Cuba: Người dân đa số tán thành hiến pháp mới duy trì độc đảng

Reuters, dẫn thông tin từ Ủy ban bầu cử Quốc gia Cuba, cho biết trong cuộc trưng cầu dân ý hôm Chủ Nhật (24/2) đa số người dân tán thành hiến pháp mới trong đó duy trì chế độ xã hội chủ nghĩa độc đảng và chỉ tạo ra thay đổi xã hội và kinh tế một cách khiêm tốn.

Embed from Getty Images

Một phụ nữ đến một địa điểm bỏ phiếu trưng cầu hiến pháp tại Havana, Cuba hôm 24/2/2019. (Ảnh: Yander Zamora/Anadolu Agency/Getty Images)

Trong cuộc họp báo hôm thứ Hai (25/2) tại thủ đô Havana, Chủ tịch Ủy ban bầu cử Alina Balseiro Gutierrez nói rằng kết quả sơ bộ cho thấy 84,4% trong tổng số 8,7 triệu cử tri đăng ký đã tham gia vào cuộc trưng cầu dân ý hôm 24/2.

Bà Gutierrez cho biết 86,85% cử tri đã phê chuẩn hiến pháp mới, chỉ có 9% phản đối và 4,5% phiếu hỏng hoặc phiếu trống.

So sánh với năm 1976, cuộc trưng cầu hiến pháp hiện đang áp dụng tại Cuba có kết quả tán thành gần như tuyệt đối. Có tới 99,02% cử tri đăng ký đã đi bỏ phiếu và 98% được cho là đã phê chuẩn hiến pháp 1976, chỉ có 54.000 cử tri phản đối.

Theo Reuters, cuộc trưng cầu dân ý tại Cuba hôm 24/2 không có sự giám sát của các quan sát viên độc lập. Tuy nhiên, công dân Cuba có thể giám sát việc bầu cử tại địa điểm mình tham gia.

Các báo cáo trên mạng xã hội dường như cũng xác nhận kết quả trưng cầu dân ý. Blogger bất đồng chính kiến nổi tiếng nhất Cuba Yoani Sanchez đã viết cô không sợ hãi lăng mạ và la hét khi chứng kiến kết quả kiểm phiếu tại khu vực cô đi bầu có 400 phiếu tán thành, 25 phiếu phản đối và 4 phiếu trống.

Tờ báo điện tử độc lập El Toque đã yêu cầu độc giả gửi kiểm kê tại địa phương và hàng chục thông tin gửi về cho thấy đa số ủng hộ phê chuẩn hiến pháp.

Báo cáo từ một quận tại tỉnh miền trung Villa Clara cho thấy hiến pháp mới được phê chuẩn với 414 phiếu đồng ý và 66 phiếu phản đối. Một báo cáo từ một quận tại tỉnh Pinar del Rio miền cực tây chỉ ra có 298 phiếu tán thành, 18 phiếu phản đối.

Trong vài tháng qua chính trị Cuba nổi bật với việc thảo luận về hiến pháp mới. Chính phủ cầm quyền lập luận rằng bản hiến pháp này đại diện cho cả việc tiếp nối các chính sách của cố Chủ tịch Fidel Castrol và thích ứng với các đòi hỏi của thời đại ngày nay. Nhưng phe đối lập khẳng định rằng đây là tiếp tục của sự cai trị và đàn áp của đảng Cộng sản.

Từ giữa năm ngoái, chính phủ cầm quyền đạo diễn các cuộc thảo luận cơ sở về bản dự tháo hiến pháp mới, nhưng sau cùng vào tháng Mười Hai họ đã chuẩn thuận bản hiến pháp cuối cùng để trưng cầu dân ý. Chính phủ đã sử dụng truyền thông độc quyền để nhấn mạnh về sự chuẩn thuận này.

Theo Reuters, một số nhà bất đồng chính kiến đã thông tin rằng trên khắp đất nước một số thành viên của các nhóm bất đồng chính kiến đã bị chính quyền quấy rối hoặc bắt giữ khi họ bày tỏ phản đối hiến pháp mới.

Reuters dẫn lời Giáo sư của Đại học Mỹ và chuyên gia về Cuba William LeoGrande cho biết: “Chính phủ Cuba đã tham gia vào một chiến dịch chưa từng có tiền lệ để đảm bảo đa số áp đảo bỏ phiếu tích cực về hiến pháp mới và coi đó là cách thức hợp pháp hóa cả các cải cách kinh tế định hướng thị trường đang được tiến hành và vai trò lãnh đạo mới của Chủ tịch Miguel Diaz-Canel cùng thế hệ hậu cánh mạng.”

Dù vẫn duy trì định hướng xã hội chủ nghĩa và sự lãnh đạo duy nhất của đảng Cộng sản, hiến pháp mới của Cuba cũng có những thay đổi quan trọng phản ánh sự mở cửa dần dần của quốc đảo Cabibê kể từ khi Liên bang Xô biết – nước bảo trợ của họ – sụp đổ.

Hiến pháp mới có định hướng kinh tế theo thị trường, công nhận tư hữu tài sản, đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhỏ, quyền đại diện hợp pháp khi bị bắt giữ và các vi phạm phải xét xử tại tòa án.

Hiến pháp mới cũng cấu trúc lại chính phủ, thêm chức danh thủ tướng và đặt giới hạn nhiệm kỳ chức danh chủ tịch nước, cùng một số thay đổi khác.

Ông Carlos Saladrigas, thương nhân người Mỹ gốc Cuba và lãnh đạo của Nhóm Nghiên cứu Cuba ủng hộ hợp tác với Havana, nói với Reuters: “Một cơ hội lớn lao khác bị bỏ lỡ. Một vài thay đổi kinh tế quan trọng được đưa ra không đủ để tạo ra tăng trưởng kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài với số lượng cần thiết”.

Tân Bình