Hé lộ bức tranh về ĐCSTQ, các băng đảng TQ và thị trường ma túy đen tại Mỹ
- Thái Dung
- •
Từ vụ giết người ở vùng nông thôn Oklahoma đến các phiên điều trần của Quốc hội Mỹ, bức tranh tổng thể về các băng đảng Trung Quốc, thị trường ma túy đen và ĐCSTQ đã được hé lộ.
Tại thị trấn nhỏ Hennessey ở bang Oklahoma, miền Trung Hoa Kỳ, những cánh đồng sau hoàng hôn thường chìm trong tịch mịch. Nhưng chiều tối ngày 20/11/2022, những tiếng súng đã xé toang bầu trời đêm nông thôn ấy.
Cảnh sát đến hiện trường thì phát hiện 4 thi thể — 3 nam 1 nữ — nằm rải rác trong gara của một trang trại cần sa. Tất cả đều là công dân Trung Quốc, bị hành quyết theo kiểu xử bắn. Người sống sót duy nhất bị thương nặng, được đưa tới bệnh viện cấp cứu.
Mở đầu vụ án máu
Thủ phạm nhanh chóng bị bắt. Người đàn ông 45 tuổi gốc Phúc Kiến tên Trần Vũ (Chen Wu) sau khi gây án đã cố gắng chạy trốn tới Cuba, lái xe liên tục 23 tiếng, chạy được 2.400 km, gần như băng ngang nửa nước Mỹ. Tuy nhiên, biển số xe của Trần Vũ cuối cùng bị hệ thống nhận diện tự động của cảnh sát phát hiện và anh ta bị bắt tại bang Florida.
Công tố viên điều tra cho biết vụ án bắt nguồn từ một tranh chấp tiền bạc trị giá 300.000 USD. Trần Vũ khẳng định số tiền đó là vốn góp để đầu tư vào việc trồng cần sa; sau khi đòi không được, anh ta nổi giận. Tháng 2/2024, Trần Vũ nhận tội để đổi lấy việc không bị kết án tử hình, nhưng vẫn bị tuyên án tù chung thân, không được ân xá.
Vụ án tuy đã khép lại về mặt tố tụng, nhưng những vấn đề nó phơi bày vẫn còn lâu mới chấm dứt. Đối với cộng đồng Hoa kiều, đây chỉ là một bi kịch do tranh chấp nợ nần gây ra; nhưng giới thực thi pháp luật Mỹ nhìn thấy một mạng lưới ngầm đang nổi lên. Tại phiên điều trần Quốc hội ngày 18/9/2025, quan chức liên bang chỉ ra rằng vấn đề và quy mô đằng sau các trang trại cần sa lớn hơn nhiều so với suy đoán bên ngoài.
Đất đai, tiền bạc và thị trường đen
“Hãy hình dung tình hình này — một nhóm người Trung Quốc vượt qua biên giới phía Nam, tiến vào khu vực nông thôn của bang Oklahoma. Họ dùng vài trăm ngàn đô la hối lộ cư dân địa phương, lợi dụng danh tính của họ để mua đất, cư dân nhận được một phần tiền. Trong vài ngày, mảnh đất ấy biến thành một trang trại cần sa quy mô lớn bất hợp pháp.”
Dân biểu Josh Brecheen (Oklahoma) mở đầu phiên điều trần Ủy ban An ninh Nội địa Quốc hội Mỹ tháng trước bằng mô tả như vậy. Ông chỉ ra rằng khung cảnh này đang lặp lại khắp nước Mỹ. Chỉ riêng bang Oklahoma có thể có hàng ngàn trang trại bất hợp pháp vận hành cùng lúc. Người lao động bị ép làm việc dưới sự giám sát của vệ binh vũ trang, mỗi ngày 14 tiếng, bị nhốt trong những ký túc xá chật hẹp, không có nước sinh hoạt hay điều hòa. Không khí nồng nặc mùi thuốc trừ sâu đang cháy — những loại thuốc này bị cấm ở Mỹ.
Số cần sa sau khi chế biến được vận chuyển đi khắp nước, từ Oklahoma tới New York, tạo thành một chuỗi cung ứng đen băng ngang nước Mỹ.
Giám đốc Cơ quan Quản lý Chất gây nghiện và Dược phẩm Nguy hiểm bang Oklahoma, ông Donnie Anderson, tại phiên điều trần cho biết luật bang yêu cầu người hoạt động trong ngành cần sa phải là cư dân trong bang và đã cư trú ít nhất 2 năm, nhưng hầu hết các trang trại do người Trung Quốc điều hành đều né tránh quy định này bằng giấy tờ giả và thông qua “chủ sở hữu danh nghĩa”.
“Trong một trường hợp, một cư dân bang Oklahoma về danh nghĩa sở hữu hơn 300 trang trại,” ông Anderson nói. “Những ông chủ giả chỉ nhận tiền ký tên, hoàn toàn không quản lý trang trại.”
Tại sao lại là Oklahoma?
Anderson chỉ ra rằng bang này phần lớn là khu vực nông thôn, đất rẻ; số tiền mua một khu phố ở California có thể mua được 80 mẫu ở đây (khoảng 60 sân bóng). Thêm nữa, quy định về cần sa ở bang rất lỏng lẻo, tài nguyên thực thi pháp luật hạn chế. Kể từ khi hợp pháp hóa cần sa y tế năm 2018 và không có giới hạn về diện tích trồng, Oklahoma nhanh chóng trở thành điểm nóng trồng bất hợp pháp, dẫn đến “thặng dư cung đáng kinh ngạc”.
Từ tháng 3/2024 tới tháng 3/2025, toàn bang trồng tổng cộng 87,2 triệu cây cần sa, nhưng thị trường hợp pháp chỉ tiêu thụ được 1,6 triệu pound. Nếu mỗi cây cho khoảng một pound thành phẩm, hơn 85 triệu cây đã chảy vào thị trường đen, trị giá tới 153 tỷ USD — gần bằng ngân sách hàng năm của toàn bang.
“Những hành vi gian lận và rửa tiền này thường được các công ty tư vấn, luật sư và môi giới bất động sản tạo điều kiện, họ giúp thành lập các công ty bình phong để che giấu nguồn vốn,” ông nói thêm. “Điều đáng lo hơn nữa là nhiều trang trại bất hợp pháp nằm gần các cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm căn cứ quân sự và đường ống.”
Ông lấy ví dụ: “Trong một cuộc điều tra đang tiến hành, Bộ Quốc phòng đã báo cáo các hoạt động khả nghi gần kho đạn MacAlester. Cơ sở này là một trong những kho đạn lớn nhất nước Mỹ, chịu trách nhiệm sản xuất bom không kích lớn ‘MOAB’, lưu trữ khoảng 1/3 kho đạn quốc gia”.
Ngân hàng ngầm và ‘chuỗi cỏ độc’
Kể từ khi phong trào hợp pháp hóa cần sa thịnh hành trong thập niên 2010, hơn 20 bang Mỹ đã cho phép cần sa y tế hoặc giải trí. Nhưng việc hợp pháp hóa không xóa sổ thị trường đen, trái lại tạo ra vùng xám. Theo dữ liệu của Whitney Economics, khoảng 75% thị trường cần sa tại Mỹ vẫn thuộc khu vực bất hợp pháp.
Thuế suất cao của thị trường hợp pháp, hệ thống cấp phép nghiêm ngặt và mâu thuẫn với lệnh cấm liên bang khiến thị trường đen cạnh tranh mạnh hơn. Phiên điều trần chỉ ra rằng dù nhiều bang đã hợp pháp hóa, ở cấp liên bang cần sa vẫn là bất hợp pháp, khiến ngay cả doanh nghiệp hợp pháp đóng hàng triệu đô la thuế cũng bị loại ra khỏi hệ thống ngân hàng truyền thống, buộc phải sử dụng tiền mặt. Điều này khiến cơ quan thực thi khó truy vết dòng tiền và phân biệt ai hợp pháp, ai bất hợp pháp.
Các băng nhóm tội phạm có nguồn gốc Trung Quốc đang lợi dụng những lỗ hổng này, đầu tư lớn và thâm nhập vào các vùng nông thôn miền Trung và Nam nước Mỹ để thực hiện trồng cần sa bất hợp pháp. Cơ quan thực thi ước tính Oklahoma từng có hàng ngàn trang trại bất hợp pháp liên quan tới vốn từ Trung Quốc hoạt động cùng lúc.
Ông Anderson chỉ ra rằng các băng nhóm tội phạm Trung Quốc “đã tiếp quản thị trường tiền mặt cần sa vốn thuộc về các băng nhóm Mexico” và tích hợp lợi nhuận vào hệ thống tội phạm lớn hơn — bao gồm buôn người, rửa tiền và buôn bán fentanyl.
Cựu quan chức DEA Christopher Urben bổ sung rằng mạng lưới rửa tiền của Trung Quốc “đã thay đổi cuộc chơi”, có thể chuyển hàng triệu đô la với phí cực thấp (1% đến 2%), thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 7% đến 10% của các băng nhóm Mexico. “Họ xây dựng mạng lưới trồng trọt quy mô lớn ở Bắc California, lạm dụng đất đai, vốn, ngân hàng và hệ thống thế chấp, thậm chí trộm nước trộm điện — thủ đoạn đáng kinh ngạc.”
Những băng nhóm này giỏi che giấu hoạt động bất hợp pháp dưới vỏ bọc hợp pháp, vận hành chặt chẽ và kỷ luật cao, cố tình tránh bạo lực để giảm rủi ro bị phát hiện. Họ dùng các ngân hàng ngầm Trung Quốc để chuyển tiền toàn cầu, biến lợi nhuận bất hợp pháp thành tài sản được bán cho những người giàu Trung Quốc muốn đầu tư ở Mỹ, tạo thành vòng lặp tiền tệ khép kín.
Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính (FinCEN) thuộc Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo rằng các mạng lưới rửa tiền Trung Quốc đã chuyển hơn 300 tỷ USD tới các tổ chức tài chính Mỹ trong vòng 5 năm. Ông Urben cho rằng phần đáng kể trong đó liên quan tới cần sa bất hợp pháp và buôn lậu ma túy.
Vấn đề kỹ thuật còn nan giải hơn. Ông nêu rằng “các mạng lưới này phụ thuộc rất nhiều vào WeChat — một nền tảng liên lạc do chính phủ Trung Quốc kiểm soát, nhưng phía Mỹ không thể thu thập bằng chứng từ đó; toàn cầu không có tổ chức tội phạm nào có hệ thống liên lạc tương tự”.
Băng đảng và mối liên hệ với ĐCSTQ
Nhiều nhân chứng tại phiên điều trần cảnh báo rằng đây không chỉ là vấn đề thực thi pháp luật mà còn là thách thức an ninh quốc gia.
Cựu quan chức Bộ Tư pháp Paul Larkin nói thẳng: “Trung Quốc là quốc gia giám sát chặt chẽ nhất thế giới. Thật khó để tin rằng Bắc Kinh không biết gì về những người đang hoạt động tội phạm ở nước ngoài, đặc biệt là những tổ chức tội phạm có tổ chức.”
Ông bổ sung: “Chúng ta không cần chứng minh có thỏa thuận rõ ràng giữa ĐCSTQ và băng đảng; chỉ cần bằng chứng gián tiếp cho thấy họ biết và bằng lòng hỗ trợ, cũng đủ cấu thành đồng mưu”.
Thực tế, cuộc điều tra liên hợp của ProPublica và The Frontier công bố tháng 3/2024 tiết lộ rằng vụ án Trần Vũ không chỉ là án mạng vì tranh chấp nợ, mà còn phơi bày mạng lưới băng đảng Hoa kiều độc quyền ngành cần sa bất hợp pháp ở Mỹ. Bản điều tra chỉ ra có mối quan hệ tương hỗ giữa ĐCSTQ và băng đảng Hoa kiều — băng đảng làm việc cho chế độ để đổi lấy sự bảo hộ, bao gồm hỗ trợ giới chức ĐCSTQ chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài và theo dõi, đe dọa cộng đồng người Hoa ở hải ngoại.
“Nếu bạn nghĩ rằng chính quyền Trung Quốc không biết về những việc băng đảng Hoa kiều làm ở Mỹ, thì thật quá ngây thơ! Tương tự, phủ nhận mối quan hệ giữa họ cũng là một sự ngây thơ,” ông Anderson nói.
Mạng lưới lan rộng qua các bang
Mô hình này không chỉ giới hạn ở Oklahoma. Từ Maine, California, Colorado đến Massachusetts, các trường hợp tương tự liên tiếp được phát hiện.
Tại Michigan, cảnh sát bắt giữ 4 người mang quốc tịch Trung Quốc, thu giữ hơn 5.000 cây cần sa, trị giá khoảng 5 triệu USD. Tháng 1/2025, hai công dân Trung Quốc ở Brooklyn, New York, bị kết án 10 năm vì đã vận chuyển 56.000 pound cần sa từ Oklahoma ra bờ Đông trong vòng 7 tháng. Cùng năm, một người đàn ông gốc Canada bị xử bắn tại trang trại Lake Thunderbird ở Oklahoma; vụ án bị coi là liên quan đến tranh chấp cướp bóc.
