Mỹ: Khai tử chương trình bảo hộ nhập cư DACA

Hôm 5/9, Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Jeff Sessions tuyên bố chấm dứt chương trình Trì hoãn Hành động đối với Trẻ em Nhập cư bất hợp pháp thời Tổng thống Obama (DACA), những người còn được gọi là Dreamer.

Biểu tình phản đối Nhà Trắng chấm dứt DACA

Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions đã công bố chấm dứt chương trình Trì hoãn Hành động đối với Trẻ em Nhập cư bất hợp pháp (DACA) hôm 5 tháng 9 vừa qua, nói rằng chính sách thời Obama này là vi hiến và Bộ Tư pháp “không thể bảo vệ cho kiểu vung tay quá trớn này”.

Những người đang thụ hưởng DACA hay còn gọi là “Dreamers” có thể xin giấy phép làm việc và học tập tại Mỹ. Ông Obama đã lên tiếng chỉ trích chính phủ Trump và nói quyết định này “tàn nhẫn” và “sai lầm”.

Kể từ tháng 6 năm 2012, chương trình DACA đã cho phép gần 800.000 người nhập cư bất hợp pháp được hoãn bị trục xuất trong 2 năm và có thể gia hạn thời gian sống ở Mỹ; họ cũng được phép làm việc và hưởng các chế độ an sinh xã hội.

Những người được hưởng DACA là những trẻ em đến Hoa Kỳ bất hợp pháp trước ngày sinh nhật lần thứ 16 của họ và phải dưới 31 tuổi khi họ xin được hưởng chế độ DACA, cùng với các điều kiện khác.

Cựu Tổng thống Obama đã đưa ra chính sách DACA này vào tháng 6 năm 2012 như một “biện pháp xử lý tạm thời” đối với vấn đề trẻ em là người nhập cư phi pháp.

“Bây giờ, tôi nói rõ ràng rằng, đây không phải là ân xá, đây không phải là miễn trừ, đây không phải là một con đường để trở thành công dân – đây không phải là một giải pháp lâu dài”, ông Obama nói hồi đó.

Tuổi đời trung bình của những người được hưởng chế độ DACA là 25 và những người ở độ tuổi tối đa hồi đó hiện đã 36 tuổi. 81% những người thụ hưởng chế độ này là người Mexico, nhưng có một số đến từ những nước ở xa như Pakistan và Philippines.  9% là các công dân El Salvador, Honduras hoặc Guatemala.

45% người thuộc DACA sống ở California hoặc Texas, với New York, Illinois và Florida là 5 bang đứng đầu.

Trên Twitter, ông Trump viết, “Quốc hội hiện nay có 6 tháng để hợp pháp hóa DACA. Nếu họ không thể, tôi sẽ xem xét lại vấn đề này!”

Những quy định mới

Hôm 5 tháng 9 vừa qua, Bộ An ninh Nội địa (DHS) đã bãi bỏ một văn bản hồi năm 2012 của ông Obama quyết định dựng lên DACA và nói rằng họ sẽ không nhận đơn xin DACA mới nữa.

Những đơn xin gia hạn được nộp trước ngày 5 tháng 10 sẽ được xử lý cho những người hiện đang được hưởng DACA; những lợi ích họ nhận được sẽ hết hạn giữa ngày 5 tháng 9 và ngày 5 tháng 3 năm 2018.  Chương trình này sẽ không bị bãi bỏ hoàn toàn cho đến tháng 3 năm 2020.

Theo DHS, từ 20 tháng 8 cho đến nay, có 34.487 đơn xin mới đang chờ được xử lý và 71.854 đơn xin gia hạn.

DHS nói rằng họ sẽ không “chủ động cung cấp” thông tin từ những đơn xin DACA cho lực lượng thi hành pháp luật của mình với mục đích trục xuất.

Tổng thống Donald Trump đã tái khẳng định với những người được hưởng DACA rằng họ không phải là đối tượng bị cấp bách nhắm vào để trục xuất, “trừ khi họ là tội phạm, dính líu vào hoạt động phạm tội, hay là thành viên của một băng nhóm nào đó”.

Chúng tôi tập trung vào những tên tội phạm, những mối đe dọa về an ninh, những kẻ mới vượt biên, những người ở quá hạn visa, và những kẻ tái phạm pháp,” ông Trump nói trong một tuyên bố ngày 5 tháng 9.

Thời điểm bãi bỏ cho Quốc hội 6 tháng để đưa ra một giải pháp lâu dài.

“Tôi sẽ không thẳng tay bãi bỏ DACA ngay, mà thay vào đó sẽ cung cấp một cơ hội để Quốc hội cuối cùng có hành động”, ông Trump nói. Ông nói thêm rằng nhánh lập pháp có trách nhiệm phải viết các bộ luật về nhập cư – chứ không phải là nhánh hành pháp.

“Tôi không chủ trương ủng hộ việc trừng phạt trẻ em, hầu hết trong đó hiện đã là người lớn, vì những hành động của cha mẹ họ.  Nhưng chúng ta cũng phải nhận ra rằng chúng ta là một quốc gia nhiều cơ hội bởi vì chúng ta là một quốc gia có luật pháp”, ông nói.

