Sáng thứ Ba (6/8), ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Kamala Harris đã đề cử Thống đốc bang Minnesota – ông Tim Walz, làm ‘phó tướng’ trong chiến dịch tranh cử của bà. Ông là cựu giáo viên trung học 60 tuổi, cựu chiến binh và cựu nghị sĩ. Hơn 30 năm trước, ông từng dạy học ở Trung Quốc, từ đó ông luôn chú ý đến các vấn đề nhân quyền tại Trung Quốc.

Tim Walz 1
Ông Tim Walz khi làm nghị sĩ đã kêu gọi Trung Quốc chấm dứt mọi hành vi giam giữ trái phép luật sư mù Trần Quang Thành và trả tự do cho gia đình ông. (Ảnh: Lisa/ Epoch Times)

Năm 1989, ông Walz lấy bằng cử nhân về giáo dục khoa học xã hội tại Chadron State College ở quê hương Nebraska. Theo tờ Lincoln Journal Star, ông Walz cũng tham gia khóa học nghiên cứu Đông Á tại Đại học Houston vào năm 1985.

Sau khi tốt nghiệp đại học, ông Waltz dạy ở một trường trung học ở Trung Quốc trong khoảng một năm trong chương trình WorldTeach của Đại học Harvard. Ông Walz là một trong những nhà giáo dục Mỹ đầu tiên được chính phủ chấp thuận giảng dạy ở Trung Quốc.

Ông dạy lịch sử, văn hóa Mỹ và tiếng Anh cho học sinh trung học Trung Quốc.

Trang ChinaTalk đưa tin, ông Waltz dạy tại Trường trung học số 1 ở thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông. Trường trung học số 1 Phật Sơn là một ngôi trường ưu tú ở tỉnh Quảng Đông, có lịch sử hàng thế kỷ và có thành tích tuyển sinh tốt vào các trường đại học hàng đầu. Đặc điểm đáng chú ý nhất của nó là Ban Tây Tạng được thành lập vào năm 1995. Năm 2002, trường bắt đầu nhận học sinh nội trú từ Tây Tạng. Ông Waltz đã đến thăm Tây Tạng trước khi trở về Hoa Kỳ.

Vì sao ông Waltz lại tới Trung Quốc? China Talk dẫn lời ông trong một cuộc phỏng vấn với The Hill năm 2007: “Trung Quốc đã đến, và đó là lý do tại sao tôi đến.”

Vào thời điểm đó, ông là một trong số ít người phương Tây ở Trung Quốc, một xã hội mới bắt đầu cởi mở. Các học sinh Trung Quốc của ông đặt biệt danh cho ông là “Cánh đồng Trung Quốc”.

Các học trò của ông giải thích: “Bởi vì sự nhân từ của thầy rộng như cánh đồng của Trung Quốc”. Họ còn gọi ông là “Mũi to” “Quỷ Tây”, nhưng ông tin rằng cả hai biệt danh này đều không có ác ý. Sau khi trở về Mỹ, Waltz và vợ thành lập công ty Educational Travel Adventures, Inc., để điều phối các chuyến đi mùa hè đến Trung Quốc cho học sinh trung học Mỹ.

Vợ chồng ông chọn kết hôn vào dịp kỷ niệm 5 năm vụ Thảm sát Thiên An Môn (vụ Thảm sát ngày 4/6/1989) và sau đó sang Trung Quốc hưởng tuần trăng mật. Nói về lý do đưa ra lựa chọn này, vợ ông là bà Gwen Walz cho biết: “Anh ấy muốn có một ngày mà anh ấy sẽ không bao giờ quên”.

“Đến đó là một trong những điều tuyệt vời nhất tôi từng làm”, ông nói với tờ báo Vệ binh Quốc gia ở tiểu bang Nebraska sau khi trở về từ Trung Quốc.

Ông Walz cũng là thành viên lâu năm của Lực lượng Vệ binh Quốc gia, giải ngũ với cấp bậc thiếu tá sau 24 năm phục vụ.

Ông đã phục vụ 6 nhiệm kỳ tại Hạ viện Mỹ từ năm 2007 đến năm 2019 và phục vụ trong Ủy ban Điều hành Quốc hội Hoa Kỳ về Vấn đề Trung Quốc (CECC). Ủy ban này tập trung đặc biệt vào các vấn đề nhân quyền ở Trung Quốc. Ông thường làm chứng trước Quốc hội về những trải nghiệm của mình ở Trung Quốc và chú ý đến các vấn đề nhân quyền tại quốc gia này.