Mọi manh mối đều chỉ về cùng một hướng: vốn từ Trung Quốc, ngân hàng ngầm và mạng lưới rửa tiền xuyên quốc gia đang thâm nhập vào hệ thống nông nghiệp và tài chính Mỹ. Ước tính thị trường cần sa bất hợp pháp ở Mỹ lên tới 300 tỷ USD, trong đó thị trường đen của Oklahoma chiếm khoảng một nửa. Dòng tiền này cuối cùng chảy trở lại châu Á qua hệ thống tài chính ngầm của Trung Quốc, thậm chí có thể gián tiếp tài trợ cho sáng kiến “Vành đai và Con đường” của ĐCSTQ.
Dân biểu Michigan Shri Thanedar cảnh báo: “Hàng tỷ đô la thu được từ cần sa bất hợp pháp đang giúp tài trợ cho sáng kiến ‘Vành đai và Con đường’ của ĐCSTQ; đây là một chiến lược làm suy yếu vị thế địa chính trị của Mỹ thông qua đầu tư ở hải ngoại”.
Ông Larkin chỉ ra: “Hiện người Trung Quốc sở hữu hoặc thuê hơn 380.000 mẫu đất ở Mỹ. Điều đáng báo động là những bất động sản này thường nằm quanh các cơ sở quân sự lớn nhất của nước, điều này không thể là ngẫu nhiên”.
Ông Urben bổ sung: “Trong 7 năm qua, mạng lưới rửa tiền Trung Quốc đã trở thành lực lượng chủ đạo trong tội phạm xuyên quốc gia toàn cầu, trở thành nguồn tài chính chính cho các băng nhóm buôn ma túy Mexico. Sau 2018 họ kiểm soát luồng vốn, khiến lợi nhuận ròng của các tập đoàn buôn bán trái phép Mexico tăng 3% đến 5%. Để cắt đứt mạng lưới này, cần phải tiến hành từ cấp chỉ huy”.
Cuộc điều tra đối mặt 3 thách thức vô hình
Điều tra viên chỉ ra rằng các mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia này xây dựng nhiều “lớp bảo vệ” để né tránh việc điều tra của Mỹ — bao gồm dùng WeChat, ngân hàng ngầm và công ty bình phong để che dấu danh tính thật; đồng thời, phía Mỹ thiếu nhân lực nói tiếng Phúc Kiến và Quảng Đông, trở thành rào cản lớn.
Ông Urben nói: “Các nhân vật cấp cao trong mạng lưới này hầu như không bao giờ trực tiếp xuất hiện ở trang trại. Họ ẩn mình ở Flushing, New York hoặc vùng Vịnh California, điều hành mọi thứ bằng điện thoại và tin nhắn mã hóa. Ở Oklahoma, bạn sẽ thấy một người Mỹ trên danh nghĩa sở hữu 75% cổ phần của một trang trại, nhưng thực chất người đó chỉ nhận 3.500 USD để làm ‘đại diện’. Những người thực sự điều hành chưa từng chân đến mảnh đất đó”.
Một cư dân gốc Phúc Kiến sống trên Đại lộ 8 ở New York từng nói với Epoch Times: “Camera an ninh và vũ khí là trang bị tiêu chuẩn của mọi trang trại. Chủ ở New York vẫn có thể theo dõi mọi thứ ở trang trại qua điện thoại”.
Đối sách: Xử lý ở tầm quốc gia
Các chuyên gia đồng thuận rằng Mỹ phải nâng vấn đề này lên tầm an ninh quốc gia để đối phó.
Họ đề nghị bắt chước mô hình đối phó mafia Ý những năm 1980–1990, thành lập lực lượng đặc nhiệm liên bang xuyên bang do liên bang dẫn dắt; dùng các đạo luật RICO, luật phòng chống rửa tiền và luật về tổ chức tội phạm liên tục để nhắm tới cấp chỉ huy; tăng cường năng lực ngôn ngữ và điều tra tài chính, đào tạo điều tra viên xử lý các vụ nói tiếng Phúc Kiến, Quảng Đông; cải cách luật cần sa y tế để bịt lỗ hổng đất đai và giấy phép, đặt giới hạn diện tích trồng.
Ông Anderson tại phiên điều trần nói: “Đây là một cuộc chiến bất xứng. Các tổ chức tội phạm Trung Quốc có thể chờ đợi hàng thập niên, còn chúng ta thì không. Mỹ phải hành động ngay lập tức”.
Xem thêm
Từ khóa Người Trung Quốc ma túy người Trung Quốc di cư cần sa
