EU đúng lúc gỡ một phần phong tỏa quỹ cho Hungary

Nhật Tân
•
Thứ Năm, 14/12/2023

Chỉ đúng 1 ngày trước lịch họp thảo luận về viện trợ cho chính quyền Kiev, EU thông báo sẽ gỡ một phần phong tỏa quỹ dành cho Hungary, kỳ vọng đổi lấy việc Hungary sẽ chấm dứt ngăn chặn viện trợ cho Ukraine.

231214 orban 01 — Đưa Ukraine gia nhập EU là việc làm *“lố bịch, đáng cười, và thiếu nghiêm túc”*, Hungary sẽ không ủng hộ điều đó, Thủ tướng Hungary Viktor Orban nói hôm Thứ Tư – (Ảnh cắt từ video). Ông Zelensky đã phản đối kịch liệt và nói rằng ông Orban *“không có lý do gì”* để làm như vậy.

Tháng 12 năm ngoái, Brussels đã đóng băng 22 tỷ euro (khoảng 23 tỷ USD) một quỹ đã phân bổ cho Hungary, viện dẫn lý do các luật sư ở Hungary không đủ tự do và Hungary vi phạm một số điều khoản trong Hiến chương của khối liên minh, gồm có quyền cho phong trào đồng tính chuyển giới (LGBQT+) và vấn đề cho phép người tị nạn. Chính phủ của Thủ tướng Viktor Orban cánh hữu vẫn được biết đến là cổ xúy giá trị truyền thống.

Tuy nhiên hôm Thứ Tư Ủy ban Châu Âu thông báo sẽ giải ngân hàng cho Hungary, tuyên bố chính quyền Orban đã thực hiện các bước liên quan để đảm bảo sự độc lập về mặt tư pháp. Tuyên bố được đưa ra chỉ một ngày trước khi các nhà lãnh đạo EU dự kiến thảo luận về viện trợ mới cho chính quyền Kiev cùng triển vọng gia nhập EU — điều mà Hungary đang phản đối.

Ông Orban nhiều lần cho rằng Kiev sẽ không đạt được mục tiêu quân sự trong giao tranh với Nga, dù có được hậu thuẫn của phương Tây, và rằng chính quyền Zelensky là chính quyền tham nhũng hàng đầu thế giới. Do đó ông cho rằng việc EU ủng hộ cho Kiev là có hại cho bản thân mình, trong đó có Hungary như một thành viên.

Chính quyền Kiev tỏ ra đang trong nguy kịch, và nhiều lần nói rằng nếu không còn viện trợ của phương Tây thì họ sẽ thua. Chuyến đi Washington của Tổng thống Ukraine vừa qua đã không đạt được mục đích vận động viện trợ cho Kiev. Trong lần thứ 3 công du tới Washington này, ông Zelensky đã không được đón tiếp như lần đầu tiên cũng vào tháng 12 năm ngoái, khi ông được đón tiếp nồng nhiệt như một anh hùng chiến tranh và được phát biểu ở Quốc hội Mỹ.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Hungary Orban hôm Thứ Tư đã tỏ ý rằng ông sẽ không chặn EU viện trợ Ukraine nữa nếu EU gỡ bỏ tất cả các phong tỏa tài chính nhằm vào đất nước ông. Tiếp đó Brussels cũng tuyên bố sẽ “giám sát chặt chẽ và liên tục” việc Hungary tuân thủ các quy định của liên minh EU, đồng thời nói thêm rằng họ có thể đóng băng các quỹ một lần nữa nếu phát hiện Budapest tái phạm. Ủy ban EU nói rằng Hungary vẫn chưa giải quyết các vấn đề tương tự trong các lĩnh vực “mua sắm công, hành động truy tố, xung đột lợi ích, cuộc chiến chống tham nhũng và quỹ tín thác lợi ích công cộng”. Lần gỡ bỏ phong tỏa này chỉ là gỡ bỏ một phần, và phần còn lại vẫn bị đóng băng.

Quyết định này được đưa ra trước Hội nghị thượng đỉnh Hội đồng châu Âu dự kiến tổ chức từ ngày 14 đến ngày 15 tháng 12. Chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh bao gồm viện trợ thêm cho Ukraine và vấn đề mở các cuộc đàm phán gia nhập cho Kiev.

EU đang tìm cách phê duyệt gói 4 năm trị giá 50 tỷ euro (54 tỷ USD) để giúp quân Ukraine trong chiến tranh với Nga.

Khi được hỏi về thời điểm đưa ra quyết định của Ủy ban EU, Phó Chủ tịch phụ trách Giá trị và Minh bạch Vera Jourova nói với các nhà báo ở Strasbourg rằng đó là “sự trùng hợp thuần túy khi thời điểm diễn ra trùng khớp với Hội đồng Châu Âu.”

Kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, cá nhân Thủ tướng Orban đã có quan điểm khác với EU và các đồng minh. Mặc dù có lên án Nga, nhưng ông đã nhiều lần chỉ trích các biện pháp trừng phạt chống lại Nga, từ chối gửi vũ khí tới Ukraine và kêu gọi Brussels thuyết phục Moskva và Kiev tham gia đàm phán hòa bình thay vì gây chiến.