Giám đốc CDC Susan Monarez bị bãi nhiệm chỉ vài tuần sau khi nhậm chức

Thiên Vân
•
Thứ Năm, 28/08/2025

Sự kiện bà Susan Monarez, Giám đốc Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), bị bãi nhiệm đã phơi bày một cách rõ rệt sự xung đột giữa khoa học và chính trị trong các chính sách y tế của Hoa Kỳ hiện nay. Việc bà từ chối thuận theo những chỉ thị từ cấp trên đã dẫn đến việc mất chức, làm dấy lên làn sóng các nhà lãnh đạo cấp cao khác trong CDC đồng loạt từ chức, đẩy cơ quan này vào một cuộc khủng hoảng nhân sự cấp cao chưa từng có.

Bà Susan Monarez – vốn có xuất thân là một khoa học gia liên bang, là nhân vật được Tổng thống Trump đề cử lần thứ hai – được Thượng viện chuẩn thuận với tỉ số phiếu 51–47 hồi cuối tháng Bảy 2025 để giữ chức Giám đốc CDC.

Trước khi lãnh đạo CDC, bà Monarez từng phục vụ trong nhiều cương vị tại HHS và Bộ Nội an. Vào ngày 27 tháng Tám, bà bị Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) loan báo cho thôi chức vụ chỉ chưa đầy một tháng sau khi nhậm chức.

Cả HHS cùng Nhà Trắng cho biết bà Monarez đã bị bãi nhiệm và gửi lời cảm tạ cho sự phục vụ của bà.

HHS loan báo qua một bài đăng trên mạng xã hội X: “Susan Monarez không còn là giám đốc CDC. Chúng tôi cảm tạ sự phục vụ tận tụy của bà đối với người dân Mỹ“. Đồng thời, HHS còn cho biết Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. “hoàn toàn tin tưởng vào đội ngũ của mình … những người sẽ tiếp tục cảnh giác trong việc bảo vệ người dân Hoa Kỳ trước các căn bệnh truyền nhiễm trong và ngoài nước.”

Nhà Trắng cũng xác nhận quyết định bãi nhiệm, với lời phát biểu của phát ngôn viên Kush Desai: “Như chính lời tuyên bố của luật sư đã nêu rõ, bà Monarez không phù hợp với chương trình ‘Làm nước Mỹ khỏe mạnh trở lại’ của Tổng thống. Vì bà không chịu từ chức dù trước đó đã thông báo ý định với HHS, Nhà Trắng đã chính thức bãi nhiệm bà.”

Bà Monarez là giám đốc CDC đầu tiên kể từ năm 1953 có học vị tiến sĩ vi sinh và miễn dịch học thay vì bằng y khoa và cũng là giám đốc đầu tiên do Thượng viện phê chuẩn sau khi Quốc hội thông qua đạo luật mới vào năm 2022.

Ngược lại, Luật sư Mark Zaid và Abbe Lowell, các luật sư của bà Monarez, khẳng định bà “chưa hề từ chức cũng như chưa chính thức bị bãi nhiệm“, cáo buộc HHS cùng Bộ trưởng Robert F. Kennedy Jr. đã “vũ khí hóa” hệ thống y tế công cộng thành công cụ chính trị, đặt sinh mạng của hàng triệu người Mỹ vào chỗ hiểm nguy.

Nguyên nhân tranh chấp

- Các nguồn tin cho hay bà Monarez từ chối rút lại một số phê chuẩn đối với vắc-xin COVID-19 theo yêu cầu của ông Kennedy. Bà sau đó còn tìm cách liên hệ với thượng nghị sĩ Bill Cassidy (Cộng hòa, Louisiana), chủ tịch ủy ban y tế Thượng viện, khiến ông Kennedy càng phẫn nộ hơn.
- Luật sư Mark Zaid và Abbe Lowell cũng cho rằng bà Monarez bị nhắm tới sau khi bà từ chối “ký duyệt những chỉ thị liều lĩnh, phi khoa học và sa thải các chuyên viên y tế tận tâm.”
- Lập trường vốn nhấn mạnh tầm quan trọng của vắc-xin và chứng cứ khoa học, đã khiến bà đối nghịch với Bộ trưởng Kennedy, chính trị gia từ lâu vẫn hoài nghi về hiệu quả và độ an toàn của vắc-xin.

Sau khi hay tin tức về bà Monarez, ít nhất ba viên chức cao cấp tại CDC đã đệ đơn từ chức, gồm:

Ông Demetre Daskalakis (Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Tiêm chủng và Bệnh đường hô hấp)
Ông Daniel Jernigan (Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Bệnh truyền nhiễm mới nổi và Zoonotic)
Ông Debra Houry (Giám đốc Y khoa của CDC).

Trong các lá thư từ chức, họ đều nêu rõ nguyên nhân là do chính sách vắc-xin gây tranh cãi và những khoản cắt giảm ngân sách từ phía chính quyền Trump.

Bối cảnh chính trị và y tế công cộng

- Ông Kennedy gần đây đã giải tán toàn bộ 17 thành viên hội đồng cố vấn vắc-xin của CDC, chấm dứt khuyến cáo tiêm vắc-xin COVID-19 cho phụ nữ mang thai và trẻ em khoẻ mạnh, đồng thời ra lệnh loại bỏ thủy ngân trong vắc-xin cúm.
- Một văn kiện mới công bố hôm 20 tháng 8 cho thấy một nhóm chuyên gia cố vấn cho CDC sẽ duyệt xét nhiều khía cạnh của vắc-xin COVID-19, trong đó có các lo ngại về sự tồn lưu của RNA thông tin (mRNA). Nhóm công tác của Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng sẽ xem xét dữ liệu liên quan đến độ an toàn, hiệu quả và khả năng sinh miễn dịch của các loại vắc-xin, cũng như những khoảng trống kiến thức hiện nay về “sự phân bố sinh học, dược động học và tính tồn lưu của protein gai, mRNA và các hạt nano lipid để đưa ra các khuyến cáo tiêm chủng [trong tương lai]“.
- Ngày 27 tháng Tám, cùng ngày với tin tức liên quan đến bà Monarez, ông Kennedy còn tuyên bố hủy bỏ toàn bộ giấy phép sử dụng khẩn cấp đối với vắc-xin COVID-19, vốn từng được dùng làm cơ sở pháp lý để áp đặt các lệnh tiêm chủng bắt buộc trong thời chính phủ Biden tiền nhiệm.

Thiên Vân, theo The Epochtimes và Foxnews