Mỹ kêu gọi TQ thả tù nhân nhân quyền nhân kỷ niệm đàn áp Thiên An Môn

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm thứ Hai (3/6) đã kêu gọi chế độ Bắc Kinh hãy thả tất cả tù nhân bị giam giữ vì đấu tranh chống lại lạm dụng nhân quyền ở Trung Quốc nhân dịp kỷ niệm 30 năm sự kiện thảm sát Thiên An Môn.

Trong tuyên bố của mình, ông Pompeo lại thúc giục Trung Quốc phải công khai tổng số người bị chết hoặc mất tích trong cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ do sinh viên lãnh đạo trong và quanh Quảng trường Thiên An Môn tròn ba thập kỷ trước.

“Bước đi như vậy sẽ bắt đầu thể hiện sự sẵn sàng của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc tôn trọng nhân quyền và các quyền tự do cơ bản,” ông Pompeo nói.

“Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc thả tất cả những người đã bị giam giữ vì theo đuổi thực hành nhân quyền và các quyền tự do, chấm dứt sử dụng bắt giữ tùy tiện, và hủy bỏ các chính sách phản tác dụng kết hợp khủng bố với đàn áp tôn giáo và chính trị,” Ngoại trưởng Mỹ nói thêm.

Ngày 4/6/1989, chế độ Trung Quốc đã huy động xe tăng để dập tắt cuộc biểu tình dân chủ do sinh viên lãnh đạo tại Quảng trường Thiên An Môn, nhưng họ chưa bao giờ công bố số người chết. Các nhóm nhân quyền và nhân chứng ước tính rằng con số nạn nhân tử vong dao động từ vài trăm tới vài nghìn người.

Đàn áp Thiên An Môn là chủ đề cấm kỵ tại Trung Quốc và 30 năm sau sự kiện đó, nó vẫn là một điểm tranh cãi giữa Trung Quốc và nhiều nước phương Tây.

Trong một cuộc họp báo vào tuần trước, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus đã làm Trung Quốc tức giận khi bà đề cập tới cuộc biểu tình Thiên An Môn là “một vụ thảm sát toàn diện những người biểu tình ôn hòa.”

Cũng trong ngày thứ Hai (3/6), chính phủ Đài Loan đã tuyên bố rằng Trung Quốc phải “thành tâm sám hối” về vụ đàn áp đẫm máu những người biểu tình ủng hộ dân chủ trong và quanh Quảng trường Thiên An Môn cách nay tròn ba thập kỷ.

Trong tuyên bố phát đi hôm 3/6, Hội đồng Các vấn đề Đại Lục của Đài Loan nói rằng: “Trung Quốc phải thành tâm sám hối về sự cố Lục Tứ và chủ động thúc đẩy cải cách dân chủ.”

“Chúng tôi tha thiết khuyên các nhà chức trách Trung Quốc phải đối mặt với sai lầm lịch sử này và chân thành xin lỗi càng sớm càng tốt,” tuyên bố nói thêm.

Trước tuyên bố của Đài Loan một ngày, trong Đối thoại Shangri-La, Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phụng Hòa đã lên tiếng bảo vệ cách thức chế độ Bắc Kinh xử lý sự kiện Thiên An Môn. Ông Ngụy nói rằng quyết định của chính phủ Trung Quốc lúc đó là “đúng” vì lý do ổn định an ninh trong nước. Ông Ngụy gọi việc hàng vạn thanh niên biểu tình tại Thiên An Môn là gây rối loạn chính trị và cần phải bị ngăn chặn.

“Mọi người đều quan tâm đến Thiên An Môn sau 30 năm”, ông Ngụy nói. “Trong 30 năm qua, Trung Quốc dưới Đảng Cộng Sản đã trải qua rất nhiều thay đổi – quý vị có nghĩ rằng chính phủ đã sai lầm khi xử lý Lục Tứ? Có một kết luận cho sự kiện đó. Chính phủ đã kiên quyết ngăn chặn rối loạn,” Reuters dẫn phát ngôn hiếm hoi của ông Ngụy nói về sự kiện Lục Tứ.

Ông Ngụy cho rằng sự phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc từ năm 1989 chứng tỏ quyết định của chính phủ Trung Quốc là đúng.

“Biểu tình Thiên An Môn là sự rối loạn chính trị khiến chính phủ trung ương phải chế ngự, đây là chính sách đúng”, ông Ngụy nói.

“Nhờ thế, Trung Quốc mới được hưởng sự ổn định, và nếu bạn tới thăm Trung Quốc, bạn có thể hiểu được phần lịch sử đó”.

Trong tuyên bố hôm 3/6, Hội đồng Các vấn đề Đại Lục của Đài Loan nói rằng những phát biểu của ông Ngụy bảo vệ cách xử lý biểu tình của quân đội Trung Quốc là “không thể tưởng tượng”.

“Điều đó chứng minh tỏ rằng họ cứ nói ‘người Trung Quốc không tấn công người Trung Quốc’ là lời nói dối to lớn,” Hội đồng nói.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong tuyên bố hôm 3/6 nói thêm rằng hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc đã không được cải thiện bất chấp nước này ngày càng có vị thế lớn hơn trên trường quốc tế. Ông Pompeo lên án cách chế độ Bắc Kinh đối xử với khoảng 1,5 triệu người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm Hồi giáo khác ở khu vực Tân Cương.

“Nhà nước độc đảng Trung Quốc không chấp nhận bất đồng chính kiến và lạm dụng nhân quyền bất cứ khi nào cần phục vụ cho lợi ích của chế độ,” ông Pompeo nói. “Ngày nay, công dân Trung Quốc đã gặp phải một làn sóng lạm dụng mới, đặc biệt tại Tân Cương, nơi lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc đang nỗ lực một cách có phương pháp để bóp nghẹt văn hóa của người Duy Ngô Nhĩ và dập tắt đức tin Hồi giáo.”

Xuân Thành

Xem thêm: