Kenya chấm dứt sớm hợp đồng đường sắt với TQ, tiết kiệm hơn 120 triệu USD mỗi năm

Kenya tuyên bố sẽ chấm dứt hợp đồng với Công ty Vận hành Đường sắt Ngôi sao Châu Phi (Afristar) do Trung Quốc sở hữu, vốn đang triển khai vận hành đường sắt Standard Gauge (SGR) của nước này. Đây là động thái dự kiến ​​sẽ tiết kiệm cho Kenya hơn 120 triệu USD phí mỗi năm, theo SCMP.

Embed from Getty Images

Quốc gia Đông Phi thông báo với phía công ty Trung Quốc rằng họ sẽ tự đảm nhận tất cả các chức năng của tuyến đường sắt này vào tháng 5 năm sau, sớm hơn 5 năm so với kế hoạch ban đầu.

Theo hợp đồng ban đầu mà Tổng công ty Cầu đường Trung Quốc (CRBC) ký với chính phủ Kenya, công ty Trung Quốc sẽ vận hành cả tàu khách và tàu hàng trong 10 năm. Dịch vụ hành khách bắt đầu hoạt động vào tháng 6 năm 2017 trong khi mảng vận chuyển hàng hóa bắt đầu hoạt động vào tháng 1 năm 2018.

Afristar là một công ty con của CRBC thuộc sở hữu Nhà nước Trung Quốc, đã xây dựng tuyến đường sắt SGR dài 480 km chạy từ thành phố cảng Mombasa đến thủ đô Nairobi. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (Exim Bank) đã chi 3,2 tỷ đô la Mỹ cấp vốn cho khoản xây dựng.

Công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc (CCCC), công ty mẹ của CRBC, đã xây dựng phần mở rộng của tuyến đường sắt đến Naivasha, một thị trấn ở Thung lũng Rift Trung tâm, và Ngân hàng Exim đã chi 1,5 tỷ đô la Mỹ để xây dựng.

Afristar được thành lập tại Kenya vào năm 2017 chỉ để điều hành tuyến đường sắt SGR, một phần của “Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường” của Trung Quốc. Kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng và buôn bán vật nuôi của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại châu Phi đã tham gia vào việc xây dựng các đường cao tốc, đường sắt và nhà máy điện trên khắp châu Phi, bao gồm Đường sắt Addis Ababa-Djibouti.

Nhưng công ty Đường sắt Kenya, pháp nhân quản lý tài sản đường sắt của quốc gia, vào tuần trước cho biết họ đã tiếp quản một số hoạt động của tuyến đường, bao gồm an ninh, bán vé và tiếp nhiên liệu cho các chuyến tàu.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Nairobi cho biết việc chuyển giao các chức năng là “một động thái bình thường theo hợp đồng,” nhưng từ chối đưa ra chi tiết.

SGR là dự án cơ sở hạ tầng lớn nhất và tham vọng nhất của Kenya. Tuy nhiên, kể từ khi ra mắt, dịch vụ này đã liên tục thua lỗ để có thể chi trả cho việc vận hành và các khoản vay. Theo dữ liệu chính thức, tuyến đường này đã kiếm được tổng cộng 110 triệu đô la Mỹ vào năm ngoái, giảm từ 120 triệu đô la Mỹ vào năm 2019 trong bối cảnh bị gián đoạn do đại dịch cúm Vũ Hán. 

Kenya phải trả cho Afristar hơn 10 triệu USD mỗi tháng để vận hành tuyến đường sắt, nhưng năm ngoái, các nhà lập pháp được thông báo rằng Kenya đã không trả được cho công ty Trung Quốc khoảng 380 triệu USD phí vận hành và bảo trì. Vụ vỡ nợ xảy ra khi quốc gia này phải vật lộn để trả nợ khi đại dịch làm các khoản thu thuế sụt giảm nghiêm trọng.

Đối mặt với tình trạng thiếu hụt doanh thu đáng kể, Kenya đã phải vật lộn để trả các khoản nợ, bao gồm cả các khoản vay được sử dụng để xây dựng đường sắt. Đất nước này đã phải tìm cách xin Trung Quốc xóa nợ hồi tháng Giêng.

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: