Mỹ triệt phá đường dây trị giá 160 triệu USD tuồn chip AI Nvidia sang Trung Quốc

Thiên Vân
•
Thứ Ba, 09/12/2025

Giới chức Mỹ đã triệt phá một mạng lưới tìm cách tuồn các con chip AI cao cấp của Nvidia, như A100, H100 và H200, sang Trung Quốc trái phép. Nhóm này bị cáo buộc dùng công ty bình phong, khai sai hồ sơ để lách kiểm soát xuất khẩu. Vụ việc làm dấy lên lo ngại về rò rỉ công nghệ AI chiến lược và thúc đẩy Mỹ xem xét siết chặt hơn nữa việc theo dõi và quản lý chip sau khi bán.

Các công tố viên Liên bang thuộc Địa hạt Tư pháp Miền Nam Texas cho biết một mạng lưới buôn lậu tinh vi có liên hệ đến khu vực Houston đã lén lút vận chuyển bất hợp pháp những con chip cao cấp nhất sang Trung Quốc và các khu vực bị hạn chế khác, với tổng giá trị ít nhất 160 triệu USD và thu về hơn 50 triệu USD.

Hai thương nhân hiện đã bị tạm giữ, và một công ty tại vùng Houston cùng chủ sở hữu đã chính thức nhận tội, trong một vụ án mà giới điều tra gọi là “Chiến dịch Người giữ cổng (Operation Gatekeeper).”

Biện lý Liên bang Nicholas J. Ganjei cho Địa hạt Miền Nam Texas tuyên bố rằng mạng lưới này gây phương hại trực tiếp đến an ninh quốc gia khi tìm cách vận chuyển công nghệ chip A.I. tối tân cho “những bên có thể sử dụng [công nghệ này] để chống lại lợi ích của Hoa Kỳ.”

Ông Ganjei nói: “Những con chip này là nền tảng của công nghệ A.I. và có vai trò trọng yếu trong các ứng dụng quân sự hiện đại,” đồng thời cảnh báo rằng quốc gia nào nắm giữ được công nghệ này sẽ “nắm giữ tương lai.”

Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp phụ trách An ninh Quốc gia John A. Eisenberg nói thêm rằng ưu thế của Hoa Kỳ trong lĩnh vực kỹ thuật cao là thành quả của “bao nhiêu công lao và hy sinh” của các kỹ sư và khoa học gia Mỹ, và Chính phủ sẽ triệt để áp dụng luật kiểm soát xuất cảng để bảo vệ lợi thế ấy.

Một cư dân Missouri City đã nhận tội

Giới công tố cho biết ông Alan Hao Hsu (còn gọi là Haochun Hsu), 43 tuổi, cư trú tại Missouri City, cùng công ty Hao Global LLC, đã nhận tội về các hành vi buôn lậu và xuất cảng bất hợp pháp.

Theo các tài liệu tòa án vừa được giải mật, ông Hsu và đồng phạm đã xuất cảng hoặc tìm cách xuất cảng chip GPU Nvidia H100 và H200 Tensor Core trị giá tối thiểu 160 triệu USD từ tháng 10 năm 2024 đến tháng 5 năm 2025.

Những con chip này được thiết kế cho:

Các ứng dụng trí tuệ nhân tạo cao cấp
Hệ thống điện toán hiệu năng cao quy mô lớn
Các mục tiêu dân sự lẫn quân sự

Do khả năng ứng dụng trong việc giám sát, phát triển vũ khí và những hệ thống nhạy cảm khác, việc xuất cảng H100 và H200 sang Trung Quốc mà không được phép của Chính phủ Hoa Kỳ là bất hợp pháp.

Giới điều tra cho biết ông Hsu và công ty của ông đã:

Khai man hồ sơ vận chuyển
Cố tình ghi sai mô tả hàng hóa
Che giấu người nhận thật sự nhằm qua mặt các cơ quan kiểm soát

Tổng cộng, công ty Hao Global và ông Hsu đã nhận về hơn 50 triệu USD chuyển ngân từ Trung Quốc. Số GPU cuối cùng đã được đưa sang Trung Quốc, Hongkong và các địa điểm bị hạn chế khác — tất cả đều trái với luật xuất cảng Hoa Kỳ.

Ông Hsu có thể đối diện với mức án 10 năm tù liên bang khi tuyên án vào ngày 18 tháng 2. Công ty Hao Global LLC có thể bị phạt gấp đôi số lợi nhuận thu được và bị đặt dưới án quản thúc thương mại. Ông Hsu hiện được tại ngoại chờ tuyên án.

Theo hồ sơ tòa án, đường dây này được phân công thành nhiều vai trò, lan rộng qua nhiều công ty và nhiều quốc gia:

Một số người mua chip Nvidia bị hạn chế từ các nhà cung ứng tại Hoa Kỳ.
Một số khác phụ trách cải dạng và tái đóng gói hàng.
Các đối tác tiếp vận hỗ trợ di chuyển hàng hóa qua kho tại Hoa Kỳ rồi đưa ra ngoại quốc.

Trong một phần của kế hoạch, các đồng phạm dùng “người mua trá hình” để mua GPU Nvidia, viện cớ rằng hàng dành cho khách tại Hoa Kỳ hoặc các nước không cần giấy phép xuất cảng.

Khi GPU đã lọt vào chuỗi cung ứng tại Mỹ, giới điều tra cho biết nhân viên đã:

Gỡ nhãn Nvidia
Dán nhãn giả mang tên “SANDKYAN”
Khai báo trên tờ khai xuất cảng như “linh kiện điện toán thông thường”

Từ đó, những GPU cải dạng này được vận chuyển sang Trung Quốc và Hongkong.

Mở rộng điều tra: Hai người đàn ông khác bị truy tố

Giới công tố cho biết hai người khác — nguyên quán Trung Quốc — hiện cũng đang đối diện với các cáo buộc liên bang:

Ông Fanyue “Tom” Gong, 43 tuổi — cư trú tại Brooklyn, New York
Ông Benlin Yuan, 58 tuổi — công dân Canada cư trú tại Mississauga, Ontario

Ông Yuan là Tổng giám đốc điều hành của một công ty dịch vụ IT tại Sterling, tiểu bang Virginia — là chi nhánh tại Hoa Kỳ của một tập đoàn IT lớn tại Bắc Kinh. Ông Gong là chủ sở hữu của một công ty công nghệ tại New York.

Cáo trạng cho biết:

Ông Gong và ông Yuan thông đồng cùng nhân viên một công ty tiếp vận tại Hongkong và một công ty A.I. tại Trung Quốc để qua mặt luật kiểm soát xuất cảng của Hoa Kỳ.
Đối với ông Gong, đồng phạm dùng người mua trá hình, kho hàng tại Mỹ, và tái dán nhãn “SANDKYAN” để che giấu nơi đến.
Đối với ông Yuan, ông ta tuyển dụng và tổ chức người kiểm định để kiểm tra hàng hóa giả dạng, đồng thời dặn họ không được tiết lộ rằng hàng sẽ sang Trung Quốc.

Các hồ sơ cũng cáo buộc ông Yuan:

Soạn “câu chuyện che đậy” để xin trả lại các lô GPU bị tạm giữ
Thảo luận việc cung cấp thông tin giả cho giới chức Hoa Kỳ về người dùng cuối
Chỉ đạo cách xử lý và lưu kho các lô GPU khác

Nếu bị kết tội:

Ông Yuan có thể đối diện với mức án 20 năm tù vì âm mưu vi phạm Đạo luật Cải tổ Kiểm soát Xuất cảng.
Ông Gong có thể lãnh án 10 năm tù vì âm mưu buôn lậu.

Cả hai hiện bị tạm giam.

Góc nhìn toàn cục: Vì sao những con chip này hệ trọng

Chip GPU Nvidia H100 và H200 được xem là một trong những bộ xử lý tối tân nhất thế giới, với khả năng:

Vận hành A.I. tạo sinh và mô hình ngôn ngữ lớn
Xử lý dữ liệu khổng lồ với tốc độ cực cao
Tăng tốc các ngành khoa học và điện toán hiệu năng cao

Công nghệ dùng để vận hành chatbot và trung tâm dữ liệu cũng có thể được áp dụng vào hệ thống quân sự, công cụ giám sát và phát triển binh khí — vì thế Hoa Kỳ kiểm soát rất chặt chẽ.

Giới chức cho rằng vụ án này cho thấy giá trị và mức độ dễ bị tổn thương của ngành công nghệ A.I. Hoa Kỳ.

Ai đang chủ trì cuộc điều tra?

Theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, các cơ quan phối hợp trong Chiến dịch Gatekeeper gồm:

Bộ Thương mại – Cục Công nghiệp & An ninh, Văn phòng Điều tra Xuất cảng (Dallas)
Cơ quan Di trú & Hải quan – Đơn vị Điều tra An ninh Nội địa (Dallas)
FBI tại New York và Washington, D.C.
Các Công tố viên Liên bang John Marck và Mark McIntyre
Các Trợ lý Biện lý thuộc Bộ Tư pháp Hoa Kỳ: Fatema Merchant và Yifei Zheng

Chiến dịch Gatekeeper vẫn đang tiếp diễn, và có thể sẽ có thêm các biện pháp cưỡng chế khác khi giới điều tra tiếp tục triệt phá những đường dây buôn lậu công nghệ A.I. của Hoa Kỳ.

Thiên Vân biên dịch, theo Reuters, Newsweek, Washington Post, Foxnews