Canada yêu cầu các trường đại học ngừng hợp tác với Bắc Kinh

Một số trường đại học nổi tiếng ở Canada đã được thông báo ngừng hợp tác với các tổ chức của Trung Quốc, vì lo ngại rằng Bắc Kinh đang sử dụng các mối quan hệ này để nâng cao khả năng quân sự và tình báo của mình.

Theo báo cáo của “The Times” ngày 25/5, các trường đại học tại tỉnh Alberta đã được lệnh cắt đứt quan hệ hơn nữa với các học viện của Trung Quốc. Bởi mối quan hệ giữa 2 nước đã xấu đi rõ rệt kể từ năm 2018. Mạng lưới chia sẻ thông tin tình báo của “Ngũ Nhãn” (Five Eyes), liên minh các nước  phương Tây, lo ngại rằng Bắc Kinh đang tìm kiếm các công nghệ có giá trị dân sự và quân sự trên phạm vi toàn cầu.

Các tổ chức này, gồm Đại học Calgary và Đại học Alberta, hai trường đại học tốt nhất ở Canada, có 90 ngày để cung cấp cho chính phủ thông tin chi tiết về việc hợp tác giữa họ và các tổ chức liên quan đến Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Ông Demetrios Nicolaides, Bộ trưởng Bộ Giáo dục, phe Bảo thủ của tỉnh Alberta, cho biết trong một tuyên bố: “Tôi vô cùng lo ngại về khả năng bị đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của Canada. Tôi còn lo ngại hơn rằng quan hệ đối tác nghiên cứu với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, có thể bị quân đội Trung Quốc và các cơ quan tình báo lợi dụng.” Ông nói thêm rằng cần phải có nhiều hành động hơn nữa, nhằm “ngăn chặn sự xâm nhập của nước ngoài vào các trung tâm nghiên cứu và đổi mới của chúng ta.”

Ông Nicolaides đã chỉ thị các trường đại học tạm ngừng tìm kiếm các thực thể, cũng như việc thiết lập bất kỳ quan hệ đối tác mới nào hoặc cập nhật các quan hệ đối tác cũ liên quan đến ĐCSTQ, xem xét kỹ lưỡng tất cả các mối quan hệ hiện có và tăng cường đánh giá rủi ro.

Ông Nicolaides nói rằng nghiên cứu của “các tổ chức giáo dục sau trung học do người đóng thuế tài trợ” có thể được sử dụng để phá hoại Canada và thúc đẩy vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc. Điều này “hoàn toàn không thể chấp nhận được và đáng buồn về mặt đạo đức.” Các trường đại học này đã không bình luận về chỉ thị của ông.

Tờ “Globe and Mail” của Canada gần đây đưa tin rằng 60 giáo sư tại Đại học Alberta đã nhận được tài trợ cho hơn 90 dự án hợp tác với các thực thể Trung Quốc. Trong đó gồm những giáo sư tham gia nghiên cứu công nghệ nano, công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo.

Một ủy ban quốc hội đã lắng nghe một số ý kiến ​​đề xuất, cho rằng một số công nghệ cốt lõi đằng sau mạng lưới giám sát quy mô lớn của Trung Quốc, gồm công nghệ nhận dạng khuôn mặt, đã được phát triển trong các trường đại học Canada.

Tỉnh Alberta kêu gọi Chính phủ của ông Justin Trudeau thực hiện các hành động quốc gia, đồng thời bảo vệ dữ liệu chiến lược và quyền sở hữu trí tuệ khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc.

Bà Margaret McCuaig-Johnston, một cựu quan chức cấp cao của Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Tự nhiên và Kỹ thuật, nói với The Times: “Tôi nghĩ rằng đây là một động thái rất tốt. Canada đã bắt đầu bắt tay vào giải quyết vấn đề này. Tôi cho rằng vấn đề này khá nghiêm trọng.”

Bà nói: “Trung Quốc hiện có một chính sách rất nổi bật là tích hợp phát triển công nghệ quân sự và dân sự. Canada và Trung Quốc đã tiến hành rất nhiều nghiên cứu chung. Để các nhà nghiên cứu của bạn giúp đỡ quân đội Trung Quốc không phải là một chính sách công tốt.”

Kể từ tháng 12/2018, Ottawa vẫn luôn đối đầu ngoại giao với Bắc Kinh, khi bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, một giám đốc điều hành cấp cao của Huawei, dựa trên lệnh bắt giữ của Hoa Kỳ. Trong khi đấu tranh với việc dẫn độ bà Mạnh sang Hoa Kỳ và đối mặt với cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Iran, ĐCSTQ đã giam giữ 2 người Canada là Michael Kovrig và Michael Spavor vì tội gián điệp.

Các chuyên gia nói rằng nhu cầu đẩy đảng cầm quyền của Trung Quốc ra khỏi các trường đại học của Canada đã mở rộng sang các ngành chiến lược. Tháng 12 năm ngoái, chính quyền Trudeau đã ngăn một công ty nhà nước của Trung Quốc mua các mỏ vàng ở Bắc Cực thuộc Canada với lý do an ninh quốc gia.

Thành Dung, Vision Times

Xem thêm: