Việc kiểm phiếu bầu cử Mỹ năm 2024 vẫn đang hoàn tất, nhưng ông Trump đã chắc chắn trở thành Tổng thống thứ 47 của Mỹ. Trump không những không mất phiếu bầu của phụ nữ và người Latin như nhiều thăm dò trước đó, ông còn giành được chiến thắng ở nhiều bang xanh, cho thấy hóa ra hầu hết cử tri đều lo ngại về vấn đề kinh tế và lạm phát.

Trump Harris 2
Hai đề cử viên tranh cử tổng thống Hoa Kỳ: ông Trump và bà Harris. (Ảnh: Shutterstock)

Chiến thắng tại các bang dao động

Theo kết quả bầu cử Mỹ, ông Trump đã giành chiến thắng tại các bang quan trọng là Pennsylvania, Georgia và North Carolina và được bầu làm tổng thống thứ 47. Như vậy trong hơn 120 năm qua, ông cũng là tổng thống đầu tiên của Mỹ phục vụ các nhiệm kỳ không liên tiếp.

Trong bài phát biểu chiến thắng ở Florida, ông Trump nói: “Chúng ta đã đạt được thành tựu chính trị đáng kinh ngạc nhất, đất nước chúng ta chưa bao giờ chứng kiến ​​điều gì như thế này trước đây”, và hứa sẽ “giúp đất nước chúng ta hàn gắn vết thương”.

Trump đã thắng tại 7 bang dao động, không những không mất số phiếu bầu nữ như những dự đoán trước bầu cử, mà còn giành được phiếu của người Latin và giới trẻ.

Tại thời điểm này, mặc dù ông đã trải qua 3 chiến dịch bầu cử và nhiều vụ kiện, nhưng các vấn đề về giới tính và sắc tộc được truyền thông chính thống đưa ra khó có thể ảnh hưởng đến hình ảnh người hùng cứng rắn của ông trong mắt những người ủng hộ, trong khi với những cử tri trung dung chú trọng kinh tế thì những chủ đề đó không mấy tác động đến họ.

 Tại sao cử tri Mỹ không nghĩ như chuyên gia?

Trong khi các phương tiện truyền thông chính thống và các nhà kinh tế thường quảng bá nền kinh tế Mỹ thịnh vượng dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, nhưng câu hỏi là: “Tại sao cử tri Mỹ không nghĩ vậy?” Đó là do chính phủ phe Dân chủ đã phớt lờ tâm trạng thực sự của hầu hết mọi người: Vấn đề lạm phát!

Trước cuộc bầu cử, ông Trump đã hỏi lớn khi khai mạc cuộc vận động tranh cử ở New York: “Các bạn sống thế nào trong 4 năm qua?”

Thực sự, người dân Mỹ đã phải đối mặt với tình trạng lạm phát nghiêm trọng sau đại dịch COVID-19 kéo dài trong 3 năm, các gia đình trung lưu đang gặp khó khăn phải chịu áp lực về giá cả, tiền thuê nhà và giá nhà khiến họ không thể chịu được. Hơn 50% cử tri ý thức rõ áp lực kinh tế nặng, chính bất mãn của họ đã khiến phong trào “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” (MAGA) một lần nữa trở nên cấp thiết.

Mặc dù vào giữa năm nay chính quyền Tổng thống Biden đã kiểm soát được lạm phát, thực tế dù giá cả không tiếp tục tăng nhưng đối với những người có mức lương không theo kịp tốc độ tăng giá, chúng vẫn ở mức cao, những con số của cơ quan thống kê lao động không phản ánh đúng đắn trong cuộc sống hàng ngày.

Mấu chốt

Không còn nghi ngờ gì nữa, mấu chốt của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 là kinh tế và lạm phát.

Một cuộc thăm dò của ABC/Ipsos công bố ngày 4/11 cho thấy đa số cử tri tin rằng “đất nước đang đi sai hướng”, quan điểm này chiếm tới 74%. Từ năm 1980, dữ liệu này được coi là dự đoán đáng tin cậy về việc đảng cầm quyền sẽ mất Nhà Trắng.

Trước cuộc bỏ phiếu, nền kinh tế – hay nói đúng hơn là nhận thức của công chúng về nền kinh tế – đã cho thấy cử tri Mỹ lo lắng đến mức nào. Sau đại dịch, lạm phát đạt mức cao nhất kể từ những năm 1970.

Nhìn lại đêm trước cuộc bầu cử Mỹ năm 2016, khi đó các ca sĩ và ban nhạc hạng A bao gồm Lady Gaga, Katy Perry, Bon Jovi và Bruce Springsteen lần lượt hát ủng hộ ứng viên Hillary Clinton, tạo khung cảnh thật sôi động và hoành tráng cho bà ấy, nhưng cuối cùng ông Trump đã thắng cử.

8 năm sau, đối thủ trong cuộc bầu cử cũng là một nữ ứng viên ưu tú: Phó Tổng thống Kamala Harris. Đội ngũ vận động tranh cử và quy trình bầu cử tưởng chừng như giống nhau, nhưng kết quả nước Mỹ vẫn chưa có nữ tổng thống đầu tiên.

Hệ thống Cử tri đoàn đặc biệt ở Mỹ khiến cử tri cấp trung ở các bang dao động trở thành chìa khóa để giành chiến thắng. Các bang dao động chủ yếu nằm ở các khu vực khó khăn về kinh tế, khác với các khu vực giàu có hơn và có khuynh hướng chính trị rõ ràng như New York, California và Texas. Người dân ở vùng ngoại ô của các bang đó ưu tiên chuyện sinh kế và đảm bảo việc làm, khiến các chủ đề như giới tính và chủng tộc là vấn đề thứ yếu đối với họ.