Nhật Bản phát hiện lô hàng từ Trung Quốc chứa lượng lớn kiến lửa đỏ cực độc

Bình Minh
•
Thứ Hai, 30/06/2025

Một container được chất hàng từ cảng Hạ Môn, Trung Quốc, đã phát hiện chứa kiến lửa đỏ cực độc. Đây là lần phát hiện kiến lửa đỏ với số lượng lớn nhất tại cảng Yokohama kể từ lần đầu tiên ghi nhận vào tháng 7/2017. Kiến lửa đỏ đe dọa nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp gây hại đến hơn 50 loại cây khác nhau.

r shutterstock 1406340401 — Kiến lửa đỏ. (Ảnh minh họa: Shutterstock)

Sau khi container này cập cảng lớn Tokyo, ngày 24/6 tại cảng Honmoku của Yokohama, container được dỡ hàng và phát hiện có tổng cộng khoảng 2.150 con kiến lửa đỏ, cùng với ấu trùng, nhộng và trứng. Đây là lần phát hiện kiến lửa đỏ với số lượng lớn nhất tại cảng Yokohama kể từ lần đầu tiên ghi nhận vào tháng 7/2017.

Theo báo cáo của tờ Sankei Shimbun, ngày 27/6, Bộ Môi trường Nhật Bản và chính quyền thành phố Yokohama cho biết container từ Trung Quốc chở kiến lửa đỏ, trong đó có khoảng 2.000 kiến thợ, 100 kiến chúa và khoảng 50 kiến đực, tổng cộng khoảng 2.150 con, cùng với trứng, nhộng và ấu trùng khoảng 500 cá thể.

Báo cũng cho biết con tàu đã rời cảng Hạ Môn ngày 18/6, cập cảng Ōi ở Tokyo, và được dỡ hàng tại cảng Honmoku ở Yokohama vào ngày 24/6. Sau đó container được tạm lưu tại khu phân loại hàng hóa cảng Yamashita.

Khi doanh nghiệp mở container để dỡ hàng, họ bất ngờ phát hiện có nhiều kiến bên trong, thậm chí chúng còn bò ra ngoài. May mắn là chúng đã bị tiêu diệt kịp thời tại chỗ. Sau đó, Bộ Môi trường xác nhận đó chính là kiến lửa đỏ.

Lần đầu tiên kiến lửa đỏ được phát hiện tại Nhật là vào tháng 6/2017. Từ đó đến nay đã ghi nhận tổng cộng 142 vụ tại 18 tỉnh thành trên toàn quốc.

Chính quyền Tokyo cho biết, cho đến nay các điểm phát hiện kiến lửa đỏ đều nằm trong khu vực logistics ven biển, chưa có ca nào được ghi nhận tại khu dân cư nội địa. Vì vậy, người dân được khuyến cáo nếu phát hiện sinh vật bị nghi ngờ thì lập tức báo cho cơ quan chức năng, tuyệt đối không được bắt hay chạm vào.

Ông Đổng Lập Khôn, kỹ sư cao cấp tại Viện Nghiên cứu Bảo vệ Thực vật thuộc Viện Khoa học Vườn Trung Quốc, nói với “Jiupai New“ (Cửu Phái) rằng, kiến lửa đỏ có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và động vật, thậm chí đe dọa tính mạng. Tại nơi xâm nhập mới, chúng dễ hình thành quần thể mật độ cao, nếu con người hoặc động vật giẫm lên tổ, chúng sẽ lập tức tấn công ồ ạt và bám lên cơ thể cắn liên tục.

Ông Đổng Lập Khôn cho biết đặc điểm nổi bật nhất của kiến lửa đỏ là tổ của chúng, thường thấy ở bãi cỏ, đồng ruộng, đất hoang, ven đường hoặc công viên. Chúng đào đất từ dưới lên, tạo thành tổ gò đất giống hình chóp, bên trong có cấu trúc tổ ong.

Khác với kiến thường, tổ kiến lửa đỏ nhô lên rõ rệt. Nếu gỡ phần đất bề mặt sẽ thấy hàng loạt kiến màu đỏ sẫm tràn ra, trong đó kiến lớn là kiến lính, nhỏ là kiến thợ — cả hai đều có thể cắn và chích người.

Kiến lửa đỏ là loài ngoại lai xâm lấn có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Sau khi bị kiến chích, con người thường cảm thấy nóng rát, tấy đỏ, ngứa, đau và nổi mụn mủ trắng. Thậm chí một số người còn bị dị ứng nghiêm trọng, dẫn đến sốc phản vệ như chóng mặt, đau bụng, tụt huyết áp, khó thở, tim đập nhanh và mất ý thức, trường hợp nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Theo dữ liệu công khai, kiến lửa đỏ hiện là một trong 100 loài xâm lấn nguy hiểm nhất thế giới. Chúng có khả năng sinh sản rất mạnh, có thể sống đến 4 năm. Một tổ kiến có thể đẻ 2.000–3.000 trứng mỗi ngày, phần lớn đều sống sót. Một tổ trưởng thành có thể có tới 240.000 con, còn tổ nhỏ cũng có tới 80.000 con.

Đặc biệt, kiến lửa đỏ đe dọa nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Chúng có thể tha hạt giống, khiến tỷ lệ nảy mầm giảm, hoặc trực tiếp ăn quả, chồi cây, làm giảm sản lượng cây trồng.

Kiến lửa đỏ có thể gây hại đến hơn 50 loại cây nông nghiệp như đậu nành, ngô, rau xanh, cam quýt… Ở các vùng bị xâm nhập nặng, tỷ lệ hạt giống bị tha đi có thể vượt 40%, đậu xanh, khoai lang, khoai tây giảm sản lượng hơn 30%, đậu nành giảm trên 20%.

South China Morning Post đưa tin, ngày 26/5/2017, loài kiến lửa nguy hiểm đã được phát hiện trên một tàu chở hàng từ cảng Kobe đến thành phố Amagasaki. Điểm xuất phát đầu tiên của con tàu là tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc từ ngày 20/5/2017.

Ngay từ năm 2017, ông Kevin Short, Giáo sự Khoa Giáo dục môi trường tại Đại học Khoa học Thông tin Tokyo cho biết: “Vấn đề ở đây là các loài côn trùng như kiến, nhện…có kích cỡ rất nhỏ và dễ dàng xâm nhập vào các tàu chở hàng và đi khắp thế giới. Chúng ta có thể xác định được vị trí của chúng ở các cảng nhưng chúng lây lan ra rất nhanh ra các khu vực khác”.

Ông Short đánh giá loài kiến lửa này thậm chí còn là vấn đề nghiêm trọng cho Nhật Bản hơn cả loài nhện đỏ có độc đến từ Úc hơn 10 năm trước. Ông nhấn mạnh đặc điểm có thể sinh sản nhanh và sinh tốn ở khắp mọi nơi của kiến lửa sẽ khiến chúng rất khó bị kiểm soát.

Thêm vào đó, ông Short lo ngại loài kiến lửa mới sẽ gây ra mối đe dọa xóa sổ loài kiến Nhật Bản giống như rất nhiều trường hợp tương tự đã xảy ra trên thế giới.

Từ khóa Nhật Bản kiến lửa đỏ