Nửa nhiệm kỳ tổng thống, ông Trump có giữ lời hứa với cử tri?

Chủ nhật 20/1 (giờ Mỹ) là mốc đánh dấu Tổng thống Donald Trump đạt tới giữa thời gian nhiệm kỳ tổng thống Mỹ. Kể từ khi bước vào Tòa Bạch Ốc ngày 20/1/2017, tới nay ông Trump đã làm được gì, liệu ông có giữ được những lời hứa với cử tri trong chiến dịch tranh cử?

Embed from Getty Images

Dưới đây, là những lời hứa Tổng thống Trump đã hoàn thành, những việc đang dang dở và những lời hứa chưa được thực hiện.

Những lời hứa đã hoàn thành

Chuẩn thuận cải cách thuế: Khi còn là ứng viên tổng thống, ông Trump đã hứa sẽ đơn giản hóa bộ luật thuế và tạo ra một cuộc cải cách thuế lớn cho người dân Mỹ. Vào cuối tháng 12/2017, Tổng thống Trump đã ký luật đại tu thuế 1,5 nghìn tỷ USD với việc viết lại phần lớn luật thuế của Mỹ trong vài thập kỷ. Luật thuế mới giảm sâu thuế thu nhập doanh nghiệp và tăng gấp đôi khấu trừ tiêu chuẩn, cùng nhiều thay đổi khác.

Rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran: Gọi đây là thỏa thuận “tồi tệ”, ông Trump đã chính thức tuyên bố rút nước Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran vào tháng 5/2018. Tới tháng 11/2018, chính quyền Trump nói rằng họ đã khôi phục các chế tài trừng phạt trước đây đối với Iran. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã hứa sẽ xóa bỏ thỏa thuận hạt nhân với chế độ Tehran.

Ép các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng: Ông Trump thường chỉ trích các nước thành viên NATO không trả “phần công bằng” của họ và ông đã đề xuất rằng ông sẽ chỉ bảo vệ các nước hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ tài chính của họ. Sau một số cuộc thảo luận giữa Tổng thống Trump và các lãnh đạo NATO khác, đôi khi gây tranh cãi, cuối cùng vào tháng 7/2018, các lãnh đạo NATO đã “cam kết vững chắc” sẽ tăng chi tiêu quốc phòng.

Thiết lập đường dây nóng hỗ trợ cựu chiến binh: Vào tháng 11/2017, Bộ Cựu chiến binh thông báo đường dây nóng 24/24h của Tòa Bạch Ốc đã được tạo lập thành công để giúp các cựu chiến binh – chính thức hoàn thành một trong những lời hứa chiến dịch của ông Trump. Các cựu chiến binh có thể kết nối với nhân viên hỗ trợ 24/24h qua đường dây nóng đặc biệt này.

Không nhận lương tổng thống: Ông Trump đã hứa không nhận lương tổng thống 400.000 USD hàng năm. Tổng thống Trump đã giữ lời hứa này. Một phần khoản lương này được tài trợ cho một số cơ quan chính phủ liên bang.

Cấm nhân viên chính phủ Mỹ vận động hành lang cho chính phủ nước ngoài: Một trong những lời hứa chiến dịch được hoàn thành đầu tiên của ông Trump là cấm trọn đời nhân viên chính phủ Mỹ làm vận động hành lang cho chính phủ nước ngoài. Ông Trump đã thực hiện lệnh cấm này thông qua một lệnh hành pháp.

Rút khỏi Thỏa thuận Biến đổi Khí hậu Paris: Khi là ứng cử viên tổng thống, ông Trump đã hứa sẽ “hủy” Thỏa thuận Khí hậu Paris – một hiệp ước với sự tham gia của gần 200 nước, tình nguyện cắt giảm phát thải khí nhà kính để đấu tranh với biến đổi khí hậu. Cựu Tổng thống Barack Obama đã sử dụng quyền tổng thống để tham gia thỏa thuận quốc tế này mà không đưa ra quốc hội phê chuẩn. Tổng thống Trump vào tháng 6/2017 đã thông báo nước Mỹ rút khỏi Thỏa thuận Khí hậu Paris.

