Liên minh Tín ngưỡng kêu gọi Quốc hội Mỹ tăng cường giám sát chatbot AI

Bình Minh
•
Thứ Tư, 19/11/2025

Thứ Ba, ngày 17/11, một liên minh gồm nhiều nhóm tôn giáo đã kêu gọi các lãnh đạo Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện “lập tức hành động” nhằm tăng cường giám sát công nghệ chatbot trí tuệ nhân tạo (AI), vì đã có nhiều vụ thanh thiếu niên tự sát được cho là có liên quan đến tương tác với chatbot AI.

Ảnh minh họa. (Nguồn: NicoElNino/Shutterstock)

Liên minh này có tên “Ngôn từ và Trí tuệ” (Words & Wisdom), với các thành viên gồm Hiệp hội Phúc Âm Toàn quốc, Liên minh Phúc Âm Người Mỹ gốc Latinh Toàn quốc, tổ chức Đạo đức Chính phủ Phụ nữ Mormon… Trong thư, Liên minh cho biết, việc Adam Raine (16 tuổi), và Sewell Seltzer III (14 tuổi) liên tiếp tự sát là một thời khắc buộc chúng ta phải suy ngẫm.

Theo tờ Straits Times ngày 26/8, bố mẹ của Adam Raine – một học sinh trung học 16 tuổi ở California, Mỹ – đã nộp đơn kiện Hãng công nghệ OpenAI và Giám đốc điều hành Sam Altman, cáo buộc Chat GPT đã cô lập Adam khỏi gia đình và giúp cậu lên kế hoạch cho cái chết của mình.

Adam đã tự tử bằng cách treo cổ vào tháng Tư năm nay.

Theo đơn kiện, ban đầu Adam sử dụng ChatGPT để hỗ trợ làm bài tập, nhưng dần phát triển sự phụ thuộc không lành mạnh.

Trong cuộc trò chuyện cuối cùng ngày 11/4, ChatGPT bị cáo buộc đã hướng dẫn Adam cách lấy rượu của cha mẹ, phân tích kỹ thuật chiếc thòng lọng mà cậu bé thắt và xác nhận “có thể treo được một người”. Adam được tìm thấy đã tử vong vài giờ sau đó.

Họ viết, hơn bao giờ hết, đây là lúc chúng ta phải kêu gọi rằng điều chúng ta cần không chỉ là sự cảm thông, mà là sự chính trực, lòng can đảm, sự phản tỉnh, trách nhiệm, và một cách suy nghĩ mới về nhận thức và quản trị AI.

Liên minh nhấn mạnh, để tưởng nhớ Adam và Sewell, và để bảo vệ tương lai của tất cả con em chúng ta, các công ty AI và các nhà hoạch định chính sách phải lập tức hành động.

Adam và Sewell đã chọn tự sát sau khi tương tác với chatbot AI. Gia đình họ lần lượt kiện OpenAI và Character.AI, cáo buộc chatbot đã xúi giục con họ tự sát.

Gần đây, các gia đình khác cũng đệ đơn kiện, cho rằng chatbot AI khiến người dùng tự làm hại bản thân, phát sinh hoang tưởng và cuối cùng đi đến lựa chọn tự sát.

Theo báo New York Times, có bốn đơn kiện cáo buộc Chat GPT xúi người thân họ tự tử, ba đơn kiện cho rằng chatbot này khiến họ suy sụp sức khỏe tâm thần.

Các đơn kiện, được nộp lên tòa án bang California trong ngày 6/11, tuyên bố rằng ChatGPT với 800 triệu người sử dụng, là một sản phẩm có lỗi.

Sau khi bức thư ngỏ được công bố, Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện đã tổ chức điều trần vào thứ Ba (18/11), tập trung vào rủi ro và lợi ích của chatbot AI.

Liên minh kêu gọi Quốc hội Mỹ ủng hộ việc thiết lập các “hàng rào bảo vệ” công nghệ, nhằm ngăn chatbot AI tăng cường các mô hình có hại như tự làm hại, gây nghiện hoặc lạm dụng, đồng thời cho rằng luật pháp của một số bang có thể làm tham khảo cho luật liên bang.

Bức thư còn kêu gọi các nghị sĩ ủng hộ phát triển công nghệ “lấy con người làm trung tâm”, nâng cao trách nhiệm giải trình và xây dựng cơ sở dữ liệu phù hợp hơn với các giá trị.

Liên minh nhấn mạnh rằng việc quản lý AI không thể chỉ giao cho hội đồng quản trị doanh nghiệp và các cơ quan liên bang. Các mục sư, chuyên gia tư vấn tâm lý, giáo viên, cha mẹ — những người tiếp xúc gần gũi với các nhóm dễ bị tổn thương — đều phải được tham gia.

Liên minh bổ sung rằng bản thân công nghệ không thể thấu hiểu nhân tính. Mỗi lần chatbot AI tương tác với người dùng, nó không thể hiểu rằng đối diện với nó không chỉ là một chuỗi dữ liệu hay mã lệnh, mà là một linh hồn con người đáng được tôn trọng, bảo vệ và tràn đầy hy vọng.

Theo Guardian, các nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo cảnh báo chatbot có thể “hùa theo” cảm xúc tiêu cực của người dùng (còn được gọi là tính xu nịnh của các mô hình ngôn ngữ lớn), thay vì can thiệp đúng cách.

Giới chuyên gia tâm lý lo ngại việc người dùng tìm đến AI như một công cụ trị liệu có thể gây hại cho những người đang tổn thương tinh thần.