Gần đây, việc visa hoặc tình trạng hợp pháp của sinh viên quốc tế tại các trường đại học trên toàn nước Mỹ bị thu hồi đã thu hút sự chú ý của dư luận. Vào thứ Năm (ngày 24/4), trang tin giáo dục quốc tế PIE News công bố một báo cáo cho thấy, tính đến nay ít nhất 1.800 sinh viên quốc tế tại hơn 270 trường đại học ở Mỹ đã bị thu hồi visa. Trong đó, sinh viên Ấn Độ chiếm số lượng cao nhất, còn sinh viên Trung Quốc đứng thứ hai với ít nhất 285 sinh viên bị mất visa.

r shutterstock 579572410
(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Báo cáo của PIE News cho biết, tính đến ngày 23/4, có 1.818 sinh viên quốc tế đến từ hơn 270 cơ sở giáo dục của Mỹ đã bị mất tình trạng visa sinh viên F-1 hoặc J-1. PIE News là một nền tảng truyền thông, tuyển dụng và tư vấn dành cho các chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục quốc tế.

Các dữ liệu này được cập nhật hàng ngày bởi Inside Higher Ed, và đến trực tiếp từ các trường đại học. Tuy nhiên, vì các dữ liệu này được các trường tự nguyện cung cấp trong bối cảnh tôn trọng quyền riêng tư và bảo vệ sinh viên, nên con số thực tế có thể cao hơn nhiều.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ban đầu tuyên bố việc thu hồi visa là nhắm vào những người tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine. Một số trường hợp nổi bật ban đầu có liên quan đến các nhà hoạt động nổi tiếng, bao gồm sinh viên Mahmoud Khalil của Đại học Columbia.

Tại Đại học Columbia, các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine từng dẫn đến việc chiếm đóng tòa nhà của trường, khiến sinh viên không thể học tập. Trong một bài phát biểu vào ngày 27/3, ông Rubio nói: “Chúng tôi cấp visa để các bạn đến đây học và lấy bằng cấp, chứ không phải để trở thành những nhà hoạt động xã hội phá hoại khuôn viên trường đại học của chúng tôi.”

Trong một bài viết có chữ ký trên Fox News, ông Rubio đưa ra ví dụ rằng visa có thể bị thu hồi nếu người mang visa có liên quan đến các hành vi như: phạm tội bạo lực, lái xe khi say rượu, ủng hộ khủng bố, lưu trú quá thời hạn, làm việc trái phép, hoặc vi phạm các điều kiện cấp visa hay gây nguy hại cho người dân Mỹ. “Khi chúng tôi nhận được thông tin liên quan, đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẽ tiến hành đánh giá để quyết định xem có nên thu hồi visa hay không,” ông nói.

Cũng có một số trường hợp visa sinh viên quốc tế bị thu hồi chỉ vì vi phạm giao thông nhẹ.

Ngày 23/4, một người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với PIE News: “Chính quyền Trump cam kết duy trì tiêu chuẩn cao nhất về an ninh quốc gia và an toàn công cộng thông qua quy trình xét cấp visa, nhằm bảo vệ đất nước và người dân của chúng ta.”

“Vì quy trình xét visa vẫn đang tiếp diễn, nên số lượng visa bị thu hồi cũng liên tục thay đổi. Bộ Ngoại giao thường không cung cấp số liệu thống kê cụ thể về visa bị thu hồi,” người phát ngôn cho biết. “Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ An ninh Nội địa để thực hiện chính sách không khoan nhượng với những người nước ngoài vi phạm pháp luật Mỹ, đe dọa an toàn công cộng hoặc trong các trường hợp cần thiết khác.”

Theo công ty luật di trú Fragomen của Mỹ, các lý do khiến visa bị thu hồi có thể bao gồm hoạt động chính trị, tiền sử bị bắt giữ (dù chưa bị kết án), vi phạm pháp luật (kể cả vi phạm giao thông nhẹ) và nghi ngờ vi phạm điều khoản visa.

PIE cho biết, trong hầu hết các trường hợp, Bộ Ngoại giao không nêu rõ lý do thu hồi visa.

Xét về quốc tịch, hiện chưa rõ sinh viên đến từ những quốc gia nào là mục tiêu chính, nhưng tỷ lệ thu hồi visa dường như tương ứng với tỷ lệ sinh viên quốc tế theo học tại Mỹ.

Dữ liệu từ Hiệp hội Các nhà giáo dục Quốc tế Mỹ (NAFSA) tính đến ngày 18/4 cho thấy quốc tịch của các sinh viên bị thu hồi visa như sau: đứng đầu là Ấn Độ (301 người), tiếp theo là Trung Quốc (285), Hàn Quốc (51), Ả Rập Xê Út (40) và Nigeria (39).

Theo dữ liệu của NAFSA, tỷ lệ bị ảnh hưởng giữa sinh viên đại học, sau đại học và sinh viên theo chương trình thực tập tự chọn (OPT) là gần như nhau, lần lượt chiếm 30%, 35% và 33%.

Hiện tại, số lượng visa bị thu hồi nhiều nhất rơi vào các trường đại học công lập. Trong đó, Đại học Bang Arizona (ASU) đứng đầu, với 100 sinh viên bị hủy visa tính đến ngày 23/4.

Trong top 9 trường đại học có số lượng visa bị thu hồi nhiều nhất, có 6 trường thuộc các bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát, và 3 trường thuộc bang của Đảng Dân chủ.

Theo Inside Higher Ed, 28% các trường đại học bị ảnh hưởng là trường tư thục, và các trường nghệ thuật tự do quy mô nhỏ thường ít khi công bố thông tin sinh viên.

Dữ liệu cũng cho thấy mức độ thu hồi visa không tỉ lệ thuận với số lượng sinh viên quốc tế tại mỗi trường. Ví dụ như Đại học Tây Bắc Missouri (Northwest Missouri State University), đứng thứ hai về số visa bị thu hồi, nhưng trong năm 2024 chỉ có 716 sinh viên quốc tế nhập học.

Đại học Northeastern có 40 sinh viên bị hủy visa, Đại học Johns Hopkins có 37, và Đại học California tại San Diego có 35 sinh viên bị thu hồi visa.