Họ vận động viện trợ cho Ukraine và kiếm hàng triệu đô la từ các hãng vũ khí
- Nhật Tân
- •
Đó là các nhà vận động hành lang quyền lực nhất ở Washington, theo phân tích đăng trên The Guardian hôm thứ Tư 1/3. Vào tháng trước, chiến dịch chống tham nhũng đã làm rung chuyển nội các Kyiv, nhưng rồi chiến dịch này đã biến mất còn nhanh hơn tốc độ nó xuất hiện.
“Có nhu cầu cao về vũ khí chuyển đến Ukraine và để bổ sung kho dự trữ đang bị thu hẹp của Hoa Kỳ… các nhà thầu [bán vũ khí] đang nhận được hàng tỷ đô la trong các hợp đồng liên quan đến Ukraine.” —Julia Gledhill
Tờ The Guardian của Anh quốc —một trong các quốc gia ủng hộ mạnh mẽ viện trợ cho chính quyền Zelensky và là quốc gia dẫn đầu trong thúc đẩy đưa xe tăng và vũ khí tối tân vào chiến trường Ukraine đầu năm nay— đã có bài phân tích một ‘ngành nóng’ bùng phát ở Washington: Vận động hành lang.
Theo tờ báo, các nhà vận động hành lang (lobbyist) đang cung cấp dịch vụ ‘miễn phí’, nhưng kỳ thực, họ đang kiếm hàng triệu đô la từ các công ty thu lợi từ chiến tranh như các nhà sản xuất vũ khí. Các nhà vận động cũng đóng vai trò quan trọng trong diễn biến của chiến tranh ở Ukraine.
Ngành nóng: Vận động hành lang ủng hộ Ukraine
Luật pháp Hoa Kỳ yêu cầu người đại diện của cơ quan nước ngoài tham gia hoạt động chính trị tại Mỹ phải báo cáo công khai định kỳ về mối quan hệ của họ theo FARA —Foreign Agents Registration Act, Đạo luật Đăng ký Người Đại diện Nước ngoài. Hiện nay có 25 người đăng ký FARA làm đại diện miễn phí vì lợi ích của Ukraine, so với 11 người vào thời điểm trước khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” vào tháng 2 năm ngoái.
“Tôi chưa từng biết một bùng phát nào trong lĩnh vực làm việc chuyên nghiệp cho cơ quan nước ngoài mà có thể sánh nổi,” theo David Laufman, một đối tác của công ty luật Wiggin & Dana, người trước đây đã giám sát việc thực thi FARA tại Bộ Tư pháp.
Việc của các nhà vận động hành lang này đang làm, như theo một ví dụ ghi rõ trong hồ sơ FARA của một người, ấy là “vận động hành lang các thành viên của Chính phủ Hoa Kỳ tăng chi tiêu của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho các hợp đồng liên quan đến thiết bị và các nỗ lực khác, nhằm hỗ trợ khả năng thành công của quân đội Ukraine trong cuộc chiến chống quân đội Nga.”
Động cơ là vì tiền, theo tờ báo phân tích. Đương nhiên, cũng có thể có những trường hợp mà động cơ là theo khẩu hiệu chiến đấu vì nền tự do dân chủ toàn thế giới như Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden vẫn thường nói.
Công ty luật Hogan Lovells
Trước khi giành được ghế chủ tịch Hạ viện đầu năm nay, Kevin McCarthy đã nghiêm túc cảnh báo rằng Đảng Cộng hòa của ông sẽ không chấp thuận “tấm séc trắng” cho viện trợ Ukraine một khi họ nắm quyền. Ấy vậy mà chỉ không lâu sau đó, vào tuần trước, tổ chức gây quỹ lớn nhất của Đảng Cộng hòa đã đồng ý cung cấp hỗ trợ miễn phí trong việc nới lỏng hầu bao của Quốc hội khi nói đến Ukraine. Tại sao họ thay đổi quan điểm nhanh như vậy?
Vào ngày 16/2, cựu Thượng nghị sĩ Norm Coleman, cố vấn cấp cao của công ty luật Hogan Lovells, đã nộp cho FARA hồ sơ cho biết ông là người vận động hành lang ủng hộ miễn phí cho một tổ chức do nhà tài phiệt Ukraine Victor Pinchuk kiểm soát. Mà ông Coleman là người giám sát việc huy động và chi tiêu hơn 260 triệu đô la quỹ hỗ trợ các ứng viên quốc hội của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022.
Ông Coleman, người có nhiều kinh nghiệm với tư cách là nhà vận động hành lang cho các lợi ích nước ngoài thông qua vai trò đại diện lâu năm cho Ả Rập Xê Út, bây giờ đang bận rộn với công việc cho Ukraine.
Email đề ngày 4/2, một phần trong hồ sơ FARA của Coleman, cho thấy ông đã yêu cầu sự trợ giúp từ Thượng nghị sĩ Lindsey Graham và Chánh văn phòng của Thom Tillis trong việc tổ chức một sự kiện tại Điện Capitol “để các thành viên của Quốc hội hiểu rõ hơn về sự mất mát nhân mạng khủng khiếp và nỗi thống khổ bi thảm mà người dân Ukraine đã phải trải qua trong suốt năm qua, do hậu quả trực tiếp của các tội ác chiến tranh của Nga”, và “làm hết sức có thể để đảm bảo sự hỗ trợ liên tục, mạnh mẽ của lưỡng đảng cho những nỗ lực thực sự anh hùng mà chính quyền này và Quốc hội đã thực hiện để cung cấp hỗ trợ kinh tế và quân sự thiết yếu cho Ukraine.”
Trong khi ông Hogan Lovells tiến hành công việc vận động này, hai trong số các khách hàng trả tiền của công ty, Look Glass Cyber Solutions và HawkEye 360, đã nhận được nhiều hợp đồng với Bộ Quốc phòng và các lợi ích liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.
Look Glass, đã trả cho Hogan Lovells 200.000 đô la vào năm 2022, có hợp đồng 5 năm với Bộ Quốc phòng để “cung cấp số liệu tình báo về mối đe dọa mạng phù hợp và nâng cao hiệu quả nhiệm vụ của các nhà phân tích và điều hành mối đe dọa mạng trong quân đội Hoa Kỳ”. Trên website của mình, công ty có nói về những mối đe dọa trong chiến lược quân sự của Nga.
HawkEye 360, cũng đã trả 200.000 đô la cho Hogan Lovells vào năm 2022. Tương tự trường hợp trên, họ đã là một nhà thầu của Bộ Quốc phòng, chuyên phát hiện và định vị các tín hiệu vô tuyến. Hệ thống của họ hoạt động ở Ukraine, và website của họ đã tự hào về việc xác định nhiễu GPS ở Ukraine, dường như là một phần trong “việc tích hợp các chiến thuật chiến tranh điện tử của Moscow vào hoạt động quân sự của Nga nhằm làm suy giảm thêm khả năng tự vệ của Ukraine.”
Ông Hogan Lovells đã không trả lời các yêu cầu bình luận.
Công ty BGR
BGR Government Affairs (BGR), một công ty vận động hành lang và truyền thông, đã bắt đầu làm việc miễn phí cho hai nhóm lợi ích Ukraine vào tháng 5 năm ngoái. Các hợp đồng được thực hiện với Vadym Ivchenko, một thành viên của quốc hội Ukraine và Elena Lipkivska Ergul, một cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Trong năm 2022, BGR đã kiếm được hơn nửa triệu đô la khi vận động hành lang cho các nhà thầu của Lầu Năm Góc, một số người trong số họ đã kiếm được lợi nhuận từ cuộc chiến Ukraine. Ví dụ, Raytheon đã trả 240.000 đô la BGR để vận động hành lang thay mặt mình vào năm 2022, và đã được trao hơn 2 tỷ đô la trong các hợp đồng chính phủ liên quan đến chiến tranh Ukraine.
Thậm chí, hai ngày trước “chiến dịch quân sự đặc biệt” của ông Putin, một cố vấn của BGR đã công khai kêu gọi tăng viện trợ quân sự cho Ukraine, khi mà ông Putin công nhận cái gọi là Cộng hòa nhân dân Luhansk và Donetsk là các quốc gia độc lập.
“Về mặt quân sự, Hoa Kỳ và các đồng minh NATO cần phải nghiêm túc hơn nhiều trong việc giúp Ukraine tự vệ,” theo ông Kurt Volker, cố vấn cấp cao của BGR và cựu đại sứ NATO của Mỹ, viết trong một bài báo do Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (Cepa) công bố.
“Hãy thắt dây an toàn: Đây mới chỉ là bước đầu tiên,” đã được đăng trên trên website của BGR.
“BGR chúng tôi tự hào về việc chúng tôi làm đại diện cho Ukraine cùng các khách hàng và chúng tôi không có bất kỳ mâu thuẫn về lợi ích nào với họ,” Chủ tịch của BGR, ông Jeffrey H Birnbaum, cho biết trong một tuyên bố trả lời các câu hỏi về việc liệu công việc của họ có gây ra bất kỳ mâu thuẫn về lợi ích nào hay không.
Công ty Mercury
Mercury Public Affairs (Mercury), một công ty tư vấn chiến lược chính trị, vận động hành lang, công vụ và chính trị, đã bắt đầu làm việc vận động này cho Cơ quan Phát triển Khu vực Quốc tế GloBee (“GloBee”), một tổ chức phi chính phủ của Ukraine, từ giữa tháng 3/2022. Công ty đã từng khiến giới truyền thông chú ý khi đồng ý làm vận động hành lang cho một khách hàng Ukraine. Hồ sơ FARA của công ty vào cuối năm cho thấy rằng công việc của Mercury bao gồm chỉ gửi 4 email thay mặt cho Globee trong ba tháng rưỡi đầu tiên của thỏa thuận này.
Mercury, giống như BGR, vừa là đại diện cho các nhà thầu của Lầu Năm Góc vào năm 2022, đồng thời làm cũng làm vận động hành lang miễn phí cho khách hàng ở Ukraine. Mercury báo cáo rằng họ đã được trả hơn 180.000 đô la cho việc vận động hành lang thay mặt cho các nhà thầu của Lầu Năm Góc vào năm 2022.
Dịch vụ này của Mercury cho lợi ích của khách hàng Ukraine cũng rất đáng lưu ý, vì trước chiến tranh Ukraine, công ty đã hoạt động vì lợi ích của Nga trong nhiều năm, trong đó gồm công việc vận động hành lang thay mặt cho Sovcombank của Nga, cũng như một công ty năng lượng của Nga do nhà tài phiệt Nga Oleg Deripaska thành lập.
Ông Deripaska gần đây đã dính líu đến một âm mưu hối lộ một đặc vụ FBI, hiện đang có điều tra. Mercury đã từ bỏ cả hai khách hàng Nga này khi chiến tranh Ukraine nổ ra. Đó là sau khi kiếm được gần 3 triệu đô la từ các lợi ích của khách hàng Nga này trong 5 năm trước khi công ty đồng ý làm việc miễn phí cho một khách hàng Ukraine, theo hồ sơ của FARA.
Mercury đã không trả lời các yêu cầu bình luận.
Công ty Navigators Global
Vào ngày 29/4/2022, Navigators Global, tự giới thiệu mình là công ty “quản lý các vấn đề, quan hệ chính phủ và truyền thông chiến lược.” Công ty đã đăng ký với FARA để đại diện cho Ủy ban về An ninh quốc gia, Quốc phòng và Tình báo của quốc hội Ukraine. Theo hồ sơ FARA của công ty, họ đã thay mặt quốc hội Ukraine liên hệ với hàng chục thành viên chủ chốt của Quốc hội —bao gồm tám cuộc điện thoại, tin nhắn và email với McCarthy— đồng thời liên hệ với ủy ban dịch vụ vũ trang của Hạ viện và Thượng viện hai chục lần.
Khi Navigators Global đang thực hiện hoạt động vận động hành lang ủng hộ miễn phí này đối với các nhà hoạch định chính sách trong Quốc hội, được cho là có ảnh hưởng lớn nhất đối với hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine, công ty cũng đang kiếm được doanh thu từ các nhà thầu của Lầu Năm Góc. Cụ thể, vào năm 2022, Navigators Global đã kiếm được 830.000 đô la khi làm việc thay mặt cho các nhà thầu quốc phòng. Hồ sơ vận động hành lang của công ty cũng cho thấy rằng công việc của họ cho các nhà thầu này được chỉ đạo, gồm cả việc trong Đạo luật ủy quyền quốc phòng năm tài chính 23, dự luật chính sách quốc phòng làm tăng chi tiêu cho Sáng kiến hỗ trợ an ninh Ukraine thêm nửa tỷ đô la.
Navigators Global đã không trả lời nhiều yêu cầu bình luận.
Công ty Ogilvy
Vào ngày 26/8/2022, Tập đoàn Ogilvy, một công ty quảng cáo và quan hệ công chúng khổng lồ, đã đăng ký theo FARA để làm việc với Bộ Văn hóa và Chính sách Thông tin của Ukraine để làm ra Sáng kiến Lợi thế Ukraine của Bộ. Website của sáng kiến này mô tả nó là “Sáng kiến đầu tư của Chính phủ Ukraine”. Lựa chọn đầu tư được liệt kê hàng đầu là ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine. Ogilvy được tham gia vào nỗ lực này bởi những người đăng ký FARA là Group M và Hill & Knowlton Strategies, cũng như công ty tiếp thị Hogarth Worldwide (công ty này chưa đăng ký với FARA).
Trong khi Tập đoàn Ogilvy đưa ra “thông điệp rằng Ukraine vẫn mở cửa cho kinh doanh,” như giải thích trong tuyên bố làm việc với Bộ, thì Bộ phận Quan hệ Chính phủ của Ogilvy đang vận động hành lang cho các nhà thầu của Lầu Năm Góc. Các nhà thầu này đã trả cho công ty gần nửa triệu đô la vào năm 2022. Hai bộ phận của Tập đoàn Ogilvy những thực thể riêng biệt. Chúng thuộc sở hữu của cùng một công ty mẹ là WPP.
Ít nhất một trong những nhà thầu mà Tổ chức Quan hệ Chính phủ của Ogilvy vận động hành lang, Fluor, dường như sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ việc tăng cường hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine và tăng cường sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ ở Châu Âu nói chung. Vào năm 2020, bộ chỉ huy huấn luyện quân đội thứ bảy của quân đội Hoa Kỳ đã trao cho Fluor hợp đồng Dịch vụ Hỗ trợ Hậu cần có thời hạn 5 năm, mà người phát ngôn của Fluor giải thích, “các vị trí của Fluor sẽ làm việc trong tương lai với Bộ chỉ huy Châu Âu của Hoa Kỳ và trụ sở Bộ chỉ huy Châu Phi của Hoa Kỳ đặt tại Đức.” Fluor đã trả cho Quan hệ Chính phủ Ogilvy 200.000 đô la để vận động hành lang vào năm 2022.
Ogilvy đã không trả lời yêu cầu bình luận về hồ sơ.
Khi cuộc chiến ở Ukraine bước sang năm thứ hai, chi tiêu quốc phòng của Mỹ tiếp tục phình to. Các nhà thầu vũ khí và quốc phòng đã nhận được gần một nửa —400 tỷ đô la— trong số 858 tỷ đô la trong ngân sách quốc phòng năm 2023.
“Có nhu cầu cao về vũ khí chuyển đến Ukraine và để bổ sung kho dự trữ đang bị thu hẹp của Hoa Kỳ… các nhà thầu [bán vũ khí] đang nhận được hàng tỷ đô la trong các hợp đồng liên quan đến Ukraine,” theo Julia Gledhill, người điều tra chi tiêu quốc phòng tại cơ quan giám sát của chính phủ, Dự án Giám sát Chính phủ.
Chống tham nhũng ở Ukraine và ông Bộ trưởng Quốc phòng
Cuối tháng Một năm nay, vào lúc vận động tăng viện trợ cho Ukraine được đẩy mạnh, cả về chất lượng vũ khí tối tân và cả về số lượng tài chính, thì đột nhiên ông Zelensky phất cờ chống tham nhũng. Dù sao thì những người ủng hộ đầu tư chiến tranh ở Ukraine cũng cần trấn an những tiếng nói đối lập ở nước họ, nếu nạn tham nhũng ở Ukraine vẫn hoành hành.
- Lâm trận đổi tướng, Bộ Quốc phòng Ukraine náo loạn
- Ukraine: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng từ chức với lý do tham nhũng
- Chính quyền Zelensky tiếp tục “làm sạch” nội bộ
- 15 quan chức Ukraine đã ra đi trong đợt tăng cường chống tham nhũng
- Ukraine cam kết sẽ giải quyết các bê bối tham nhũng của đất nước
Hàng chục các quan chức bị mất ghế, các quan chức cao cấp bị đặc nhiệm tới xét nhà, v.v. Bấy giờ, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov dường như là tâm điểm của đợt rung chuyển này, khi vấn đề ông sẽ được chuyển sang vị trí khác được cả các báo của Ukraine và của phương Tây đề cập đến.
Tuy nhiên, những tuần qua, khi đợt vận động đầu tư đó qua cao điểm rồi, thì vấn đề chống tham nhũng ở Ukraine đột nhiên biến mất, với tốc độ còn nhanh hơn khi nó được lăng-xê lên. Ông Reznikov dường như hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi đợt chống tham nhũng này.
Video: Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov cùng các quan chức Ukraine đón lô “Báo đốm” Leopard 2 đầu tiên đặt chân đến Ukraine hôm 24/2 (phút 0:13)
Những tin đầu tiên về xử lý chức vụ ông Reznikov được Ukraine đưa tin từ 5/2.
Nó liên quan đến một vụ bê bối mà được đăng trên tờ báo của Ukraine hôm 21/1, trong đó có một hợp đồng lương thực cho trị giá lên đến tận 13 tỷ UAH (353 triệu đô la Mỹ) được ký ngày 23/12/2022, giữa Bộ Quốc phòng và công ty Active Company LLC.
Hợp đồng thuần túy là lương thực phổ thông như trứng gà, khoai tây, chứ hoàn toàn không liên quan vũ khí hay thiết bị gì.
Công ty Active Company LLC có vốn ủy quyền là 1.000 UAH (27 đô la Mỹ)!!!
Giá của những sản phẩm phổ biến nhất hóa ra lại đắt gấp 2-3 lần!!!
Trứng trong hợp đồng với giá 17 UAH mỗi quả, trong khi giá bán lẻ tại một cửa hàng ở Kyiv hiện là khoảng 7 UAH.
Khoai tây được đặt hàng với giá 22 UAH mỗi kg, trong khi giá bán lẻ trong cửa hàng là 8–9 UAH.
Đùi gà được đặt hàng với giá 120 UAH mỗi kg và trong cửa hàng bán lẻ là 80 UAH.
v.v.
Đó là so với giá bán lẻ ở cửa hàng thủ đô Kyiv. Thực tế giá bán buôn sẽ còn thấp hơn, và nếu thu mua ở vùng thôn quê thì còn thấp hơn nữa.
Vài ngày sau, ông Reznikov cáo buộc các nhà báo “thao túng” và “tấn công thông tin” có thể tác động tiêu cực đến các cuộc đàm phán viện trợ quân sự của Ukraine với phương Tây. Sau đó, chính trị gia này đã thừa nhận “lỗi giao tiếp” của mình và miễn cưỡng coi đó là “lỗi kỹ thuật”, giải thích rằng trứng và các sản phẩm khác được định giá theo kg chứ không phải theo đơn vị quả hay chiếc.
“Đây là lỗi kỹ thuật thông thường do nhà cung cấp. Trứng là danh mục duy nhất trong danh mục được tính theo miếng trong phần phụ lục của giao dịch. Nhà cung cấp đã chỉ định nhầm giá không phải theo đơn vị mà theo trọng lượng khi anh ta chuyển dữ liệu từ một bảng, nơi mọi thứ được đo theo trọng lượng, sang một bảng khác,” ông Reznikov đảm bảo với báo chí, đồng thời khẳng định rằng có tính đến sự điều chỉnh này, chi phí “hoàn toàn tương ứng với giá thị trường.”
Theo ông, tất cả các “lỗi kỹ thuật” trong hợp đồng đã được sửa lại cho đúng.
Nhật Tân
Xem thêm
Từ khóa Nga xâm lược Ukraine Chiến tranh Nga - Ukraine Buôn bán vũ khí lobbyist Vận động hành lang Dòng sự kiện
