Một báo cáo mới của Quốc hội Mỹ nhận xét, quân đội Hoa Kỳ thiếu các năng lực cần thiết để bảo vệ lợi ích chiến lược quốc gia và có thể thua trong một cuộc chiến tiềm tàng với Trung Quốc.

https s3 ap northeast 1.amazonaws.com psh ex ftnikkei 3937bb4 images 3 2 8 2 28932823 1 eng GB f35 three
Máy bay F-35A Lightning II (Ảnh: Không quân Hoa Kỳ)

Báo cáo do Ủy ban Chiến lược Quốc phòng Quốc gia công bố vào ngày 30/7 cho thấy: “Quân đội Hoa Kỳ thiếu cả năng lực và tiềm lực cần thiết để tự tin rằng họ có thể ngăn chặn và chiếm ưu thế trong chiến đấu.

Báo cáo viết: “Ủy ban nhận thấy rằng cơ sở công nghiệp quốc phòng (DIB) của Hoa Kỳ không thể đáp ứng nhu cầu về thiết bị, công nghệ, và đạn dược của Hoa Kỳ và của các đồng minh và đối tác của nước này.”

Hôm thứ Ba (30/7) cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Eric Edelman, người hiện giữ chức vụ phó chủ tịch ủy ban này, đã cảnh báo Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ rằng chính quyền cộng sản Trung Quốc đang vượt qua Hoa Kỳ trong lĩnh vực phát triển quân sự.

Ông lưu ý, thực tế đó có thể làm tăng khả năng xảy ra cuộc xung đột giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới và Hoa Kỳ có khả năng thua cuộc.

Ông Edelman cảnh báo: “Có khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh ngắn hạn và có khả năng chúng ta có thể thua trong một cuộc xung đột như vậy.”

Ông tiếp tục: “Chúng tôi thấy rằng Trung Quốc đang vượt qua Hoa Kỳ về nhiều mặt. Mặc dù chúng ta vẫn có quân đội mạnh nhất thế giới với phạm vi hoạt động toàn cầu xa nhất, nhưng khi chúng ta tiến tới cách bờ biển Trung Quốc 1.000 dặm, chúng ta bắt đầu mất đi sự thống trị quân sự của mình và có thể thấy mình đang ở thế thua trong một cuộc xung đột.

Cuối cùng, ông Edelman nhấn mạnh, mối quan hệ đối tác chiến lược ngày càng tăng giữa Trung Quốc, Iran, Triều Tiên, và Nga là một “thay đổi chiến lược lớn” mà các nhà hoạch định quốc phòng Hoa Kỳ đã không tính đến đầy đủ.

Ông cảnh báo, với việc bốn chế độ độc tài này hợp tác với nhau chống lại Hoa Kỳ theo cách chưa từng có, Hoa Kỳ có thể phải đối mặt với một cuộc xung đột toàn cầu sẽ khiến tất cả các nguồn lực quốc gia của mình bị hao hụt.

Ông Edelman lưu ý: “Sự hợp tác đó khiến mỗi quốc gia đó có khả năng mạnh hơn về mặt quân sự, kinh tế, và ngoại giao, và có khả năng có thể làm suy yếu các công cụ mà chúng ta đang có sẵn để đối phó với họ.

Và điều đó có nhiều khả năng là một cuộc xung đột trong tương lai, chẳng hạn như ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, sẽ mở rộng sang các chiến trường khác, và chúng ta sẽ thấy mình đang ở trong một cuộc chiến tranh toàn cầu có quy mô như Thế chiến thứ hai.”

Vì vậy, báo cáo của Ủy ban kêu gọi Quốc hội Mỹ và các bộ của chính phủ liên bang “viết lại luật và các quy định để loại bỏ các rào cản không cần thiết trong việc áp dụng đổi mới, lập ngân sách, và mua sắm” nhằm tăng cường khả năng răn đe của Hoa Kỳ.

Tương tự, báo cáo cũng khuyến nghị rằng Hoa Kỳ nên chuyển đổi triệt để chiến lược quốc gia bằng cách chuyển từ mô hình chiến lược Chiến tranh Lạnh “lưỡng cực” sang “mô hình đa chiến trường” nhằm giải quyết thực tế việc Hoa Kỳ có thể phải đối mặt với các cuộc xung đột vũ trang với nhiều quốc gia trên toàn cầu cùng một lúc.

Báo cáo cảnh báo, thời gian không đứng về phía Hoa Kỳ và Trung Quốc có khả năng sẽ gia tăng hành vi thù địch trong những năm tới nhằm nỗ lực “bình thường hóa hành vi bất hợp pháp” khi quốc gia cộng sản này theo đuổi “việc thiết lập các điều kiện thuận lợi cho việc cưỡng ép hoặc xung đột trong tương lai.”

Báo cáo không hề lấp lửng về vấn đề này. Nếu Hoa Kỳ không thực hiện các thay đổi về vị thế chiến lược quốc gia, cánh vũ trang của chính quyền cộng sản Trung Quốc, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), có khả năng sẽ vượt qua sức mạnh của quân đội Hoa Kỳ.

Báo cáo nhấn mạnh: “Nếu những xu hướng này tiếp tục, PLA sẽ là một đối thủ cạnh tranh quân sự ngang hàng, nếu không muốn nói là vượt trội Hoa Kỳ trên nhiều lĩnh vực, một tình huống mà Hoa Kỳ chưa từng phải đối mặt kể từ thời đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh.

Phát biểu trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, cựu Dân biểu Đảng Dân chủ Jane Harman, chủ tịch Ủy ban Chiến lược Quốc phòng Quốc gia, kêu gọi, Hoa Kỳ nên tổng hợp tất cả các công cụ sức mạnh của mình, bao gồm cả các ngành công nghiệp tư nhân, để thúc đẩy đổi mới quân sự và áp dụng các công nghệ mới.

Để đạt được điều này, báo cáo kêu gọi tăng thuế để mở rộng chi tiêu quốc phòng của Mỹ lên mức của thời Chiến tranh Lạnh. Theo đó, báo cáo đề xuất mức chi tiêu này ở mức 4,9% đến 16,9% GDP của Hoa Kỳ.

Giả sử Hoa Kỳ duy trì GDP năm 2023 khoảng 27 nghìn tỷ đô la, điều đó có nghĩa là ngân sách quốc phòng hàng năm ít nhất từ 1,3 nghìn tỷ USD đến 4,5 nghìn tỷ đô la. Tuy nhiên báo cáo cũng lưu ý, những tiến bộ trong công nghệ thương mại sẽ giảm bớt gánh nặng chi phí so với thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Bà Harman cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rằng ngày nay, lực lượng chung đang ở điểm phá vỡ khả năng duy trì sự sẵn sàng. Gánh nặng tăng thêm mà không bổ sung thêm nguồn lực để xây dựng lại khả năng sẵn sàng sẽ khiến lực lượng này bị phá vỡ.

Bà kết luận: “Chúng tôi khuyến nghị Lầu Năm Góc và các cơ quan chính phủ khác thay đổi cơ bản cách làm việc, cách mà họ kết hợp công nghệ của khu vực tư nhân, và sự hợp tác hoàn toàn của các đối tác và đồng minh của chúng ta. Nói tóm lại, chúng tôi khuyến nghị sử dụng tất cả các yếu tố sức mạnh của quốc gia.