Tại một phiên điều trần về Tây Tạng năm 2016, ông Walz nói: “Tăng trưởng kinh tế, thu nhập tăng cao và việc xây dựng các dự án đường sắt đã thúc đẩy quá trình hiện đại hóa nhanh chóng của Khu tự trị Tây Tạng. Tuy nhiên, chúng ta cần tiếp tục đối thoại mang tính xây dựng với Trung Quốc để đảm bảo rằng Văn hóa truyền thống Tây Tạng và hệ sinh thái mong manh của Tây Tạng được bảo vệ.”

“Mỹ được thành lập dựa trên ý tưởng về tự do phổ quát, và tôi nghĩ chúng ta phải tiếp tục thúc giục Chính phủ Trung Quốc cung cấp cho người Tây Tạng quyền tự do tôn giáo ít bị quản lý hơn”.

Ông cho biết, “Tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ một cuộc đối thoại hiệu quả với Chính phủ Trung Quốc về tương lai của Tây Tạng. Việc cải thiện chất lượng cuộc sống của Tây Tạng, khả năng tiếp cận nước sạch và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, cũng phải bao gồm những nỗ lực bảo vệ lối sống của người Tây Tạng”.

Tại một phiên điều trần về việc giam giữ nhà hoạt động dân quyền người Trung Quốc, luật sư mù Trần Quang Thành, ông Walz cho biết, ông thừa nhận rằng một số người trong Chính phủ Trung Quốc ủng hộ pháp quyền mạnh mẽ hơn, “nhưng chúng tôi không thể tin rằng khi ông Trần Quang Thành và gia đình ông bị cưỡng bức giam giữ và tra tấn, thì Trung Quốc đang đối đãi nghiêm túc với vấn đề pháp quyền.”

“Chúng ta không thể tin tưởng Trung Quốc coi trọng nhân quyền trong khi vi phạm trắng trợn luật pháp của chính họ và các cam kết nhân quyền quốc tế.”

Ông Walz đã đồng bảo trợ một loạt nghị quyết tại Hạ viện, bày tỏ quan điểm về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc, bao gồm: Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông năm 2017; Nghị quyết kỷ niệm 20 năm Thảm sát Thiên An Môn, kêu gọi tiến hành điều tra việc đối đãi với những người biểu tình bị cầm tù; một nghị quyết bày tỏ sự ủng hộ đối với các nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc như Hoàng Kỳ (Huang Qi) và Đàm Tác Nhân (Tan Zuoren), những người bị truy tố hình sự vì “phỉ báng” phản ứng của chính quyền Bắc Kinh đối với trận động đất Tứ Xuyên năm 2008.

Ông Walz cũng thúc đẩy một nghị quyết bày tỏ quan ngại về các báo cáo cho rằng Trung Quốc đã phê duyệt việc thu hoạch nội tạng từ những người bị cầm tù.

Screenshot 2024 07 02 at 7.08.33 AM
Dự luật bảo vệ Pháp Luân Công. (Ảnh chụp màn hình)

Vào tháng 5 năm nay, nhân dịp kỷ niệm Ngày Pháp Luân Đại Pháp Thế giới vào ngày 13/5, ông Walz, với tư cách là Thống đốc, đã cấp giấy chứng nhận cho người sáng lập Pháp Luân Đại Pháp, ông Lý Hồng Chí và các học viên, “để khen ngợi họ tiếp tục ra sức phục vụ và thúc đẩy cơ hội giao lưu văn hóa cho người dân ở Minnesota và các khu cộng đồng khác trên toàn thế giới”.

“Bởi vì họ được người dân Minnesota biết ơn và kính trọng nên giấy chứng nhận này được cấp để ghi nhận: Ngày Pháp Luân Đại Pháp Thế giới.” ông Walz viết trong giấy chứng nhận.

Vào ngày 7/12/2016, tại một phiên điều trần về nhân quyền do CECC tổ chức, Nghị sĩ Tim Walz đã tiết lộ rằng khi ông đến thăm Trung Quốc và gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, ông đã trực tiếp nêu ra các vấn đề như Pháp Luân Công. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Epoch Times, ông đề nghị Chính phủ Mỹ nêu vấn đề thu hoạch nội tạng sống với chính quyền Cộng sản Trung Quốc.

Trước đó hôm 25/6/2015, các thành viên Quốc hội của lưỡng đảng Hoa Kỳ đã đồng bảo trợ Nghị quyết 343 tại Hạ viện, yêu cầu ĐCSTQ ngay lập tức chấm dứt hoạt động “thu hoạch nội tạng” từ những người tập Pháp Luân Công và các tù nhân lương tâm khác; và yêu cầu tiến hành một cuộc điều tra về vấn đề đáng tin cậy, minh bạch, và độc lập của hệ thống cấy ghép nội tạng của ĐCSTQ, đồng thời yêu cầu ĐCSTQ chấm dứt ngay cuộc đàn áp Pháp Luân Công đã kéo dài 16 năm.