Trên khắp Mariupol, các công nhân Nga đang phá bỏ các tòa nhà từng bị bom đạn tàn phá với tốc độ ít nhất một tòa mỗi ngày, lôi đi những thi thể tan nát hay các mảnh vỡ của kiến trúc, theo AP báo cáo 23/12.

Mariupol 5
Thành phố cảng Mariupol. (Ảnh chụp màn hình video AP)

Xe quân sự của Nga chạy rầm rầm trên các đại lộ rộng lớn của một nơi đang được xây dựng để trở thành một thành phố mới, nơi mà các binh lính, thợ xây, quản lý, và y bác sĩ của Nga đang thay thế hàng chục ngàn người Ukraine đã chết hoặc đã rời khỏi thành phố này.

Những cái tên đường phố Ukraine của thành phố đang được đổi trở lại tên của thời Liên Xô, thậm chí như đại lộ Hòa bình cắt qua Mariupol nay đổi lại tên là đại lộ Lê-Nin. Ngay cả tấm biển lớn ghi tên thành phố ở quốc lộ vào thành phố cũng đã được Nga hóa: sơn lại bằng màu đỏ, trắng và xanh lam theo màu quốc kỳ Nga và được viết bằng tiếng Nga.

Mariupol
Thành phố cảng Mariupol. (Ảnh chụp màn hình video AP)

Nga đang nhanh chóng xóa bỏ mọi dấu vết của Ukraine khỏi Mariupol, cùng với tàn tích của chiến tranh đang bị chôn vùi theo các công trình kiến trúc của nó.

Nhà hát Kịch danh tiếng của thành phố bắt đầu được phá hủy hôm Thứ Năm. Một vài trường học mở dạy chương trình tiếng Nga. Mạng lưới thông tin và truyền hình là của Nga. Tiền Ukraine đang dần dần biến mất, và được thay bằng tiền của Nga. Thời gian được dùng ở Mariupol hiện nay là theo múi giờ Moscow.

Trên đống đổ nát của thành phố từng có giai đoạn được giới truyền thông coi là một biểu tượng lòng dũng cảm Ukraine phản kháng quân xâm lược, một thành phố mới của Nga đang mọc lên.

Mariupol 4
Thành phố cảng Mariupol. (Ảnh chụp màn hình video AP)

hãng tin gọi đây là “thành phố đang hồi sinh”, có hãng tin gọi đây là “xây dựng trên một thành phố chết”, và có hãng tin gọi đây là “chôn vùi tội ác chiến tranh”.

Mariupol 6
Thành phố Mariupol đang được tái thiết. (Ảnh chụp màn hình video)

Hãng tin AP đã sử dụng hình ảnh vệ tinh để ước tính rằng 10.300 ngôi mộ mới đã dựng lên ở một nghĩa trang của Mariupol.

1920
Đây là ghép từ các ảnh vệ tinh của khu nghĩa trang Staryi Krym thành phố Mariupol, vào 29/3/2022 (trên), và vào 30/11/2022 (dưới) với các ngôi mộ mới. (Tư liệu của AP).

Thành phố cảng Mariupol bên bờ biển Azov, chỉ cách biên giới với Nga 40km, một điểm tiếp tế chiến lược cho chiến tranh xâm lược, là nơi bị tấn công vào ngày đầu cuộc chiến hôm 24/2/2022. Sau liên tục 3 tháng giao tranh dữ dội, thành phố hầu như đã bị tàn phá. Nga tuyên bố đã tiếp quản thành phố này vào tháng 5. Cũng theo AP ước tính, con số người chết ở đây có thể lên đến 25.000, cao hơn nhiều so với một số ước tính trước đó.

1920 1
Nhà hát Kịch thành phố Mariupol nhìn từ vệ tinh, ngày 29/3/2022 trước khi bị bắn phá (trái), sau khi bị bắn phá (giữa), và ngày 30/11/2022 được bao bằng rào chắn (phải).

Petro Andryushchenko, phụ tá của thị trưởng lưu vong của thành phố này, cho biết rằng người Nga có kế hoạch giữ lại khu phía trước của Nhà hát Kịch thành phố, và phá hủy phần còn lại của kiến trúc này, để xây dựng một nhà hát mới “trên xương máu của người dân Mariupol”.

Kiến trúc ở tâm điểm cuộc sống ở thành phố này sẽ được tái thiết và trở thành nơi diễn những vở nhạc kịch của Nga.

Mariupol 7
Cô Inna Nepomnyshaya. (Ảnh chụp màn hình video AP)

Cô Inna Nepomnyshaya nhìn hình ảnh căn hộ nơi cô sinh sống mấy tháng trước, chung cư 110 phố Mytropolytska, thành phố Mariupol, khi chung cư này bị quân đội Nga nã đạn ngày 11/3/2022.

“Tôi sống ở Mariupol, đây là nhà của tôi,” cô nói phóng viên AP dưới ánh nến trong một quán cà phê ở Dnipro, một thành phố khác trong vùng Ukraine kiểm soát đang trong tình trạng mất điện. “Ngôi nhà này là pháo đài của tôi, và họ đã lấy nó khỏi tay tôi.”

Dấu ấn của Nga đang dần thâm nhập vào trung tâm của thành phố lịch sử. Hồi tháng 10, chính quyền Nga đã dỡ bỏ đài tưởng niệm các nạn nhân của nạn đói Holodomor ở Mariupol, nạn đói do Liên Xô gây ra vào những năm 1930 đã giết chết hàng triệu người Ukraine, theo video đăng trên truyền hình Nga.

Kế hoạch tổng thể của Nga cho Mariupol nhắm tới dân số 212.000 người vào năm 2022 và trở lại 425.000 người vào năm 2030. Hiện tại, khoảng 15.000 người dân Mariupol là quân nhân Nga, ông Andryushchenko cho biết, người đã đưa ra ước tính đó từ thông tin về những người lính tham gia.

“Hiện tại không có thành phố nào của Nga hơn Mariupol,” Dmitry Sablin, một nhà lập pháp Nga sinh ra ở Mariupol, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Nga vào tháng 6 sau khi đến thăm thành phố.

Điện Kremlin đang hành động nhanh nhất có thể để đảm bảo rằng những người Ukraine ở lại thành phố này sẽ nhìn thấy tương lai của họ với tư cách là người Nga.

Vào ngày 15/11/2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trao tặng Mariupol danh hiệu “Thành phố Vinh quang Quân sự” vì chủ nghĩa anh hùng của những người mà ông mô tả là những người bảo vệ thành phố. Vào ngày 7/12, ông Putin cho biết “chiến dịch quân sự đặc biệt” chống Ukraine của ông đã biến biển Azov thành “vùng biển nội địa của Nga”.

Điều này phù hợp với phần nhiều người vẫn bám trụ ở lại. Mariupol luôn có một số cư dân mà tự coi mình là người Nga.

“Ai không thích vậy thì đừng quay về đây nữa,” một phụ nữ nói.

“Tôi suýt bị bắn vì không biết tiếng Ukraine. Điều duy nhất cứu chúng tôi là quân Azov [Ukraine] bị bắn và bỏ chạy,” Arsen, một người Armenia gốc Nga ở Surgut, nói. Hai mươi năm trước, anh chuyển đến Mariupol để ở với mẹ và đã gặp tình yêu của đời mình ở đó. Bạn gái của anh ấy kể về việc bạn của cô ấy đã cố gắng đưa xác mẹ cô ấy ra đường nhưng bị một nữ xạ thủ Ukraine bắn. Có hàng trăm câu chuyện như thế này, theo RT báo cáo.

Mariupol hiện đang bị giằng xé giữa Nga và Ukraine. Một số người ở lại đang chờ quốc tịch Nga để tiếp tục cuộc sống của mình. Tuy nhiên, chữ “ï” của Ukraine, vốn không có trong tiếng Nga, thỉnh thoảng xuất hiện dưới dạng vẽ bậy đâu đó nơi thành phố, thể hiện sự phản kháng mong manh của một số người dân nơi đây.

Thiên Đức (t/h)

VIDEO: Mariupol đang được xây dựng thành thành phố Nga (AP)