Ông Trump nói rằng ông có một “lòng độ lượng” đối với những người đang phụ thuộc vào DACA để được ở Mỹ.

“Tôi rất thương mến những con người này, và hy vọng bây giờ Quốc hội sẽ có thể giúp đỡ họ và làm việc đó một cách đúng đắn”, ông nói tại một cuộc họp về cải cách thuế sau khi ông Sessions đưa ra công bố ban đầu.

“Chúng ta phải có thể làm cái gì đó, và tôi nghĩ điều đó sẽ có tác dụng rất tốt. Và về lâu dài, điều đó sẽ là giải pháp đúng đắn.”

Thách thức DACA tại tòa

Ông Sessions nói rằng nếu DACA bị thách thức tại tòa – như tuyên bố của 10 Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang thuộc Đảng Cộng hòa – nó sẽ phải đối mặt với kết quả tương tự như phiên bản mở rộng của DACA và ân xá cho cha mẹ, còn được gọi là DAPA.

Vào ngày 23 tháng 6 năm 2016, Tòa án Tối cao đã giữ nguyên một phán quyết nhằm chặn nỗ lực năm 2014 của ông Obama nhằm mở rộng DACA và đưa ra DAPA (Trì hoãn Hành động đối với Cha Mẹ của Người Mỹ).

DAPA sẽ tạm thời hoãn việc trục xuất và cấp phép làm việc cho khoảng 3,6 triệu người nhập cư bất hợp pháp đã có con là một công dân hoặc một cư dân thường trú hợp pháp của Hoa Kỳ, và thỏa mãn một số điều kiện khác.

Hồi tháng 6 năm nay, chính quyền của Tổng thống Trump đã chấm dứt tất cả việc ân xá theo chính sách DAPA.

Ông Sessions nói rằng việc chấm dứt DACA là một bước quan trọng tiến tới việc chấm dứt “sự bất tôn trọng đối với tiến trình lập pháp” của chính quyền trước, vốn “không chỉ phá hoại thẩm quyền của nhánh chính quyền này mà còn làm bất ổn định toàn bộ hệ thống tam quyền phân lập này”.

“Chúng ta là những con người bác ái, và chúng ta là những con người của luật pháp”, ông Sessions nói. “Nhưng không có gì để bác ái về sự thất bại trong việc thực thi các luật nhập cư. Nhiệm vụ của tôi là đảm bảo rằng luật pháp được thực thi.”

Cải cách Nhập cư

Ông Trump nói Washington đã thất bại trong việc thực thi luật nhập cư trong hàng thập kỷ, với “những hậu quả vừa bi kịch vừa lường trước được.”

Ông nói những hậu quả này bao gồm “mức lương thấp hơn và tỷ lệ thất nghiệp cao hơn đối với những người lao động Mỹ, những gánh nặng đáng kể đối với các trường học và bệnh viện địa phương, sự nhập cảnh bất hợp pháp của các loại ma túy nguy hiểm và băng đảng tội phạm, và các chi phí nhiều tỷ đô-la mỗi năm mà những người đóng thuế Mỹ phải trả.”

“Trước khi chúng ta hỏi thế nào là công bằng đối với những người nhập cư bất hợp pháp, chúng ta cũng phải hỏi thế nào là công bằng đối với những gia đình, sinh viên, người đóng thuế và những người đang tìm việc của Mỹ,” ông Trump nói.

“Trên hết, chúng ta phải nhớ rằng những người Mỹ trẻ tuổi cũng có những ước mơ. Việc nắm quyền có nghĩa là đặt ra các ưu tiên. Ưu tiên đầu tiên và cao nhất của chúng ta trong việc xúc tiến cải cách nhập cư phải là để cải thiện việc làm, mức lương và an ninh cho những người lao động Mỹ và gia đình của họ.”

Chính quyền Trump đang ủng hộ sự cải cách nhập cư tiến tới một chế độ dựa trên khả năng, thay vì chế độ dựa trên gia đình như hiện nay. Theo chế độ dựa trên khả năng, đương đơn được tính điểm cho các tiêu chí như tuổi tác, trình độ học vấn, khả năng ngôn ngữ, và kinh nghiệm làm việc. Nếu Hoa Kỳ có nhu cầu đối với những loại lao động nào đó, thì chế độ có thể được điều chỉnh để cho những ngành đó nhiều điểm hơn.

Luật RAISE Act, dựa trên khả năng, đã được đưa ra Quốc hội hồi tháng 2.

Những điều kiện để được hưởng DACA

Đương đơn phải cho thấy rằng vào ngày 15 tháng 6 năm 2012, họ:

• Dưới 31 tuổi
• Đang có mặt ở Hoa Kỳ
• Không có địa vị hợp pháp

Tính đến ngày họ nộp đơn họ phải:

• Đã ở Hoa Kỳ liên tục từ ngày 15 tháng 6 năm 2007;
• Đã đến Hoa Kỳ trước ngày sinh nhật lần thứ 16 của mình
• Đã có mặt ở Hoa Kỳ; và
• Đang đi học, đã tốt nghiệp trung học phổ thông ở Hoa Kỳ, hoặc đã có GED; hoặc
• Là một cựu chiến binh được giải ngũ trong danh dự của lực lượng Tuần duyên hoặc các Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ

Minh Nhật

Xem thêm: