Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns mới đây đã nói về quan hệ Mỹ-Trung trong một cuộc phỏng vấn với CBS News. Ông cho rằng mối quan hệ Mỹ-Trung là mối quan hệ quan trọng, cạnh tranh và nguy hiểm nhất thế giới hiện nay.

Nicholas Burns
Cựu Đại sứ Mỹ tại NATO Nicholas Burns được bổ nhiệm làm Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc. (Ảnh: YouTube)

Chương trình tin tức “60 Minutes Overtime” của CBS gần đây đã phỏng vấn ông Burns, Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc. Ông chỉ ra rằng Trung Quốc đã thu hút các công ty Mỹ với lượng người tiêu dùng khổng lồ trong nhiều thập kỷ, nhưng giờ đây hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc đã trở nên đáng lo ngại. Trung Quốc đã lợi dụng hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ và mở rộng luật phản gián để đe dọa cộng đồng doanh nghiệp, khiến một số công ty Mỹ phải tạm dừng hoạt động tại Trung Quốc.

Ông Burns cho biết: “Lần đầu tiên trong 40 năm qua, dòng vốn chảy ra khỏi Trung Quốc đã vượt quá đầu tư từ các nhà đầu tư Mỹ, Nhật Bản, Châu Âu và Hàn Quốc”. Ông chỉ ra rằng có những thông điệp trái ngược nhau từ Chính phủ Trung Quốc, một mặt họ bày tỏ sự sẵn sàng tiếp tục mở cửa kinh doanh; mặt khác họ truyền tải mối đe dọa thông qua những sửa đổi mơ hồ đối với Đạo luật phản gián và kiểm tra các công ty Mỹ. Cộng đồng doanh nghiệp Mỹ lo ngại rằng các hoạt động hợp pháp ở nơi khác (bên ngoài Trung Quốc) có thể bị cáo buộc là gián điệp ở Trung Quốc.

Ông chỉ ra rằng trong 10 năm qua, ĐCSTQ đã tập trung quyền lực và tăng cường đàn áp người dân, ông Tập Cận Bình đã lật đổ cải cách thị trường, điều này đã trở thành xu hướng quan trọng trong sự phát triển của Trung Quốc. 

Ông cũng đề cập rằng Trung Quốc đã mất 120 tỷ USD đầu tư nước ngoài dài hạn vào năm ngoái, khiến tương lai của các công ty Mỹ ở Trung Quốc đầy bất ổn.

Mặc dù vậy, ông Burns cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc vẫn là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là một thị trường khổng lồ. Ông nói: “Một số công ty Mỹ đã rời đi, nhưng hầu hết vẫn ở lại. Có thể họ sẽ không rời đi, nhưng họ sẽ không thực hiện các khoản đầu tư quy mô lớn cho đến khi họ có thể biết chính xác hướng đi của Chính phủ (Trung Quốc)”.

Ông Burns cho rằng sự cạnh tranh và mất lòng tin giữa Mỹ và Trung Quốc đang làm lung lay niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và đẩy quan hệ giữa hai nước xuống mức thấp nhất trong nửa thế kỷ qua. Ông tin rằng đây là mối quan hệ quan trọng, cạnh tranh và nguy hiểm nhất thế giới hiện nay và sẽ tiếp tục như vậy trong thập kỷ tới.

Khi nói về tham vọng vượt Mỹ của Trung Quốc, Burns cho biết ông không muốn sống trong một thế giới do Trung Quốc đóng vai trò chủ đạo. Ông chỉ ra rằng không giống như Liên Xô thế kỷ trước, Trung Quốc không chỉ có sức mạnh kinh tế mạnh mẽ mà còn là đối thủ cạnh tranh lớn mạnh hơn Liên Xô. Ông coi đây là một cuộc cạnh tranh về lý tưởng, xem lý tưởng nào sẽ dẫn đầu thế giới. Ông Burns tin tưởng chắc chắn rằng triết lý của nước Mỹ là một triết lý vĩ đại về xã hội dân chủ và tự do của con người.