Dữ liệu do FBI Mỹ công bố vào thứ Ba (14/5) cho thấy, tỷ lệ các vụ tấn công nhằm vào cảnh sát Mỹ năm ngoái đã đạt mức cao nhất trong 10 năm, đã ghi nhận tổng cộng 79.000 vụ tấn công cảnh sát.

Canh sat My
Đám tang của sĩ quan cảnh sát Jonathan Diller ngày 30/3/2024 tại Nhà thờ Thánh Patrick ở New York, Diller đã hy sinh khi thi hành công vụ. (Nguồn: Michael M. Santiago/Getty)

Theo dữ liệu do FBI Mỹ thu thập về các vụ giết người và tấn công các nhân viên cảnh sát Mỹ thực thi pháp luật, trên toàn nước Mỹ vào năm ngoái có 60 trường hợp đã bị giết hại, ít hơn 1 người so với năm trước đó, nhưng từ năm 2021 – 2023 có nhiều người bị giết hại hơn bất kỳ giai đoạn nào trước đó.

Dữ liệu cũng cho thấy sự gia tăng số lượng cảnh sát tiểu bang, liên bang và địa phương bị hành hung và bị thương do súng. Súng là vũ khí phổ biến nhất khiến các nhân viên cảnh sát thi hành công vụ thiệt mạng, với 52% trường hợp thiệt mạng vì trúng đạn súng.

Một phát ngôn viên của FBI cho biết số sĩ quan cảnh sát thiệt mạng trong khi thi hành công vụ nghiêm trọng nhất ở miền Nam nước Mỹ, một phần vì khu vực miền Nam tương đối rộng lớn. Năm ngoái, 20 sĩ quan cảnh sát đã thiệt mạng ở các bang miền Nam, năm trước đó cao hơn là 32 người thiệt mạng.

Một phát ngôn viên của FBI nói với Fox News rằng dù số vụ cảnh sát thiệt mạng năm ngoái đã giảm so với năm trước đó, nhưng sự gia tăng liên tục của các cuộc tấn công đã khiến họ phải nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của vấn đề này.  Người phát ngôn đề cập vào năm 2023 có 466 vụ bị tấn công bằng súng là kỷ lục cao nhất trong 10 năm qua, trong khi trường hợp này vào năm 2014 chưa đến 200.

Dữ liệu của FBI được công bố trong Tuần lễ Cảnh sát Quốc gia. Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland và các nhà lãnh đạo thực thi pháp luật khác tuần trước đã tổ chức một buổi thắp nến tưởng niệm ở Washington, D.C. để tưởng nhớ các sĩ quan đã hy sinh.

Mới tháng trước, 4 thành viên của lực lượng đặc nhiệm Cảnh sát Mỹ đã thiệt mạng và 4 sĩ quan khác bị thương trong khi truy đuổi 1 tội phạm có súng.

Giải thích của người trong cuộc

Phó chủ tịch Joe Gamaldi của Liên đoàn Cảnh sát Quốc gia không ngạc nhiên về dữ liệu của FBI. Gamaldi nói: “Không nghi ngờ gì về xu thế thù địch đối với các sĩ quan cảnh sát hiện nay”.

Ông so sánh dữ liệu của FBI với dữ liệu của chính công đoàn của ông: “Năm ngoái có 378 cảnh sát bị bắn, đây là con số cao nhất từ khi chúng tôi bắt đầu theo dõi từ năm 2018. Số vụ cảnh sát bị bắn đã tăng 60% so với trước đây”; “Tình hình có vẻ không khá hơn trong năm nay khi đến nay số vụ cảnh sát bị bắn đã vượt cùng kỳ năm ngoái, cứ khoảng 21 giờ lại có một vụ cảnh sát Mỹ bị bắn. Đây là một vết nhơ cho xã hội và là nỗi xấu hổ cho đất nước chúng ta”.

Cựu đặc vụ FBI Nicole Parker cũng cho biết cô “không ngạc nhiên”. Parker nói: “Đặc biệt từ mùa hè năm 2020 thì tình trạng bôi nhọ và thiếu tôn trọng nhân viên cảnh sát thực thi pháp luật đã lan rộng ở nhiều thành phố, dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng về niềm tin và tôn trọng của công chúng đối với họ”; “Việc bôi nhọ cơ quan thực thi pháp luật khiến một số người dễ dàng tìm ra lý do để tấn công hoặc giết các nhân viên thực thi pháp luật. Một số người coi các nhân viên thực thi pháp luật là kẻ thù, là những bạo chúa lạm dụng quyền lực và vi phạm các quyền con người được ghi trong hiến pháp, điều đó khiến việc thực hiện hành vi bạo lực chống lại các nhân viên thực thi pháp luật gia tăng”.

Parker cũng lập luận rằng xu hướng gia tăng này một phần là do vấn đề giám sát pháp lý và xã hội ngày càng gia tăng, gây hạn chế quyền tự vệ của người thi hành công vụ, khiến các sĩ quan cảnh sát không dám tự vệ ngay cả khi hoàn toàn chính đáng.

“Sự gia tăng trường hợp sĩ quan cảnh sát bị tấn công và tử vong trong vài năm qua có nguyên nhân không nhỏ từ việc họ e dè trong thực hiện quyền tự vệ… Lý do họ không tự vệ là vì họ cảm thấy họ không thể làm được… hoặc bạn bị bắn chết, hoặc bạn phải bắn người khác để bảo vệ mình, nhưng vấn đề pháp luật gây hiện tượng tâm lý [không dám mạnh mẽ thực hiện quyền tự vệ] là thực tế”, Parker cho hay.

Gamaldi cũng đưa ra quan điểm tương tự: “Các chính trị gia, giới truyền thông, những kẻ nói dối và các nhà hoạt động nhận ra rằng họ có thể kiếm tiền và tăng cường ảnh hưởng bằng cách bôi nhọ cảnh sát, dẫn đến việc cảnh sát bị coi thường, bị xem là thành phần thấp kém trong xã hội này”.

Ông cũng chỉ ra “hệ thống tư pháp hình sự cánh cửa xoay” của Mỹ, hãy nhìn vào dữ liệu 85% tội phạm giết cảnh sát đều có tiền án, trong số đó 71% từng bị kết án trọng tội. Gamaldi đề xuất: “Các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện nên thông qua dự luật Bảo vệ và Phục vụ để coi việc cố ý tấn công một sĩ quan cảnh sát là tội phạm liên bang. Đối với các vụ án này, cần hạn chế quyền hạn các công tố viên địa phương thiếu trách nhiệm, đảm bảo những tội phạm tấn công cảnh sát sẽ bị trừng phạt đúng mức trong nhà tù liên bang”.

Ông nói thêm: “Các cơ quan cảnh sát cũng cần ưu tiên huấn luyện phục kích cho các sĩ quan, vì năm ngoái xảy ra 115 vụ phục kích, khiến 136 sĩ quan bị bắn… Nhìn chung, chúng ta cần ngừng coi cảnh sát là sự hiện diện vô giá trị ở đất nước này”.

Cao Vân, Vision Times