này nhấn mạnh sự chỉ trích ngày càng sâu sắc của quốc tế đối với hành động của Israel ở Gaza. 

Chuyến bay của ông Netanyahu tới New York đã bị buộc phải đổi lộ trình để tránh các quốc gia từ chối cho phép bay qua, một phần do lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) nhằm vào ông. 

Đúng như danh tiếng thường dùng đạo cụ trong các bài phát biểu tại LHQ, đội ngũ truyền thông của ông Netanyahu đã phát động một chiến dịch rầm rộ tại New York. Các biển quảng cáo và xe tải khổng lồ xung quanh trụ sở Liên Hợp Quốc và Quảng trường Thời đại với dòng chữ “Hãy nhớ ngày 7/10” và kèm mã QR liên kết đến một trang web mà chỉ có thể truy cập bên ngoài Israel, ghi lại những hành động tàn bạo của Hamas.

Các quan chức cho biết mục đích là nhắc nhở các nhà lãnh đạo thế giới và công chúng về những nỗi kinh hoàng đã xảy ra trong vụ tấn công ngày 7/10/2023 và tình cảnh của 48 con tin vẫn đang bị giam giữ ở Gaza. 

Bên lề, ông Netanyahu dự kiến sẽ gặp một loạt các nhà lãnh đạo đồng minh, nhưng sự chú ý sẽ tập trung vào cuộc gặp được mong đợi nhiều với Tổng thống Donald Trump, đây là lần thứ tư giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng. 

Theo các báo cáo của Israel, Thủ tướng Netanyahu bày tỏ lo ngại về một số phần trong kế hoạch hòa bình Gaza 21 điểm vừa được Tổng thống Trump công bố, trình bày với các nhà lãnh đạo Ả Rập hồi đầu tuần, và sẽ thúc đẩy những thay đổi.

Các nhà ngoại giao Châu Âu tham dự Đại hội đồng LHQ nói với Fox News Digital rằng sự hiện diện của ông Netanyahu hiện được coi là trở ngại hơn là giải pháp. 

“Bibi không phải là một phần của giải pháp ở thời điểm hiện tại, ông ấy là một phần của vấn đề”, một quan chức cấp cao châu Âu nói với Fox News Digital. “Kỳ vọng từ Tổng thống Trump là gây áp lực buộc ông ấy chấm dứt chiến tranh và hướng tới một thỏa thuận cho phép tái thiết khu vực. Ông Trump là người duy nhất có thể gây ảnh hưởng đến ông Netanyahu”.

Trong nước, Thủ tướng Netanyahu đang phải đối mặt với áp lực từ liên minh cánh hữu của mình đòi tuyên bố chủ quyền đối với một số khu vực ở Bờ Tây. Tuy nhiên, Tổng thống Trump cũng chịu áp lực từ các quốc gia Ả Rập, những nước đã cảnh báo không nên cho phép sáp nhập, một động thái mà họ cho là có thể gây nguy hiểm cho Hiệp định Abraham.

Nội dung bài phát biểu

Bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc của ông Netanyahu tập trung vào các vấn đề như: Tuyên thệ sẽ tiêu diệt tận gốc phong trào Hamas tại Gaza, chỉ trích mạnh mẽ các quốc gia phương Tây công nhận Nhà nước Palestine, đặc biệt cảm ơn Tổng thống Mỹ Trump, cho rằng Trump đã kiên quyết oanh kích cơ sở hạt nhân Iran, thực hiện lời hứa ngăn chặn Iran chế tạo vũ khí hạt nhân.

1. Chỉ trích lãnh đạo quốc tế “lùi bước khi gặp áp lực”

Ông Netanyahu lên án thái độ của cộng đồng quốc tế đối với Israel trong chiến tranh Gaza, cho rằng một số quốc gia đã nhượng bộ trước “truyền thông thiên vị, cử tri Hồi giáo cấp tiến và những kẻ bài Do Thái”.

Ông nói rằng sau vụ tấn công ngày 7/10, sự ủng hộ quốc tế dành cho Israel nhanh chóng tan biến, trong khi Israel chỉ phản công như bất kỳ quốc gia có danh dự nào khác. Ông lên án một số lãnh đạo đã phát động “cuộc chiến pháp lý và chính trị” chống Israel, lựa chọn thỏa hiệp với cái ác.

Ông nhấn mạnh: “Khi tình thế khó khăn, người mạnh sẽ đương đầu. Nhưng nhiều quốc gia ở đây đã lùi bước. Đó là kết quả đáng xấu hổ.”

2. Thề tiêu diệt Hamas

Netanyahu cho biết Israel phải hoàn thành nhiệm vụ tiêu diệt Hamas, bởi “những lực lượng còn sót lại của Hamas vẫn đang kẹt trong thành phố Gaza, thề sẽ tái hiện vụ thảm sát ngày 7/10.”

Ông nói: “Dù sức mạnh của họ có suy yếu đến đâu, đó vẫn là lý do Israel phải hoàn thành nhiệm vụ. Đây là điều chúng tôi muốn làm xong càng sớm càng tốt.”

Ông nhắc nhở thế giới không được quên vụ tấn công ấy, gọi đó là “cuộc tấn công nghiêm trọng nhất nhằm vào người Do Thái kể từ thời Thảm sát”, làm 1.200 người thiệt mạng, trong đó có hơn 40 người Mỹ và nhiều công dân từ các nước khác.

Ông đã trình diễn mã QR trên áo mình, dẫn tới một trang web ghi lại các tội ác liên quan.

3. Cảm ơn Trump

Ông Netanyahu cảm ơn Tổng thống Trump vì lệnh không kích cơ sở hạt nhân Iran trong năm nay, cho rằng hành động này “loại bỏ mối đe dọa sinh tồn đối với Israel và thế giới văn minh”.

Tháng 6 vừa qua, Mỹ đã không kích 3 địa điểm ở Iran, can thiệp vào chiến tranh của Israel nhằm phá hủy chương trình hạt nhân Iran. Ông Trump sau đó tuyên bố tại Nhà Trắng rằng các cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran đã bị “hủy diệt hoàn toàn”.

Netanyahu nói: “Tôi muốn cảm ơn Tổng thống Trump vì hành động dứt khoát của ông ấy. Ông Trump và tôi đã cam kết ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, và chúng tôi đã giữ lời cam kết đó.”

Ông cảnh báo rằng cộng đồng quốc tế phải cảnh giác, không để Iran khôi phục năng lực hạt nhân quân sự, và nhấn mạnh “dự trữ uranium làm giàu của Iran phải được dọn sạch”.

Ông khen ngợi ông Trump hiểu rõ hơn bất kỳ lãnh đạo nào về mối đe dọa chung giữa Israel và Mỹ, và nhắc đến việc các đại diện Iran từng giết người Mỹ, đốt cờ, thậm chí âm mưu ám sát tổng thống Mỹ.

Đồng thời, ông chỉ trích mạnh mẽ những nước như Pháp, Anh, Australia, Canada vẫn công nhận Nhà nước Palestine sau vụ 7/10, xem hành động đó như gửi tín hiệu “giết người Do Thái sẽ được đền đáp”.

4. Nhắc đến Iran và nhìn về tương lai

Khi nhắc đến Iran, Netanyahu mượn khẩu hiệu của ông Trump: “Nhân dân Iran chịu đựng sẽ giành lại tự do, họ sẽ làm cho Iran vĩ đại trở lại.”

Ông dự đoán Trung Đông sẽ “thay đổi kịch tính” trong tương lai, và rằng người dân Israel và Iran một ngày nào đó sẽ tái thiết tình hữu nghị.

5. Kêu gọi Lebanon đàm phán trực tiếp

Ông Netanyahu còn kêu gọi Chính phủ Lebanon tiến hành đối thoại trực tiếp với Israel.

“Tôi kêu gọi chính phủ Lebanon bắt đầu đàm phán trực tiếp với Israel,” ông nói. “Tôi hoan nghênh việc họ tuyên bố mục tiêu vô hiệu hóa vũ khí của Hezbollah, nhưng chúng tôi cần nhiều hơn lời nói.”

“Nếu Lebanon hành động thực chất, liên tục để vô hiệu hóa vũ khí Hezbollah, tôi tin rằng chúng ta có thể đạt được hòa bình bền vững,” ông nói thêm.

Sau hơn một năm giao tranh giữa Lebanon và Israel, hai nước đã đạt thỏa thuận ngừng bắn vào tháng 11/2024.

6. Gửi thông điệp tới con tin ở Gaza

Netanyahu nhắc tên 20 con tin vẫn nằm trong Gaza, nói rằng Israel lắp đặt loa phóng thanh và kiểm soát tín hiệu điện thoại Gaza, hy vọng con tin sẽ nghe được lời nói của ông.

“Tôi là Thủ tướng Netanyahu, đang phát biểu trực tiếp từ Liên Hợp Quốc gửi đến các bạn,” ông nói. “Chúng tôi chưa bao giờ quên các bạn, dù chỉ một giây cũng không. Nhân dân Israel đứng cùng các bạn. Chúng tôi sẽ không dao động, không nghỉ ngơi, cho đến khi đưa tất cả các bạn trở về nhà.”

Ông còn cảnh báo lãnh đạo và người giam giữ Hamas: “Hãy buông vũ khí, thả hết 48 con tin, nếu không Israel sẽ truy đuổi đến cùng.”

Ông Trump: Vấn đề Gaza “gần đạt được thỏa thuận”

Cùng ngày, ông Trump phát biểu trước phóng viên tại Nhà Trắng rằng chính quyền ông đang thúc đẩy một thỏa thuận để kết thúc chiến tranh Gaza và đưa con tin trở về. “Tôi nghĩ chúng ta đã đạt được một thỏa thuận Gaza, đó sẽ là một thỏa thuận đưa con tin về và chấm dứt chiến tranh.”

Trump bổ sung, ông đã thảo luận với nhiều “lãnh đạo hàng đầu Trung Đông” và thỏa thuận “rất gần hoàn thành”.

Ngày thứ Năm, tại Văn phòng Bầu dục, Trump nói rõ ông sẽ không cho phép Israel sát nhập Bờ Tây: “Không, tôi sẽ không cho phép. Việc đó sẽ không xảy ra. Đủ rồi, đã đến lúc dừng lại.”

Một quan chức Nhà Trắng tiết lộ Trump dự kiến sẽ gặp ông Netanyahu tại Nhà Trắng vào thứ Hai tới.