Đánh bom IS: Khi là ứng viên, ông Trump đã thề sẽ đánh bom IS. Vào tháng 4/2017, quân đội Mỹ đã ném “bom mẹ” xuống một khu phức hợp đường hầm của IS tại Afghanistan.

Chuyển Đại sứ quán Mỹ về Jerusalem: Vào tháng 5/2018, Tổng thống Trump đã hoàn thành một lời hứa chiến dịch quan trọng khi chính thức cho mở cửa Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem và công nhận thành phố này là “thủ đô thực sự” của Israel. Cộng đồng quốc tế phần đông không công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel vì cả Israel và Palestine đều tuyên bố chủ quyền đối với thành phố cổ này. Trước đó, như nhiều nước khác, Đại sứ quán của Mỹ tại Israel đặt ở thành phố Tel Aviv.

Những lời hứa đang dang dở

Hủy bỏ luật chăm sóc sức khỏe của ông Obama: Ông Trump thường hứa với cử tri sẽ “hủy bỏ hoàn toàn” Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng, thường được gọi là Đạo luật Obamacare. Dù thực hiện nhiều nỗ lực lập pháp, nhưng lời hứa này của ông Trump vẫn chưa hoàn thành. Tuy vậy, bằng các lệnh hành pháp, Tổng thống Trump đã hủy bỏ một phần đạo luật y tế mang tính bước ngoặt mà ông Obama thông qua được từ năm 2010. Chính quyền Trump đã hủy bỏ các yêu cầu bắt buộc mọi cá nhân phải sử dụng biện pháp tránh thai, mở đường cho “lựa chọn khác” về bảo hiểm y tế và chấm dứt các khoản chi chia sẻ chi phí nhất định.

Giảm kho vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn: Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã nói rằng ông sẽ đàm phán với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un liên quan tới kho vũ khí hạt nhân của chế độ Bình Nhưỡng. Kết quả là hai nhà lãnh đạo Mỹ – Bắc Hàn đã họp thượng đỉnh tại Singapore vào ngày 12/6/2018. Tuy nhiên, cho tới nay vẫn chưa có nhiều tiến triển hữu hình trong việc thực thi thỏa thuận phi hạt nhân hóa mà ông Trump và ông Kim đã ký kết tại Singapore. Thực tế, từ sau thượng đỉnh Trump-Kim, một số nhà phân tích đã công khai phát đi các báo cáo cho thấy Bắc Hàn vẫn đang tiếp tục phát triển công nghệ hạt nhân và tên lửa. Mới đây, Mỹ và Bắc Hàn đã thống nhất Tổng thống Trump và Chủ tịch Kim sẽ gặp nhau lần hai vào cuối tháng Hai.

Buộc Trung Quốc phải thực thi thương mại công bằng: Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã nói Trung Quốc thao túng tiền tệ, thực thi thương mại bất công… và hứa sẽ đảo ngược thực trạng này. Tổng thống Trump chính thức đánh thuế hàng hóa nhập từ Trung Quốc từ tháng 7/2018, dẫn tới hai nền kinh tế hàng đầu thế giới bước vào cuộc chiến thương mại căng thẳng. Cho tới cuối năm 2018, Trung Quốc đã phải nhượng bộ và ngồi vào bàn đàm phán với Mỹ để tìm cách đáp ứng các yêu cầu của Washington về giảm thâm hụt thương mại hai chiều, chấm dứt đánh cắp công nghệ, ép buộc chuyển giao công nghệ, trợ cấp công nghiệp và các thực thi thương mại bất công khác. Các cuộc đàm phán cấp thứ trưởng ban đầu trong đầu năm 2019 được cho là đã có kết quả khi Trung Quốc đồng ý mua thêm nhiều hàng hóa Mỹ để cân bằng thương mại Mỹ – Trung trong vòng 6 năm tới.

