Nga, Syria cố “tẩy sạch” chất độc hóa học, OPCW chưa thể tới hiện trường

Chính phủ Hoa Kỳ và các hãng thông tấn quốc tế hôm thứ Năm (19/4) đã nói rằng họ có bằng chứng đáng tin cậy cho thấy Nga và chính quyền Syria đang cố gắng “tẩy sạch” khu vực nghi bị tấn công hóa học hôm 7/4. Trong khi đó, chế độ Assad vẫn chưa để các giám sát viên của Tổ chức Cấm phổ biến Vũ khí Hóa học (OPCW) tiếp cận các khu vực bị tấn công.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói rằng đội ngũ giám sát viên của OPCW vẫn chưa thể tiếp cận khu vục nghi bị tấn công hóa học tại thị trấn Douma hôm 7/4.

Phát biểu trong cuộc họp báo hôm thứ Năm (19/4), bà Nauert cho hay: “Chúng tôi có thông tin đáng tin cậy cho thấy quan chức Nga đang làm việc với chế độ Syria để bác bỏ và trì hoãn việc các giám sát viên OPCW tiếp cận Douma”.

Bà Nauert nói thêm rằng: “Chúng tôi tin quan chức Nga đã làm việc với chế độ Syria để tẩy sạch các địa điểm nghi bị tấn công hóa học và loại bỏ các chứng cứ buộc tội về vũ khí hóa học được sử dụng”.

Trong khi nhắc lại rằng Syria phải chịu trách nhiệm cho vụ tấn công hóa học, bà Nauert cũng nói Mỹ có bằng chứng đáng tin cậy rằng “người dân tại hiện trường đã bị cả Nga và Syria thuyết phục để có gắng thay đổi câu chuyện [hôm 7/4] ”.

Các nước phương Tây cho biết nhiều người dân Syria đã bị chết ngạt bởi khí độc trong tấn công hóa học, nhưng Nga và đồng minh của họ phủ nhận điều này.

Đại diện của OPCW hôm thứ Tư (18/4) cũng đã phát đi tuyên bố nói rằng các giám sát viên của họ cho tới 17/4 vẫn chưa thể vào thị trấn Douma và kiểm tra khu vực nơi được cho là chính phủ Syria đã thực hiện vụ tấn công hóa học hôm 7/4.

Tờ Breitbart cho hay tới thứ Năm (19/4), công việc của đội giám sát của OPCW vẫn đang bị đình trệ và chưa có thời gian biểu chính xác cho họ kiểm tra khu vực nghi bị tấn công hóa học tại Douma.

Trong tuyên bố hôm thứ Tư, OPCW đã giải thích rằng việc bảo vệ các địa điểm mà phái đoàn giám sát của họ dự định đến thăm là trách nhiệm của cảnh sát quân đội Nga. Việc sắp xếp lịch trình làm việc của OPCW do quân đội Syria tiến hành và họ sẽ tháp tùng các giám sát viên tới một “địa điểm xác định” do người Nga đang kiểm soát.

Tờ Breitbart cho biết Liên Hiệp Quốc đã quyết định điều động đội ngũ an ninh của họ tới Douma trước. Kết quả thu được khá thất vọng. “Khi đến Địa điểm 1, một đám đông dân chúng đã tập hợp ở đó và Cơ quan An ninh và An Toàn Liên Hiệp Quốc (UNDSS) đã khuyên trinh sát nên rút đi. Tại Địa điểm 2, đội trinh sát đã gặp hỏa lực nhỏ, một thiết bị nổ bị kích hoạt. Đội trinh sát đã quay lại Damascus”.

Một quan chức gần gũi với chính quyền Syria nói với Reuters rằng đám đông thù địch có mặt tại địa điểm đầu tiên mà đội an ninh trinh sát của Liên Hiệp Quốc tới đã biểu tình phản đối cuộc không kích của Mỹ và đồng minh nhắm vào Syria hôm 13/4.

“Đó là thông điệp của người dân”, vị quan chức nêu trên tuyên bố.

Liên Hiệp Quốc được cho là đang làm việc với chính phủ Syria và hội đồng địa phương tại Douma, và các quan chức Nga để “rà soát tình huống an ninh”, nhưng OPCW chưa thể biết được khi nào các giám sát viên của họ mới có thể tiếp cận các khu vực nghi bị tấn công hóa học.

Hôm thứ Tư (18/4), hãng thông tấn Qatar Al-Jazeera đã lên án truyền thông nhà nước Syria đưa thông tin sai lệnh về việc các giám sát viên của OPCW đã tới được Douma và bắt đầu kiểm tra các khu vực nghi bị tấn công hóa học. Nhưng thực tế đội ngũ của OPCW chưa thể làm việc và vẫn phải ở lại Damascus.

Phát biểu trước cuộc họp hôm thứ Tư (18/4) với người đồng cấp Qatar, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đổ lỗi cho chính quyền Assad đã trì hoãn công việc thanh sát tại Douma.

“Chúng tôi biết rõ về việc trì hoãn này do chế độ Syria thực hiện, nhưng chúng tôi cũng biết rõ cách thức họ đã tiến hành trong quá khứ và điều đó khẳng định cái họ đã làm là sử dụng vũ khí hóa học”, Tướng Mattis nói về chế độ Assad.

“Nói cách khác, sử dụng trì hoãn sau một cuộc tấn công như thế là để cố gắng làm sạch bằng chứng trước khi nhóm điều tra vào. Vì vậy, thật không may họ [giám sát viên OPCW] bị trì hoãn”, ông Mattis nói thêm.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Nauert cũng nói rằng Washington quan ngại rằng bằng chứng về vụ tấn công hóa học sẽ “giảm giá trị” khi các giám sát viên của OPCW bị trì hoãn lâu hơn. “Đó là điều chúng tôi hết sức quan ngại”, bà Nauert nhấn mạnh.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: