Liên minh châu Âu (EU) vừa cam kết một khoản tài trợ khẩn cấp trị giá 5,5 triệu EUR dành cho Đài Phát thanh Châu Âu Tự do/Đài Tự do (Radio Free Europe/Radio Liberty – RFE/RL), nhằm duy trì hoạt động của cơ quan truyền thông có từ thời Chiến tranh Lạnh này, vốn lâu nay vẫn được xem là một cơ quan tuyên truyền của phương Tây.

RFE RL
Biển hiệu của Đài Phát thanh Châu Âu Tự do (Radio Free Europe Radio Liberty – RFE/RL) trên tòa nhà màu xám, trụ sở chính của RFE/RL tại Prague, Cộng hòa Czech. (Ảnh: Shutterstock)

Được thành lập từ thập niên 1950 và ban đầu được Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) tài trợ bí mật để phát tán những câu chuyện ủng hộ phương Tây vào khối Liên Xô, RFE/RL gần đây hoạt động dưới sự giám sát của Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ (USAGM). Vào tháng Ba vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp cắt bỏ phần lớn ngân sách của cơ quan này, vốn là một phần trong chính sách cắt giảm chi tiêu rộng khắp của chính phủ Hoa Kỳ.

Chính khách đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas, đã công bố gói tài trợ vào hôm thứ Ba (20/5), mô tả đây là “khoản tài trợ khẩn cấp ngắn hạn” nhằm nâng đỡ một sứ mạng mà bà cho là “quan trọng”. Gói 5,5 triệu EUR này sẽ đóng vai trò là “lưới an toàn” giúp RFE/RL duy trì hoạt động tại các quốc gia nằm trong phạm vi quan tâm của Brussels, bao gồm Nga, Belarus, Iran và một số quốc gia Trung Á.

Trong thời đại mà nội dung chưa được kiểm chứng lan tràn, nền báo chí độc lập trở nên quan trọng hơn bao giờ hết”, bà Kallas tuyên bố sau một phiên họp của các Ngoại trưởng EU. Bà Kallas thừa nhận rằng Brussels không thể thay thế hoàn toàn phần tài trợ đã bị cắt giảm từ phía Hoa Kỳ, nhưng nhấn mạnh giá trị biểu tượng của quyết định này, đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên đóng góp thêm tài lực.

Kể từ sau sắc lệnh cắt giảm tài trợ của Tổng thống Trump, RFE/RL đã buộc phải cho nhân viên tạm nghỉ việc, đình chỉ nhiều chương trình phát thanh và đệ trình đơn kiện tại các tòa án. Mặc dù một vị thẩm phán tại Washington đã tạm thời đình chỉ quyết định này của chính quyền Trump hồi tháng Tư, nhưng một tòa phúc thẩm liên bang sau đó đã chặn việc giải ngân trong khi chờ đợi cho đến khi có phán quyết cuối cùng. Đài phát thanh này cảnh báo rằng họ có thể buộc phải đóng cửa vĩnh viễn tại nhiều khu vực nếu tình trạng khủng hoảng tài chính không được giải quyết kịp thời.

Chính quyền Trump biện minh rằng động thái cắt giảm ngân sách là một phần trong chiến dịch cải tổ rộng lớn hơn nhằm phá bỏ các thể chế quan liêu không còn phù hợp với lợi ích chiến lược của Hoa Kỳ. Ban lãnh đạo RFE/RL đã phản bác lập luận ấy, với việc Chủ tịch của đài, ông Stephen Capus, gọi việc cắt ngân sách là “món quà lớn dành cho kẻ thù của nước Mỹ”.

Một số viên chức trong chính quyền cùng các nhà phê bình đã lập luận rằng RFE/RL và cơ quan chị em của họ là Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ (Voice of America – VOA) đã mất đi vai trò nguyên thủy và ngày càng lệch hướng sang biên tập thiên vị theo đảng phái. Tỷ phú công nghệ Elon Musk, hiện là người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE), trong một bài đăng trên mạng xã hội X đã công khai kêu gọi nên “đóng cửa cả hai kênh truyền thông này. [Vì] không ai còn nghe họ nữa”.

Thiên Vân, theo RT