Xây tường biên giới Mỹ – Mexico: Đây là một trong những lời hứa được ông Trump nhắc đến nhiều nhất trong chiến dịch tranh cử. Tính đến nay, Tổng thống Trump mới chỉ xây được rất ít tường biên giới miền nam. Hiện tại, chính phủ Mỹ đã đóng cửa một phần sang ngày thứ 29 liên tiếp do các bên vẫn bế tắc trong đàm phán ngân sách liên bang liên quan đến khoản 5,7 tỷ USD mà ông Trump yêu cầu chi cho xây tường biên giới Mỹ – Mexico. Đảng Dân chủ cho rằng bức tường vật chất “tốn kém và không hiệu quả”. Phe Dân chủ cũng cho rằng ông Trump trước đây hứa Mexico trả tiền cho bức tường mà giờ lại yêu cầu lấy tiền từ ngân khố Mỹ. Tổng thống Trump luôn khẳng định bức tường hiệu quả để ngăn chặn dòng người nhập cư, tội phạm và buôn lậu ma túy. Ông Trump cũng cho rằng Mexico thực tế sẽ trả tiền cho tường biên giới gián tiếp thông qua các lợi ích thương mại mà Mỹ đạt được nhờ thỏa thuận thương mại mới Mỹ – Mexico – Canada (USMCA), ba nước vừa ký kết tháng 12/2018 để thay thế cho NAFTA cũ đã tồn tại 24 năm – thỏa thuận mà ông Trump cho là gây thiệt hại cho Mỹ. Nếu tiếp tục bế tắc, Tổng thống Trump hoàn toàn có thể dùng quyền tổng thống tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để xây tường biên giới mà không cần Quốc hội duyệt chi ngân sách.

Đảo ngược chính sách về Cuba của ông Obama: Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump hứa sẽ hủy bỏ “những nhượng bộ” của tổng thống Mỹ tiền nhiệm với Cuba. Trong năm 2017, Tổng thống Trump đã khôi phục một số hạn chế với Cuba, nhưng vẫn giữ lại nhiều chính sách thân thiện Havana của cựu Tổng thống Obama.

Những lời hứa chưa thực hiện

Thành lập ủy ban về Hồi giáo cực đoan: Ông Trump đã nói rằng một trong những hành động đầu tiên trong vai trò tổng thống Mỹ của mình sẽ là “thành lập ủy ban về Hồi giáo cực đoan – với sự tham gia của các tiếng nói cải cách trong cộng đồng Hồi giáo, những người sẽ hy vọng làm việc với chúng tôi.” Tuy nhiên, cho tới nay, vẫn chưa có ủy ban nào như vậy ra đời.

Thông qua luật Kate: Ông Trump nói một trong những hành động đầu tiên của ông sẽ là yêu cầu Quốc hội Mỹ thông qua “Luật Kate”, điều luật tăng hình phạt đối với những người tái phạm vượt biên vào Mỹ bất hợp pháp. Luật này được đặt tên theo tên của một phụ nữ đã bị một người nhập cư bất hợp pháp giết hại tàn bạo vào năm 2015. Luật Kate đã được Hạ viện thông qua, nhưng Thượng viện không duyệt.

Áp dụng lại các phương thức thẩm vấn khắc nghiệp với tội phạm khủng bố: Ông Trump đã hứa sẽ chuẩn thuận hình thức mô phỏng đuối nước là một dạng thẩm vấn, đặc biệt áp dụng cho tội phạm khủng bố. Tổng thống Obama trong nhiệm kỳ của mình đã cấm cơ quan thực thi pháp luật sử dụng cách thức thẩm vấn khắc nghiệt này. Cho tới nay, Tổng thống Trump chưa đảo ngược chính sách này của ông Obama như ông đã hứa khi tranh cử.

Theo Fox News,

Tân Bình

Xem thêm: